اقتصاد چین در دهههای اخیر با برخی از چالشبرانگیزترین شرایط مواجه بوده است و همین موضوع ثروتمندان این کشور را به فکر مهاجرت انداخته است. فعالیتهای اقتصادی در این کشور بسیار کمتر از رکوردهای تاریخی کاهشیافته است و این تردید را ایجاد میکند که آیا پکن به هدف خود یعنی رشد تقریباً ۵ درصدی در سال ۲۰۲۴ دست خواهد یافت یا نه. بیکاری جوانان افزایشیافته و به بالای ۱۷ درصد رسیده است.
مخارج خانوارها که حدود ۴۰ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل میدهد، بسیار پایینتر از میانگین جهانی است و بازار ملک همچنان در رکود طولانیمدتی است که شاهد کاهش قیمتها حدود ۸ درصد بوده است.
درعینحال، سرکوب گسترده تعداد زیادی از صنایع، از فناوری گرفته تا امور مالی و تدریس خصوصی، در سالهای اخیر، مانند ناپدید شدن تاجران برجستهای مانند بائو فن، نگرانیهایی را در دنیای تجارت ایجاد کرده است. بائو، یکی از شناختهشدهترین بانکداران سرمایهگذاری درصحنه فناوری چین، از فوریه ۲۰۲۳، زمانی که شرکت سرمایهگذاری او China Renaissance اعلام کرد که مشغول همکاری با تحقیقاتی است، خبری از او نیست. مقامات چینی هیچ جزئیاتی در مورد اتهامات علیه وی یا وضعیت پرونده ارائه نکردهاند.
این وضعیت باعث شده تا بسیاری از میلیونرهای چینی وابستگی به بازار چین را اقدامی امن ندانند، زیرا از نظر آنها این بازار بیشازحد ناپایدار است. بر همین اساس، بسیاری از ثروتمندان چینی از قبل انتقال ثروت خود به خارج از چین را آغاز کردهاند.
براساس گزارش شرکت مهاجرت سرمایهگذاری هنلی و شرکا، چین در سال گذشته شاهد خروج ۱۳۸۰۰ نفر از افراد باارزش خالص بالا بوده است که ۲۸ درصد نسبت به سال ۲۰۲۲ و بیشتر از هر کشور دیگری افزایش داشته است. این شرکت انتظار دارد تا پایان سال ۲۰۲۴، ۱۵۲۰۰ میلیونر چینی از چین نقلمکان کنند. بااینهمه براساس گزارشی که توسط کردیت سوئیس و یو بی اس منتشرشده است، این خروج بهمنزله مهاجرت جمعی نیست، زیرا چین تا سال ۲۰۲۱ خانه ۶٫۲ میلیونر بوده است.
اما کارشناسان باور دارند اگر این آغاز یکروند شتابدهنده باشد، میتواند برای چین یک چالش اقتصادی جدید باشد. زمانی که میلیونرها میروند، تمایل دارند ثروت خود را هم با خود ببرند. در میان سرمایهگذاران خارجی چین، چنین فرار سرمایهای در حال حاضر اثر خود را بر جای گذاشته است. در سهماهه دوم سال جاری، شرکتهای خارج از کشور سرمایهای برابر ۱۵ .میلیارد دلار را از چین خارج کردهاند. افزایش خروج پول آسیب بیشتری به اقتصاد چین که در حال حاضر دچار بحران است، وارد خواهد کرد و این موضوعی است که دولت چین باید نگران آن باشد.
اما به نظر میآید مقامات چینی از قبل بهخوبی از مشکلاتی که مهاجرت دستهجمعی ثروتمندان چینی میتواند ایجاد کند آگاه هستند. دولت چین در تلاش است برای اطمینان بخشیدن به مردم در بخش خصوصی تحولاتی ایجاد کند. پس از سالها سرکوب در بخش خصوصی، مقامات اخیراً لحن تجاری دوستانهتری را در قبال فعالان در این بخش اتخاذ کردهاند.
لی کیانگ، نخستوزیر چین در ژانویه اعلام کرد که اقتصاد چین برای تجارت باز است و متعهد شد گامهای فعالی برای رسیدگی به نگرانیهای منطقی جامعه تجاری جهانی بردارد. در ماه نوامبر، کیانگ با مدیران ارشد برخی از شرکتهای فناوری پیشرو چین ملاقات کرد و این امید را ایجاد کرد که سرکوب این بخش در حال پایان یافتن است.
اگر این اطمینانبخشیها نتواند سرمایهگذاران را آرام کند، مقامات چینی میتوانند برای جلوگیری از انتقال داراییهای افراد به خارج از کشور اقدام به کنترلهای شدید سرمایه کنند. اتباع چینی تنها مجاز به انتقال معادل ۵۰ هزار دلار در سال به خارج از کشور هستند. بانکها و سایر مؤسسات مالی همچنین باید تمام تراکنشهای نقدی داخلی و خارجی بیش از ۵۰ هزار یوان برابر ۷۰۰۰ دلار را به مقامات گزارش دهند، درحالیکه سپردهها و برداشتهای نقدی با مبلغ مشابه باید ثبت شوند.
بااینحال، چینیهای ثروتمند راههایی برای دور زدن چنین کنترلهایی پیداکردهاند. افراد ثروتمند از اعضای خانواده برای جابهجایی وجوه یا خرید داراییهایی مانند شمشهای طلا که میتوانند به خارج از کشور منتقل شوند، استفاده میکنند. عدهای هم به سمت صرافان زیرزمینی روی خواهند آورند. این شبکه جهانی گسترده انتقال وجوه در سراسر جهان را از طریق کانالهای مختلف تسهیل میکند. یکی از روشهای رایج مورداستفاده توسط بانکداران سایه چینی، شامل استخدام افرادی است که از سقف انتقال سالانه ۵۰ هزار دلاری خود استفاده نکردهاند. در ماه دسامبر، مقامات چینی اعلام کردند که بیش از ۱۰۰ عملیات زیرزمینی انتقال پول را از ماه می منحل و تراکنشهای مالی غیرقانونی به ارزش حدود ۱۱ میلیارد دلار را ردیابی کردهاند.
برای کسانی که موفق به انتقال داراییهای خود به خارج از کشور میشوند، سنگاپور یکی از محبوبترین مقاصد است. افراد ثروتمند چینی در سالهای اخیر صدها دفتر مدیریت ثروت در این شهر-دولت راهاندازی کردهاند و بزرگترین گروه خریداران خارجی خانههای لوکس در سال ۲۰۲۲ را در سنگاپور تشکیل میدهند.
هجوم سرمایهگذاران به سنگاپور و همچنین رسوایی پولشویی، منجر به افزایش نظارت مقامات سنگاپور بر ثروت ورودی از چین شده است. به گفته هنلی و شرکا، بااینحال، سنگاپور به همراه کانادا و آمریکا، مقصد اصلی میلیونرهای در حال خروج چین است.