سی و ششمین نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران یکشنبه 23 اردیبهشت‌ماه 1397 به میزبانی اتاق مشهد برگزار شد.
علیرضا رشیدیان، استاندار خراسان رضوی به عنوان نخستین سخنران این نشست گفت: سال گذشته علیرغم مشکلات عدیده‌ای همچون سیل و زلزله و حوادث اجتماعی، برای استان خراسان رضوی در همکاری با بخش خصوصی سال خوبی بود.
او تصریح کرد: در این سال بیش از 123 هزار شغل جدید در استان ایجاد شد، در حوزه‌های مختلف افزایش تولید، صادرات و ترانزیت را شاهد بودیم و همچنین در جهت ارتقای کیفیت تولید گام‌های خوبی برداشتیم.
استاندار خراسان رضوی وظیفه بخش دولتی را مهیاکردن زمینه برای استفاده بخش خصوصی از استعدادهای خود دانست و افزود: بهره همدلی و اعتماد بین بخش خصوصی و دولتی را ملت خواهد برد که امیدواریم این همراهی و همدلی روز به روز بیشتر شود.
رشیدیان با اشاره به خروج آمریکا از برجام اظهار کرد: مسئله جدیدی در عرصه بین‌المللی ایجاد شده که در شرایط اقتصادی قطعاً تاثیرگذار است. در این شرایط بیشترین نیاز کشور به آرامش و بهره‌گیری از عقلانیت و تدبیر در اداره امور است.
او درباره چگونگی برون‌رفت از این وضعیت گفت: باید مشکلات را دسته‌بندی کنیم و بزرگی آن‌ها ما را نترساند. همچنین باید ضمن احترام به سلایق مختلف، دوستان و روابط خوب گذشته را حفظ کنیم.
رشیدیان معتقد است در این شرایط هرچه بیشتر از عنصر عقلانیت در تعاملات و تصمیم‌گیری‌ها استفاده کنیم، سود بیشتری خواهیم کرد.
استاندار خراسان رضوی با اشاره به شعار سال بیان کرد: امسال که سال حمایت از کالای ایرانی نامگذاری شده ضروری است زمینه ارتقای کیفیت تولیدات، کاهش قیمت تمام شده آن و ایجاد بازارهای جدید برای تولیدات باکیفیت را فراهم کنیم.
او با تأکید بر لزوم کاهش عوارض و مالیات و همچنین نرخ تسهیلات اظهار کرد: با توجه به ظرفیت‌های جدیدی که بخش خصوصی می‌تواند در حوزه تولید و بهره‌دهی در حوزه اقتصادی ایجاد کند، قادریم از تنش در حوزه ارز و طلا به خوبی عبور کنیم. به بخش خصوصی اعتماد داریم و با کمک هم می‌توانیم ظرفیت مناسبی برای آیندگان فراهم کنیم.
درخواست شهردار مشهد برای بازنگری دولت در تصمیم جدید ارزی
قاسم تقی زاده خامسی، شهردار مشهد نیز طی سخنانی در این نشست گفت: عمده مسافران مشهد به قصد زیارت به اینجا سفر می‌کنند و کمتر سراغ دارم افراد به صورت ویژه فرصت‌های این شهر را بررسی کنند.
او با اشاره به آمار و ارقام توضیح داد:30 میلیون زائر در سال گذشته به مشهد آمده‌اند و 3.5 میلیون نفر جمعیت مجاور مشهد است. با توجه به بین‌المللی بودن شهر مشهد، فرصت‌های کار و سرمایه‌گذاری در این شهر بسیار زیاد است.
تقی زاده از فعالان اقتصادی خواست که این شهر را به عنوان یکی از مقصدهای سرمایه‌گذاری خود در نظر بگیرند.
او درباره ظرفیت‌های تجاری مشهد اظهار کرد: 52 درصد اقامتگاه‌های کشور در مشهد واقع شده است و همچنین در حمل‌ونقل جاده‌ای و هوایی رتبه اول را دارا هستیم.
شهردار مشهد ادامه داد: چندی پیش خیابان غذا در مشهد به مدت شش شب برگزار شد که 110 نفر طی این مدت در آن غذا خوردند. نمایشگاه گل و گیاه نیز مدت پنج شب برگزار شد که 180 هزار نفر بازدیدکننده داشت. هر ایده جدیدی در مشهد اجرا شود، هم می‌تواند از سوی زائران و هم مجاوران مورد استقبال قرار گیرد.
به گفته او شهرداری 100 بسته سرمایه‌گذاری آماده کرده که به متقاضیان ارائه می‌شود.
تقی زاده با اشاره به شعار سال 97 اظهار کرد: حمایت از کالای ایرانی یک چرخه است که فقط نباید در تولید خلاصه شود، بلکه موضوع توزیع بسیار قابل تأمل است. در حال حاضر سه میلیون واحد توزیعی در کشور داریم که 30 درصد آن‌ها غیرقانونی هستند و این مسئله با بازرسی قابل حل نیست.
او پیشنهاد داد که این مسئله با تجمیع واحدهای کوچک در فروشگاه‌های بزرگ حل شود؛ فروشگاه‌هایی که هم از نظر اقتصادی قابل رصد بوده و هم دسترسی مردم به آن راحت باشد.
