در نشست مشترک اعضای کمسیون انرژی اتاق ایران، تعدادی از نمایندگان کمیسیون انرژی مجلس و نمایندگان تشکل‌های مختلف حوزه انرژی، شاخص‌های مورد نظر بخش خصوصی برای انتخاب وزرای نفت و نیرو بررسی شد.
در بخش نخست این نشست، برخی از فعالان حوزه انرژی به بیان مشکلات فعلی این حوزه پرداختند. پگاه پاشا، مدیر دفتر پژوهش سندیکای شرکت‌های تولیدکننده برق، با بیان اینکه دولت قبل تامین برق بخش‌های غیرخانگی را از دوش خود برداشت، گفت: وزارت نیرو تامین برق خانگی که 40 درصد مصرف است را بر عهده گرفته و در عمل تامین برق صنعت و کشاورزی را بر عهده خود آن‌ها گذاشته است. در حالی که نیروگاه‌داری امری تخصصی است.
ابراهیم خوش گفتار، نایب‌رئیس سندیکای شرکت‌های تولیدکننده برق هم با بیان اینکه در حال حاضر 18 هزار مگاوات کمبود برق داریم، گفت: باید سیاست صرفه‌جویی سوخت در خود وزارتخانه‌ها به وجود بیاید.
نجات‌علی از فعالان صنعت پتروشیمی با بیان اینکه از واگذاری‌های انجام شده فقط 8 درصد به بخش خصوصی منتقل شده است، ادامه داد: بعد از اجرای نامناسب اصل 44 انسجام تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری و تعریف اهداف بلندمدت و جذب سرمایه‌گذاری در پتروشیمی از بین رفته است.
او با تاکید بر مشکلات سرمایه‌گذاری در این صنعت، گفت: تکنولوژی در پتروشیمی‌ها قدیمی است و زیان زیادی از نظر راندمان تولید و مصرف انرژی ایجاد کرده است.
محمدمهدی توسلی پور، مجری طرح توسعه فاز 14 پارس جنوبی، درباره تانرازی گاز گفت: 70 درصد از سبد انرژی کشور از محل گاز مشترک ایران و قطر است. همچنین 40 درصد از بنزین کشور هم از پارس جنوبی تامین می‌شود. اتفاق خطرناکی که نادیده گرفته می‌شود، افت فشار 50 میلیون متر مکعبی در پارس جنوبی است.
او با بیان اینکه روزانه 700 میلیون مترمکعب از سبد هزار میلیون متر مکعب مصرف مورد نیاز گاز کشور را از پارس جنوبی استخراج می‌کنیم، ادامه داد: از دو سال آینده، سالانه یک فاز پارس جنوبی، یعنی روزانه 28 میلیون متر مکعب گاز را از دست می‌دهیم. از 1408 سالانه 1.5 فاز پارس جنوبی یعنی معادل 40 میلیون متر مکعب گاز را از دست خواهیم داد.
توسلی پور با هشدار درباره وقوع بحران کمبود بنزین، گفت: با ساخت سکوهای جدید نفت قطر انتقال بیش از 7 درصد مهاجرت گاز به قطر را خواهیم داشت. 20 میلیارددلار برای رفع افت فشار در پارس جنوبی نیاز است اما منابع تامین آن همچنان تعیین تکلیف نشده است. بدون اجرای این پروژه تا 15 سال اینده ظرفیت میدان مشترک پارس جنوبی به نصف خواهد رسید.
میرزاخانی از دیگر فعالان حوزه نفت با بیان اینکه برای رسیدن به رشد 8 درصدی نیازمند 100 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری هستیم، گفت: این میزان سرمایه با شرایط کشور قابلیت تامین از منابع داخلی ندارد و مجبور به تامین از منابع خارجی هستیم. لذا سیاست‌های دولت باید به سمت عادی‌سازی روابط ما با دنیا پیش برود.
بورد از فعالان صنعت نفت، با بیان اینکه به دلیل نبود زمینه فروش، ظرفیت تولید حدود یک میلیون بشکه نفت را از دست دادیم، افزود: اما قابل احیاست و جایگزین افت را می‌توان با صرفه‌جویی و منابع دست نخورده تامین کرد. اما در این مقطع نیاز داریم کار را به جای جریانات سیاسی به دست متخصصین بسپاریم.
حلوایی رئیس هیات مدیره انجمن اپک، هم گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهند فقط در یک مورد پارامتر بازیافت نفت، ما نسبت به عمان در 40 سال اخیر 2500 میلیارد دلار کمتر درآمد ایجاد کردیم و نسبت به نروژ 5 هزار میلیارد دلار کمتر. بنابراین نحوه تصمیم‌گیری و ریل‌گذاری‌ها بسیار مهم است.
