توجه به گردشگری در کشورهای درحالتوسعه روند رو به رشدی داشته و از عناصر اصلی درآمد ناخالص ملی کشورها محسوب میشود. در میان کشورهای در حال توسعهف شاید افغانستان یکی از آخرین انتخابها برای مقصد گردشگری باشد. از عمده دلایل آن میتوان به وجود ناامنی در برخی شهرهای این کشور اشاره کرد. با این وجود افغانستان از مناظر طبیعی مانند سلسله کوههای پامیر، هندوکش، بابا، فیروزکوه، سیاه کوه بهرهمند است.
افغانستان در کنار جاذبههای طبیعی، بناها و آثار تاریخی زیادی دارد که هرکدام از ویژگیها و جذابیت خاص برخوردار هستند. جاذبههایی مانند مجسمههای بودا، شهر ضحاک، شهر غلغله، چهلستون و قلعه بربر در بامیان، مسجد جامع هرات، قلعه تاریخی هرات، منارهها و آرامگاه خواجه عبدالله انصاری در هرات، بالاحصار، قبر سلطان محمود، آرامگاه سنائی.
طبق پیشبینی سازمان جهانی جهانگردی در سال 2020 میلادی، ضعیفترین و پایینترین کشورهای توریستپذیر جهان از طریق این صنعت افزون بر 20 میلیارد دلار درآمد کسب خواهند کرد و متوسط درآمد کشورهای توریست پذیر نیز در سال به 50 میلیارد دلار خواهد رسید که افغانستان در صورت سرمایهگذاری و تأکید بر جذب گردشگر طبیعی، میتواند بهراحتی به درآمدهای پیشبینیشده سازمان جهانی جهانگردی دست یابد.
آذرخش حفیظی، رئیس اتاق بازرگانی افغانستان در حاشیه نشستهای اتاق بازرگانی اکو در تهران، در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران از برنامههای افغانستان برای تقویت زیرساختهای گردشگری میگوید.
او با اعتقاد به اینکه وضعیت توریسم پیش از شروع جنگ در این کشور وضعیت مناسبی داشته میگوید: پیش از جنگ حدود 13 درصد از تولید ناخالص داخلی را صنعت توریسم تشکیل میداد و بیشتر گردشگران از اتحادیه اروپا مخصوصا آلمانیها و هلندیها بودند، از کشورهای همسایه نیز ایرانیان زیاد به هرات میآمدند. اما در حال حاضر این رقم بسیار کاهش یافته است. اما اکنون در حال فراهمسازی زیرساختهای لازم مانند خطوط هواپیمایی و بازسازی راهها هستیم تا بتوان صنعت توریسم را تقویت کرد. همچنین هتلها و اقامتگاههای بسیاری در حال ساخت هستند تا ظرفیت پذیراییمان از گردشگران را بیشتر کنیم.
حفیظی که در جلسه اخیر اکو به سمت ریاست اتاق اکو منصوب شد، درباره امنیت این کشور توضیح میدهد: 30 درصد جمعیت افغانستان در شهرهای بزرگ مانند مزار شریف، هرات، کابل، فیضآباد زندگی میکنند که کاملا امن است. بعضی مناطق ناامن مانند قندهار نیز با تلاش نیروهای امنیتی این کشور در حال امن شدن هستند.
او امیدوار است که وضعیت گردشگری این کشور با همکاری کشورهای همسایه بهبود یابد.
رئیس اتاق اکو همچنین درباره وضعیت مهاجران این کشور میگوید: مهاجران افغانستان چند دسته هستند، دسته اول کسانی که سالهای دراز است در کشور مقصد زندگی میکنند و تقریبا جزوی از آن کشور محسوب میشوند. حدود یک میلیون مهاجر در اتحادیه اروپا و آمریکا داریم که تعدادی از آنها منبع درآمدی خانوادهها هستند و به تعادل ارزی افغانستان کمک میکنند، برخی دیگر نیز با تحصیل در کشورها کادر علمی افغانستان را بهبود میدهند.
حفیظی درباره دسته دوم مهاجران توضیح میدهد: حدود چهار میلیون پناهنده در ایران و افغانستان وجود دارد که عمدتا لایههای فقیرتر جامعه هستند. خوشبختانه ایران زمانبندیهای معقول و مهربانانهای برای عودت مهاجران ارائه داده و آنها را اخراج اجباری نمیکند. در حالیکه به دلیل روابط سیاسی نامناسب پاکستان و افغانستان، زمستان گذشته تعداد زیادی از مهاجران را اخراج کرد که باعث وخیمتر شدن وضعیت معاش آنها شد.
او در پایان تاکید کرد که باید مقدمات بازگرداندن آنها به افغانستان مهیا شود، اما با توجه به وضعیت فقر و بیکاری در این کشور هنوز آمادگی جذب آنها وجود ندارد.