آسوشیتدپرس، AP، در بررسی جدید خود اعلام کرد جهان با حدود هفت هزار شرکت ورشکسته ازجمله دو هزار شرکت در آمریکا مواجه است که به‌صورت عمومی هم معامله می‌شوند. این در شرایطی است که بسیاری از آن‌ها ممکن است با سررسید صدها میلیارد دلار وام که ناتوان از بازپرداخت آن هستند، به‌زودی با روز حسابرسی خود روبرو شوند.
شرکت زامبی چیست؟
شرکت زامبی معمولاً به شرکت‌هایی گفته می‌شوند که در سه سال گذشته نتوانسته‌اند از عملیات اقتصادی و تجاری خود پول کافی برای پرداخت حتی بهره وام‌های خود به دست آورند. تعداد آن‌ها در جهان ازآن‌رو افزایش‌یافته است که نرخ‌های بهره پایین برای سال‌ها به شرکت‌ها این امکان را می‌داد که بدهی‌های ارزان زیادی جمع کنند؛ اما تورم سرسختانه که هزینه‌های استقراض را به بالاترین حد دهه‌های اخیر رسانده، این شرکت‌ها را از پا درآورده است.
تجزیه‌وتحلیل AP نشان داد که تعداد این شرکت‌ها در استرالیا، کانادا، ژاپن، کره جنوبی، بریتانیا و آمریکا طی دهه گذشته یک‌سوم یا بیشتر افزایش‌یافته است و از آن جمله می‌توان به شرکت‌هایی که خطوط هواپیمایی کارناوال کروز، جت‌بلو ایرویز، وی‌فیر، پلوتون و همچنین تله‌ام ایتالیا و غول فوتبال بریتانیا منچستریونایتد را اداره می‌کنند اشاره کرد.
بسیاری از زامبی‌ها فاقد ذخایر نقدی قدرتمند هستند و بهره‌ای که برای بسیاری از وام‌هایشان می‌پردازند متغیر است، بنابراین نرخ‌های بالاتر آن‌ها را آسیب‌پذیر ساخته است.
چرا زامبی‌ها برای اقتصاد نگران‌کننده هستند؟
همان‌طور که تعداد زامبی‌ها افزایش‌یافته است، اگر مجبور شوند پس از اعلام ورشکستگی، تعطیل شوند، آسیب‌های احتمالی زیادی به همراه خواهند داشت. شرکت‌های موردبررسی AP حداقل ۱۳۰ .میلیون نفر را در ۱۲ کشور جهان در استخدام خوددارند.
در حال حاضر، تعداد شرکت‌های آمریکایی در حال ورشکستگی به بالاترین حد خود طی ۱۴ سال گذشته رسیده است، افزایشی که در شرایط رکود انتظار آن می‌رود، نه در شرایط توسعه. ورشکستگی شرکت‌ها اخیراً در کانادا، انگلیس، فرانسه و اسپانیا به بالاترین حد طی یک دهه یا بیشتر رسیده است.
در چند ماه اول سال جاری، صدها زامبی وام‌های خود را مجدداً تأمین مالی کردند، زیرا وام‌دهندگان به امید کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو در ماه مارس، فعالیت خود را از سر گرفتند. همین باعث شد در تحلیل AP تعداد شرکت‌های ورشکسته طی در ۶ ماه گذشته ۲۰ درصد یا بیشتر افزایش یابد. اما بسیاری از آن‌ها نتوانستند یا نخواستند سرمایه‌گذاری مجدد کنند و زمان برای آن‌ها رو به اتمام است.
در طول تابستان و تا سپتامبر، زمانی که بسیاری از سرمایه‌گذاران انتظار دارند اولین و تنها کاهش فدرال رزرو در سال جاری صورت گیرد، زامبی‌ها باید ۱٫۱ هزار میلیارد دلار وام بازپرداخت کنند .
برخی کارشناسان می‌گویند اگر بانک‌های مرکزی نرخ‌های بهره را به‌زودی کاهش دهند، زامبی‌ها ممکن است بتوانند از اخراج، فروش واحدهای تجاری یا فروپاشی جلوگیری کنند، اگرچه نکول‌های پراکنده و ورشکستگی‌ها همچنان می‌تواند اقتصاد را تحت تأثیر قرار دهد.
چگونه خرید سهام به زامبی‌ها آسیب می‌رساند
آژانس‌های رتبه‌بندی اعتباری و اقتصاددانان برای سال‌ها نسبت به خطرات انباشته شدن بدهی شرکت‌ها به‌واسطه کاهش نرخ‌های بهره هشدار داده‌اند، به‌ویژه پس از کاهش نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی در سراسر جهان در بحران مالی سال ۲۰۰۹ و سپس دوباره در دوران همه‌گیری.
این‌یک آزمایش غول‌پیکر و بی‌سابقه بود که برای ایجاد انگیزه وام‌گیری طراحی‌شده بود تا از رکود و انفعال در سراسر جهان جلوگیری شود. ابن اقدام همچنین منجر به ایجاد پدیده‌ای شد که برخی از اقتصاددانان آن را حباب اعتباری نامیدند که به‌واسطه پایین بودن نرخ‌ها باعث وام‌گیری سنگین دولت‌ها، مصرف‌کنندگان و شرکت‌های بزرگ‌تر و سالم‌تر شد و بسیار فراتر از شرکت‌های زامبی گسترش یافت.
چیزی که بسیاری از زامبی‌ها را از دیگر شرکت‌ها متمایز می‌کرد این بود که بدهی آن‌ها برای توسعه، استخدام یا سرمایه‌گذاری در فناوری استفاده نمی‌شد، بلکه برای چیزهایی مانند بازخرید سهام استفاده می‌شد.
این به‌اصطلاح بازخرید به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا سهام را «بازنشسته» کنند، یا آن را از بازار خارج کنند؛ اما خرید بیش‌ازحد سهام می‌تواند باعث تخلیه نقدینگی از یک کسب‌وکار شود. این مورد در شکست شرکت زامبی Bed Bath & Beyond رخ داد. زنجیره خرده‌فروشی که زمانی ۱۵۰۰ فروشگاه را اداره می‌کرد، سال‌ها با مشکل مواجه شد؛ اما وام‌گیری سنگین و تصمیم به‌صرف ۷ میلیارد دلار در یک دهه برای بازخرید سهام، نقش کلیدی در سقوط آن داشت.
به گفته شرکت داده‌های اجرایی اکویلار، حتی با کاهش ارزش سهام آن از ۸۰ دلار به صفر، پرداخت تنها برای سه مدیر ارشد از ۱۴۰ میلیون دلار گذشت. درنتیجه ده‌ها هزار کارگر در هر ۵۰ ایالت آمریکا هم‌زمان با ورشکستگی نهایی این شرکت در سال گذشته شغل خود را از دست دادند.