همایش تجاری ایران و ازبکستان و اولین نشست کمیته‌های مشترک بازرگانی ایران و ازبکستان با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران، وزیر تجارت و سرمایه‌گذاری ازبکستان، وزیر کشاورزی این کشور، رئیس اتاق ایران، رئیس اتاق ازبکستان، رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و ازبکستان، هیات رئیسه و اعضای اتاق مشترک ایران و ازبکستان، سفرای دو کشور و جمعی از فعالان اقتصادی ایران و ازبکستان در اتاق ایران در حال برگزاری است.
غلامحسین شافعی رئیس اتاق ایران در این همایش سفر رئیس‌جمهوری ازبکستان به ایران و حضور هیات عالی‌رتبه تجاری این کشور را بیانگر اراده دو طرف برای توسعه مناسبات تجاری ایران ازبکستان دانست و گفت: تدوین افق‌های جدید همکاری میان دو کشور از مهم‌ترین اهداف این اجلاس است.
او با تأکید بر اینکه بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و فرصت‌های بالقوه می‌تواند روابط بلندمدت دو طرف را تضمین کند، دستیابی به این اهداف را نیازمند ایجاد زیرساخت‌های بانکی و مالی، حمل‌ونقل، توسعه گمرکات و ایجاد تعرفه‌های ترجیحی، موضوع استاندارد و تبادل دانش فنی دانست.
شافعی با بیان اینکه هدف اولیه ما برای سال جاری افزایش 400 میلیون دلاری تجارت فعلی به یک میلیارد دلار است ادامه داد: در این مسیر برخی مشکلات وجود دارد که ازجمله مهم‌ترین آنها موضوع توسعه همکاری‌های حمل‌ونقل به‌ویژه در حوزه ریلی است. این مانع عمده تجارت دو کشور است و زیان‌های سختی به تجار دو کشور وارد کرده است. اگر با همکاری کشورهای ثالث از جمله ترکمنستان مشکل برطرف نشود این آسیب ادامه خواهد یافت.
او با تأکید بر اینکه سرمایه‌گذاری مشترک ایران و ازبکستان از محورهای مهم همکاری است و به روابط پایدار و بلندمدت اقتصادی می‌انجامد گفت: بخش خصوصی ایران از سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه‌های نفت و گاز، پتروشیمی، انرژی‌های نو، پروژه‌های آب‌رسانی، صنعت نیروگاهی، حمل‌ونقل، کشاورزی، خودروسازی و گردشگری استقبال می‌کند.
شافعی گفت: از صنعتگران دو کشور دعوت می‌کنم با تشکیل کمیته صنعتی و بررسی امکانات صنعتی دو کشور نسبت به سرمایه‌گذاری مشترک در پروژه‌های دارای مزیت‌های نسبی اقدام کنند.
او فعالان اقتصادی دو طرف را به سرمایه‌گذاری در پروژه کریدور شمال-جنوب و پروژه ساحل مکران دعوت کرده و گفت: گردشگری در حال حاضر مغفول مانده درحالی‌که گردشگری سلامت به‌تنهایی می‌تواند به گردش مالی بالایی میان دو کشور منجر شود.
اصلاح ساختارهای اقتصادی ازبکستان و فرصت‌های سرمایه‌گذاری مشترک
در ادامه، قدرت‌اف، وزیر سرمایه‌گذاری ازبکستان با بیان اینکه روابط گسترده دولت‌ها، انگیزه خوبی برای همکاری‌های اقتصادی و تجاری بین دو کشور است، برگزاری این‌چنین همایش‌ها را در راستای اهداف اقتصادی موثر دانست.
او با اشاره به افزایش سه برابری سطح مناسبات ایران و ازبکستان در طول سه سال گذشته، گفت: امکان افزایش مناسبات تا سقف ۱ میلیارد دلار وجود دارد و در این میان، انعقاد موافقت‌نامه تجارت ترجیحی که در دستور کار دولت‌ها قرار دارد، بسیار اثرگذار خواهد بود.
وزیر سرمایه‌گذاری ازبکستان از اصلاح ساختار اقتصادی، تکمیل نظام مالیات‌بندی و لغو بخش قابل‌توجهی از مجوزهای دست‌وپاگیر در ازبکستان سخن گفت و کاهش بروکراسی و اصلاحات اداری این کشور را مورد توجه قرار داد.
