ایران با تولید سالیانه حدود 4 میلیون تن سیب، یکی از تولیدکنندگان اصلی این محصول در جهان شناخته میشود. صادرات سیب نه تنها درآمد ارزی قابل قبولی برای کشور به همراه دارد، بلکه به اشتغالزایی و توسعه مناطق روستایی نیز کمک میکند. با این حال، چالشهای متعددی در این مسیر وجود دارد که اگر به درستی مدیریت نشوند، میتوانند به کاهش رقابتپذیری ایران در بازارهای بینالمللی منجر شود.
در این رابطه جعفر نیکزاد، عضو کمیسیون کشاورزی اتاق ایران که مسئولیت کارگروه تجارت و دیپلماسی این کمیسیون را به عهده دارد، گفت: اگر این مشکلات حل نشوند، صادرات سیب مختل میشود.
نیکزاد در گفتوگو با اتاق ایران آنلاین، افزود: یکی از مهمترین چالشهای این حوزه، تعهدات ارزی است؛ صادرکنندگان به دلیل تفاوت نرخ ارز رسمی و بازار آزاد در بازگرداندن ارز صادراتی دچار زیان هستند و این موضوع باعث میشود که صادرکنندگان تمایلی به ادامه فعالیت در این بخش نداشته باشند.
او همچنین به تدوین و اجرای سیاستهای ناگهانی و غیرکارشناسی اشاره و تأکید کرد: تصمیمات ناگهانی دولت در سالهای اخیر، از جمله ممنوعیت صادرات سیب در پیک صادراتی و اعمال تعرفههای بالا، صادرکنندگان را با مشکلات عدیدهای مواجه کرده است. این سیاستها باعث از دست رفتن بازارهای بینالمللی و کاهش درآمد صادرکنندگان شده است.
عضو کمیسیون کشاورزی اتاق ایران از مشکلات بانکی، نقل و انتقالات ارزی صحبت کرد و افزود: صادرکنندگان سیب به هند با مشکلات بانکی مواجه هستند. بانک مرکزی روپیه حاصل از صادرات به هند را با نرخی پایینتر از بازار مبادله میکند که این تفاوت نرخ به ضرر صادرکنندگان تمام میشود.
بر اساس اظهارات نیکزاد کمبود زیرساختهای حملونقل مانند کمبود کشتی در بندرعباس مانع از حمل بهموقع سیب به مقصد صادراتی میشود و در نتیجه هزینههای زیادی به صادرکنندگان تحمیل میکند.
او همچنین معتقد است: سقف تعیینشده برای کارتهای بازرگانی، غیرکارشناسی بوده و باعث ایجاد رانت و سوءاستفاده توسط دارندگان این کارتها میشود. این محدودیتها به نفع صادرکنندگان اصلی نیست و منجر به خروج آنها از چرخه صادرات شده است.
عضو کمیسیون کشاورزی اتاق ایران به مشکلات مربوط به واردات موز در قبال صادرات سیب اشاره و تأکید کرد: نوسانات ارزش گمرکی موز موجب شده صادرکنندگان سیب در رفع تعهدات ارزی دچار مشکلات شده و هزینههای اضافی به آنها تحمیل شود.
این فعال اقتصادی در نهایت پیشنهاد داد: حذف یا کاهش تعهدات ارزی به ویژه برای محصولات فسادپذیر مانند سیب، هماهنگی بیشتر بین نهادهای دولتی، تسهیل و اصلاح فرآیندهای اداری، مشورت به موقع با بخش خصوصی و توسعه زیرساختهای حملونقل برای بهبود وضعیت صادرات باید اتفاق افتد.