طرح توسعه منطقهای چندی است که از سوی اتاق ایران کلید خورده که منطقه بندی اتاقهای استانی، یکی از روشهای نیل به این هدف است و میتوان از جمله مزایای اجرای این طرح به چند نمونه اشاره کرد: اولین مزیت آن به بحث سرمایهگذاریها مربوط میشود. اطلاعات کافی از هر استان و امکانات آن، یکی از نیازهای توسعه صنعتی است و با در اختیار داشتن این اطلاعات، میتوان افرادی را که قصد سرمایهگذاری در بخشهای مختلف دارند به استان مرتبط و دارای آن مزیت اقتصادی راهنمایی کرد. اینگونه در وقت سرمایهگذاران صرفهجویی میشود تا نخواهند با آزمون و خطا، مکان مناسب برای سرمایهگذاری مورد نظر خود را پیدا کنند. مثلاً در بحث انرژیهای خورشیدی، این ظرفیت به دلیل کافی بودن اشعه آفتاب در جنوب ایران متمرکز شده است. یا مثلاً اگر کسی علاقهمند به سرمایهگذاری در پیست اسکی باشد، باید در شمال غرب کشور که زمستانهای سرد دارد سرمایهگذاری کند.
از سوی دیگر میبینیم که اکثراً افراد برای پیدا کردن شغل به طرف مرکز نقل مکان میکنند، در حالی که مشکل کار و مسکن در تهران چه بسا بیشتر از شهرهای دیگر است. اگر منطقهبندی انجام شود، میتوان استانهایی را که امکان توسعه صنعتی و ساختمانسازی دارند شناسایی کرد تا از این طریق، به جای اینکه مسکنسازی در حاشیه تهران بیشتر شود یا افراد برای اشتغالزایی به تهران بیایند، در همان منطقه اشتغالزایی شده و مسکن ساخته شود. لذا طرح منطقهبندی اتاقهای استانی باعث راهنمایی سرمایهگذاران و تولیدکنندگان برای انتخابهای درستتر میشود.
مخصوصاً این طرح برای سرمایهگذاران خارجی بسیار مفید است. احتمالاً سرمایهگذاران داخلی اطلاعات کلی از استانهای مختلف و ظرفیتهای آن داشته باشند و بدانند کجا سرمایهگذاری کنند. درحالیکه سرمایهگذار خارجی این اطلاعات کلی را ندارد. مثلاً وقتی یک خارجی میخواهد در سیستان بلوچستان که هوای گرمی دارد، بخاری تولید کند باید به او اطلاعات کافی داده شود تا بداند این استان مکان مناسبی برای تولید مورد نظر او نیست. اطلاعات خارجیها در این زمینهها بسیار ضعیف است و هرچه بیشتر به آنها اطلاعات دادهه شود، به جذب سرمایهگذاری و تصمیمگیری درست آنها کمک میکند که نهایتاً منجر به توسعه منطقهای میشود.
در زمینه صادرات نیز اجرای این طرح میتواند نتایج خوبی به همراه داشته باشد. امروزه ارتباط برخی مناطق با خارج از کشور به دلیل واقع شدن در نقاط مرزی آسانتر از دیگر مناطق است. لذا وقتی تولیدکنندهای قصد تولید کالاهای سنگین یا حجیم را دارد، بهتر است این تولید در مناطق نزدیک به قطار یا در مرزهای زمینی و هوایی انجام شود تا هزینه انتقال آن به خارج کاهش یابد.
یکی از معضلات ایران برای رقابت در صادرات ضمن پایین بودن بهرهوری، موضوع مکانسنجی است. میبینیم که به دلایل مختلف، واحدی در مکانی تأسیس میشود و به دلیل هزینه حملونقل که به تولیدکننده تحمیل میشود، قیمت نهایی محصول بالا رفته و درنتیجه قدرت رقابت با محصولات خارجی کاهش مییابد. بعضاً گفته میشود کالاهای ایرانی قابلیت رقابت با کالاهای خارجی را ندارند که این امر گاهی به دلیل هزینههای سنگین حملونقل تحمیلشده به تولیدکنندگان و صادرکنندگان است. مثلاً وقتی کالایی در تهران تولید میشود، ابتدا باید هزینه حمل آن به بندرعباس پرداختشده و سپس با کشتی به مقصد موردنظر منتقل شود.
نهایتاً میتوان گفت اگر طرح منطقه بندی و توسعه منطقهای با برنامهریزی پیش برود، میتواند مزایایی برای تمام استانها به همراه داشته باشد.