بر اساس اظهارات او تعداد وزارتخانه‌های این کشور کاهش یافته و این تغییرات امکان خدمت‌رسانی آسان‌تر به بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران خارجی را فراهم کرده است.
به باور قدرت‌اف، دولت ازبکستان اقدامات خوبی برای حمایت از فعالان بخش خصوصی انجام داده و بدین ترتیب تجار خارجی با شرایط بهتری قادر به حضور در بازار ازبکستان هستند.
وزیر سرمایه‌گذاری ازبکستان از سرمایه‌گذاران ایرانی در حوزه صنایع دارویی، کشاورزی، معدنی و غیره دعوت کرد تا از ظرفیت‌های شکل گرفته در این کشور بهره ببرند و با همکاری مشترک سطح روابط دو کشور را گسترش دهند.
باید یک نظام جدید مالی میان ایران و ازبکستان تعریف شود
عباس علی‌آبادی، وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در این همایش با تأکید بر اینکه توسعه سیاسی و فرهنگی نتیجه توسعه بازرگانی است افزود: ما به دنبال ایجاد یک فضای ژئواکونومیک با ازبکستان هستیم و در این رابطه باید پلتفرم منسجمی شکل بگیرد که اولین مؤلفه آن نظام مالی است.
او افزود: نظام مالی میان دو کشور باید هر چه زودتر برقرار شود و در این زمینه باید به دنبال روش‌های مالی جدید باشیم. دومین مؤلفه نظام گمرکی است که از اهمیت زیادی در توسعه مناسبات برخوردار است. همچنین توافق بر سر مؤلفه‌های استاندارد میان در دو طرف از مؤلفه‌های مهم دیگر پلتفرم توسعه همکاری‌ها میان ایران ازبکستان خواهد بود.
علی‌آبادی در مورد تعرفه‌های ترجیحی میان ایران و ازبکستان گفت: فهرستی از کالاهای موردعلاقه طرفین که ایران و ازبکستان مزیت رقابتی در آنها دارند در حال فهرست هستند و همه باید به تکمیل آن کمک کنند.
او افزود: در موضوع انرژی ایران ظرفیت‌های بسیاری دارد و موقعیت خوبی برای سرمایه‌گذاری و همکاری‌های مشترک وجود دارد. همچنین در حوزه‌های دارو، کشاورزی، صنایع های‌تک، معدن و گردشگری فرصت‌های بسیاری برای همکاری فراهم است.
دعوت از سرمایه‌گذاران ایرانی برای حضور در بازار ازبکستان
در ادامه همایش، وهاب‌اف، رئیس اتاق بازرگانی و صنعت ازبکستان، با اشاره به اینکه اجرای پروژه‌های مشترک و تجارت بین دو کشور رو به رشد است، گفت: تحکیم سطح روابط و تداوم همکاری‌های فعلی، به کمک اتاق‌های دو کشور میسر است.
رئیس اتاق بازرگانی و صنعت ازبکستان ادامه داد: بسترسازی برای افزایش سطح مناسبات و همکاری‌های داوری بین اتاق‌ها ضروری است و در این همایش نیز تفاهم‌نامه‌ای در این حوزه به امضا خواهد رسید.
به اعتقاد او، این توافقات به رفع آسان‌تر مشکلات و اختلافات احتمالی در روند مناسبات تجاری و سرمایه‌گذاری کمک خواهد کرد.
وهاب‌اف، اصلاحات ساختاری که در کشور ازبکستان صورت گرفته را فرصت خوبی برای فعالان اقتصادی ایرانی عنوان کرد تا به این بازار ورود کنند و سطح همکاری‌های مشترک را ارتقا دهند.
او به فعالان اقتصادی ایرانی توصیه کرد: از سرمایه‌گذاری در این بازار غفلت نکنند چراکه فرصت‌های خوبی پیش روی آنها قرار دارد.
ایران به‌اندازه ازبکستان در رفع موانع تجاری موفق نبوده است
نوری قزلجه، رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و ازبکستان نیز با اشاره به تغییرات جدید در قانون اساسی ازبکستان گفت: ازجمله این تغییرات مقدم دانستن قراردادهای بین‌المللی بر مقررات و قوانین داخلی این کشور در همه زمینه‌ها ازجمله تجارت خارجی است. این امر شرایط را برای امنیت سرمایه‌گذاری در این کشور و جذب سرمایه‌گذاری خارجی فراهم می‌کند.