شاخص‌های مورد نظر بخش خصوصی برای وزرای نفت و نیرو چیست؟
در بخش بعدی این نشست، حاضرین به بیان شاخص‌های اصلی مورد نظر خود برای انتخاب وزرای نفت و نیرو پرداختند. داشتن اهتمام برای اجرای کامل قانون و دستورالعمل‌ها، پرهیز از تصمیمات جزیره‌ای، داشتن برنامه تامین مالی، تدوین سیاست انرژی برای کشور هماهنگ با سیاست صنعتی کشور، برآمدن از صنعت نفت و نیرو و داشتن سابقه اجرایی در حوزه وزارت خود، اهتمام به شایسته‌سالاری در انتصاب معاونین، پرهیز از وعده‌های پوپولیستی در حوزه انرژی، مصمم بودن به استفاده از نظرات کارشناسی انجمن‌ها و تشکل‌های مرتبط در زمینه تنظیم‌گری و نظارت درست بر روندهای تصمیم‌گیری، توجه داشتن به موضوع تغییر اقلیم و اثر آن بر حوزه انرژی ، اصلاح حکمرانی در حوزه انرژی با محوریت افزایش سهم بخش حصوصی، آگاه به سیاست خارجی و اصول پیشبرد دیپلماسی انرژی، قاطعیت در تصمیم‌گیری‌ها، برخورداری از نگاه توسعه محور و فلسه فکری مبتنی بر فناوری با هدف افزایش سطح پیچیدگی محصولات مبتنی بر نفت و گاز، پرهیز از جوان‌گرایی بی‌منطق، برخورداری از توان تیم‌سازی، اهتمام به تحول‌گرایی و خلاقیت، برخورداری از توان تعامل با ارکان قدرت و توان چانه‌زنی، داشتن نفکر سیستمی و در نظر گرفتن هم‌زمان الزامات سیاست و اجرا، برخورداری دانش اقتصاد انرژی، آشنا به نظام‌های حکمرانی نوین، قاطع و مستقل با جایگاه حقوقی مشخص، برخورداری از توان مدیریت بحران ناترازی انرژی و توان اجماع‌سازی برای حل ناترازی، برخورداری از برنامه مشخص برای دوران تحریم و غیرتحریم و اهتمام جدی برای ایجاد ارتباط ارگانیک بین بخش خصوصی و وزارتخانه در تصمیم‌گیری‌ها، از جمله مهم‌ترین شاخص‌های مطرح شده بود.
همچنین فریدون اسعدی دبیرکل اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی، تاکید کرد: وزیر نفت باید در برابر خواسته‌های غیرملی مجلس و یا هر ارگان دیگری بایستد و توان چانه‌زنی برای تحقق برنامه خود داشته باشد.
او افزود: وزیر نفت باید در عملکرد و تصمیم‌گیری‌های خود شفافیت داشته باشد. همچنین باید تلاش کند تا وزارت نفت را به جایگاه اصلی خود بازگرداند.
مجلس در انتخاب وزرا به شاخص‌های مورد نظر بخش خصوصی توجه خواهد کرد
عزت الله یوسفیان ملا، سخنگوی ستاد اصولگرایان حامی پزشکیان با تاکید بر اینکه یک وزیر شایسته باید سالم و قانونمند باشد، گفت: اگر وزیری قانونمند و سالم باشد فروش نفت را در اختیار نیروی انتظامی و امثال بابک زنجانی قرار نمی‌دهد.
او با تاکید بر اینکه وزیر باید قاطع و محکم باشد، ادامه داد: وزرای دولت باید آنقدر قوی باشند که حاضر نباشند در هر شرایطی فعالیت کنند و مثلا اگر معتقدند بدونFATF کاری انجام از پیش نمی‌رود، قاطعانه پای این حرف بایستند.
رضا سپهوند، عضو کمیسیون انرژی مجلس، با بیان اینکه نفت و انرژی پر از مافیاست و ما وزیری می‌خواهیم که جلوی آن‌ها را بگیرد، گفت: یک وزیر کاربلد نباید منطقه‌ای عمل کند و مبنای او آمایش سرزمینی باشد.
او با بیان اینکه وزیر خوب باید مراحل مدیریتی را در حوزه کاری خود طی کرده باشد، افزود: چنین وزیری به جای افزایش قیمت حامل‌های انرژی باید به بهینه‌سازی فکر کند. برای تولید انرژی‌های تجدیدپذیر تلاش کند. برای کنترل قاچاق سوخت و برخورد با قاچاقچیان قاطع باشد و برنامه‌ریزی کند. همچنین قائل به کمک گرفتن از مشاوران خارجی باشد و قدرت چانه‌زنی در قانع کردن مجلس و سران قوا داشته باشد.
محمد بهرامی، نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس هم با بیان اینکه ما با مشورت نخبگان و چهارچوبی که نمایندگان بخش خصوصی اعلام کردند وزیر را انتخاب خواهیم کرد، گفت: اگر وزیری رای کمیسیون مرتبط را نداشته باشد نمی‌تواند رای صحن را بگیرد. ما به بخش خصوصی خبره در حوزه خود نیاز داریم که در برنامه‌ریزی ها و رفع ناترازی و ناکارآمدی کمک کند. ما آماده استفاده از نظرات بخش خصوصی هستیم.
غلامرضا دهقان، عضو کمیسیون انرژی مجلس هم با بیان اینکه سو مدیریت در صنعت نفت و گاز در ادوار مخنلف بیداد می ند، افزود: امیدوارم رئیس جمهور شاخص‌های مورد نظر بخش خصوصی در انتخاب وزرای نفت و نیرو را مد نظر قرار دهد. ما تلاش می‌کنیم لابی‌ها، موجب انحراف رای مجلس از شاخص‌های مورد نظر بخش خصوصی، نشود.
آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران نیز در پایان گفت: محتوای مطالب مطرح شده در این نشست، در قالب شاخص‌های مورد نظر بخش خصوصی به کمیته مرتبط با انتخاب وزرای نفت و نیرو ارائه خواهد شد. ما امیدواریم در نهایت وزرایی انتخاب شوند که شهامت مواجهه با مشکلات متعدد این حوزه را داشته باشند.