در هشتاد و یکمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی»، مجموعه‌ای از تحولات اخیر در دولایه جهانی و منطقه‌ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه‌شده و آخرین روندها و پیش‌بینی‌های اقتصادی تهیه‌شده توسط بزرگ‌ترین نهادهای اقتصادی بین‌المللی، در قالب داده‌های تازه مورد واکاوی قرار گرفته‌اند.
همچنان که آنکتاد در مورد وقوع بحران‌های خشکسالی در کانال پاناما، حملات به کشتی‌ها در دریای سرخ و وقوع تنش‌های ژئوپلیتیکی در دریای سیاه و اثر آن بر تجارت جهان، هشدار داده، اتحادیه اروپا هم با هدف مقابله با ناآرامی‌های ژئوپلیتیکی و پیشرفت‌های تکنولوژیکی، مقررات جدیدی را در مورد تشدید کنترل بر تجارت تدوین کرده که نشان دهنده اتخاذ رویکردی محتاطانه‌تر و راهبردی‌تر در تجارت خارجی این منطقه است. شاید نگرانی‌های نوظهور ناشی از همین تنش‌ها، سبب شده تا بریتانیا علی‌رغم تحریم‌های اعمال شده بر روسیه، در تناقضی آشکار، ضمن حمایت از اوکراین، اقدام به ارائه خدمات بیمه‌ای به نفتکش‌های روسی بکند.
در واقع علی‌رغم تحریم‌ها، روسیه به تجارت آسان و جهانی نفت خود ادامه داده و در زمینه تولید محصولات کشاورزی هم عملکرد خوبی داشته و عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده غلات را در سال‌های اخیر به خود اختصاص داده است.
در سطح منطقه هم تشدید اقدامات سخت‌گیرانه آمریکا در مورد تحریم بانک‌های حامی روسیه سبب شده تا بانک‌ها و مؤسسات مالی ترکیه اقدام به تعلیق روابط خود با روسیه کنند. محدودیت‌هایی که روسیه آن را ناشی از اعمال فشار بی‌سابقه آمریکا بر ترکیه می‌داند. ترکیه همچنین روابط تجاری خود را با کشورهایی مانند عراق که بازاری بالقوه بزرگ محسوب می‌شوند، افزایش داده است. عراق در حال برنامه‌ریزی برای جذب توریست به استان‌های اقلیم کردستان است و توافق‌نامه‌ای هم در جهت همکاری با عربستان سعودی در زمینه استفاده از فناوری‌های جدید و به‌روز در صنعت سیمان امضا کرده تا گام مهمی در کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از تولید سیمان برداشته باشد.
افزایش همکاری‌های قطر و ژاپن در زمینه تأمین میعانات گازی برای ژاپن و توافق دو کشور هند و امارات در زمینه تأمین گاز مایع برای هند نیز از جمله توافقاتی است که در زمینه انرژی در سطح منطقه صورت گرفته است. دولت مصر هم در راستای تنوع‌بخشی به منابع مالی کشور از طریق ورود به بازارهای جدید و استفاده از ابزارهای مالی متنوع، برای اولین‌بار در حال بررسی امکان انتشار اوراق قرضه به درهم امارات، روپیه هند و دلار هنگ‌کنگ بوده و عزم خود را در تقویت همکاری با امارات متحده عربی به‌ویژه در حوزه‌های مالی و سرمایه‌گذاری جزم کرده است.
در بخش پژوهش‌های تازه، چهار گزارش مورد بررسی قرار گرفته است. گزارشی که توسط آنکتاد در مورد پایش روندهای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در جهان منتشر شده، نشان‌دهنده کاهش سطح سرمایه‌گذاری خارجی در جهان است. اگرچه پیش‌بینی تثبیت شرایط تأمین مالی برای معاملات سرمایه‌گذاری بین‌المللی در سال 2024، روزنه امید کوچکی را پیش چشم سال جاری میلادی گشوده است.
آنکتاد همچنین طی گزارش دیگری، تحلیلی عمیق از ارتباط بین تنوع صادرات و نابرابری درآمد ارائه داده که حاوی نکات ارزشمند و جالب توجهی است. گزارش دیگر این نهاد هم به تأثیرات اقدامات غیر تعرفه‌ای بر امنیت غذائی پرداخته و ضمن آن بر اهمیت افزایش میزان شفافیت مقررات و حجم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های باکیفیت و ایجاد همگرایی در مقررات بین‌المللی تاکید کرده است.
بانک جهانی نیز طی گزارشی تأثیر تغییرات آب‌وهوایی بر بازارهای کار، به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه را مورد بررسی قرار داده و بر تأثیرات پیچیده تغییرات آب‌وهوایی بر بازار کار و ضرورت مداخلات هدفمند سیاستی در این حوزه تاکید کرده است.
مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در حرکتی منسجم و کارشناسی، تهیه و انتشار سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران در دستور کار قرار داده است و در این گزارش‌ها مسائل مهم روز از منظر تأثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران موردبحث و بررسی قرار می‌گیرند.
متن کامل هشتاد و یکمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را اینجا بخوانید.