او با اشاره به موقعیت ممتاز ازبکستان در منطقه ادامه داد: متأسفانه آن میزان که مقامات دولتی و بخش خصوصی ازبکستان برای تعمیق روابط و همکاری‌های مشترک اظهار علاقه و اقدام کرده و موانع را برطرف می‌کنند، در ایران هنوز نتوانستیم به‌موازات آنها در این راستا گام برداریم. مهم است ما هم شرایط را برای این همکاری‌های مشترک ایجاد کنیم.
نوری قزلجه افزود: اگر این شرایط فراهم شده و موانع برطرف شود حجم تجارت دو کشور در سه سال آِینده به دو میلیارد دلار خواهد رسید.
او با بیان اینکه همه اسناد مورد تبادل در سفرهای دیپلماتیک اخیر میان دو کشور از سوی مجلس ایران با سرعت رسیدگی شد بر اراده نمایندگان مجلس در جهت توسعه روابط ایران و ازبکستان تأکید کرد.
همکاری مشترک در حوزه کشاورزی با تکیه‌بر توان و دانش ایران
در ادامه همایش ایران و ازبکستان، عزیز وایت‌اف، وزیر کشاورزی ازبکستان همکاری‌های دو کشور را قابل رشد دانست و با بیان اینکه کشاورزی، سهم بالایی در تولید ناخالص داخلی این کشور دارد، گفت: ایران از منظر کشاورزی تجربیات خوبی دارد که برای ازبکستان قابل استفاده است و باید همکاری‌های خود را در این حوزه افزایش دهیم.
او با اشاره به امکانات و ظرفیت‌های خوبی که در بخش کشاورزی ازبکستان وجود دارد و قابل سرمایه‌گذاری هستند، گفت: ازبکستان در زمینه فرآوری محصولات کشاورزی نیز امکاناتی در اختیار دارد که با استفاده از توان، دانش و تکنولوژی موجود در ایران قابلیت رشد دارد. برای همین همکاری مشترک در این حوزه را نیز توصیه می‌کنیم.
به اعتقاد وزیر کشاورزی ازبکستان، تولید بذر و ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات کشاورزی نیز زمینه‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری مشترک بین ایران و ازبکستان است.
دست‌کم یک پرواز در هفته میان ایران و ازبکستان افزوده شود
موسی آقایی، رئیس اتاق مشترک ایران و ازبکستان هم در این همایش با اشاره به تمایل بسیار زیاد ازبکستان برای همکاری‌های تجاری با ایران، گفت: متأسفانه ما هنوز نتوانستیم از این تمایل آن‌طور که باید استفاده کنیم. در این مسیر مشکلاتی وجود دارد که باید در سطح روسای جمهور دو کشور برطرف شود.
آقایی افزود: حجم تجارت 500 میلیون دلاری شایسته ایران و ازبکستان نیست، به‌ویژه که حجم تجارت این کشور 50 میلیارد دلار است.
او با تأکید بر اینکه ایجاد تعرفه ترجیحی با ازبکستان مشکلی است که سال‌هاست منتظر رفع آن هستیم، افزود: حقوق گمرکی محصولات ایران بالاتر از کشورهای دیگر است و این مزیت رقابتی ما را در تجارت با ازبکستان از بین می‌برد.
آقایی ادامه داد: مشکل ویزا و هزینه بالای پرواز میان ایران و ازبکستان به صنعت گردشگری با این کشور آسیب زده است. باید تعداد پروازها اضافه شود و حداقل یک پرواز در هفته از طریق شرکت‌های ازبکی به ایران برقرار شود.
کمبود واگن در حمل‌ونقل ریلی، عبور و مرور از طریق ترکمنستان و مسائل مالی و بانکی از دیگر موانع تجارت دو کشور بود که آقایی به آنها اشاره کرد.
در پایان این همایش تفاهم‌نامه همکاری‌های داوری و حکمیت میان روسای اتاق‌های ایران و ازبکستان با حضور وزرای دو کشور به امضا رسید.