شهردار مشهد همچنین با اشاره به وضعیت ارزی جدید گفت: حداقل توقع از دولت این بود که درباره ارز صادراتی مشورتی با بخش خصوصی داشته باشد.
او با انتقاد از عملکرد دولت در زمینه ارز گفت: در فایل دستگاه‌های دولتی همیشه پیشنهاد‌هایی وجود دارد که در مواقع بحرانی مجدد از آن‌ها استفاده می‌شود. وقتی یک روش در دولت‌های قبل ناموفق بوده چرا مجدداً آن را تکرار می‌کنیم که با این وضعیت مواجه شویم؟
تقی زاده ضمن درخواست از دولت برای تجدیدنظر در این موضوع اظهار کرد: در دیگر کشورها صادرکنندگان تشویق می‌شوند تا هرچه بیشتر صادرات داشته باشند. اینجا نه تنها صادرکنندگان تشویق نمی‌شوند که سخت‌گیری‌ها روز به روز بیشتر می‌شود. متأسفانه با وضعیت فعلی صادرات عملاً تعطیل شده است.
نباید اقتصاد بی‌پناه را در اختیار واسطه گران و رانت‌خواران گذاشت
در ادامه این نشست غلامحسین شافعی رئیس اتاق ایران به سخنرانی در مورد شرایط جدید برجام و راه‌های تقویت توان اقتصاد ملی پرداخت.
رئیس پارلمان بخش خصوصی کشور با اشاره به خروج آمریکا از برجام گفت: موضع جمهوری اسلامی ایران به‌درستی و با درایت توسط ریاست محترم جمهوری اعلام شد و بیان‌کننده اراده ملت ایران است. بخش خصوصی و اتاق‌های بازرگانی با تمام توان از چنینی موضعی پشتیبانی می‌کنند اما برای گذار از این شرایط لازم است راهکارهای منطقی تبیین گردد.
وی ادامه داد: واقعیت این است که تحریم‌ها کاغذپاره نیستند و نمی‌توان به صنعتگران، تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی گفت که مشکلی به وجود نخواهد آمد. بنابراین باید باصداقت به گفت‌وگو نشست و وحدت و انسجام ملی را دوچندان کرد. در قدم بعدی گسترش روابط بین‌المللی به‌خصوص با کشورهای همسایه می‌تواند ما را در برابر اثرات سوء تصمیمات دولت آمریکا مصون دارد.
شافعی تاکید کرد: انعقاد پیمان‌های منطقه‌ای، قراردادهای تجارت ترجیحی برای ما اثربخش بوده و نقاط قوت ما را پررنگ خواهد کرد. حضور مؤثر ما در مجامع بین‌المللی و تقویت هرچه بیشتر دیپلماسی سیاسی و اقتصادی از مواردی است که در شرایط موجود جهانی به‌طور جدی‌تری موردتوجه همه‌جانبه قرار می‌گیرد.
رئیس اتاق ایران گفت: دیگر نباید مثل سال‌های گذشته اقتصاد کشور را بی‌پناه در اختیار اشتهای سیری‌ناپذیر دلالان، واسطه گران و رانت‌خواران گذاشت. باید چاره‌ای اساسی برای خروج از این وضعیت مخرب بیندیشیم. سایه سنگین غیرمولدها بر سر اقتصاد ایران به‌شدت سنگینی می‌کند تا از این قاعده به‌شدت مخرب و ضد توسعه‌ای رهایی نیابیم ریشه تولید و صنعت در کشور ما پا نخواهد گرفت و حمایت از این بخش‌ها معنا پیدا نخواهد کرد. سود فعالیت‌های تولیدی، قادر به رقابت با سود این نوع فعالیت‌ها نخواهد بود و ما دائماً شاهد فرار یا انحراف سرمایه‌ها از بخش‌های مولد به بخش‌های نامولد خواهیم بود.
شافعی با اشاره به آمارهای اقتصادی کشور گفت: سهم بخش صنعت و معدن از تولید ناخالص ملی حدود 13 درصد، سهم نفت 12.3 درصد، کشاورزی 10 درصد و خدمات 57 درصد است. بنابراین ما در بخش‌های مولد کشور همچنان بسیار ضعیف هستیم.
وی ادامه داد: طی ماه‌های اخیر تحولات تکراری دیگری در اقتصاد ما در حال شکل‌گیری است که اگر با تدبیر و سیاست‌گذاری‌های مناسب با آن برخورد نشود می‌تواند تمام داشته‌های سال‌های اخیر را که بسیار بدان افتخار کردیم در هم بریزد. تغییر و تحولات نرخ ارز و خدشه جدی به اعتماد و اطمینان یکی از این مسائل است.
رئیس پارلمان بخش خصوصی با اشاره به تحولات اخیر سیاسی در زمینه برجام گفت: تاکنون بارها رئیس‌جمهور محترم اشاره داشتند که زمان آن رسیده که سیاست به اقتصاد یارانه بدهد در چنین موقعیت خطیری که با آن مواجه شده‌ایم نباید همچنان اقتصاد مکلف به پرداخت یارانه زیان‌بار به سیاست شود.
وی ادامه داد: اقتصاد بدون تعامل و همیاری در فضای اقتصاد جهانی قابل پیشبرد نیست. نمی‌توان در این فضای بی‌شکل به سرمایه‌گذاری و به خصوص صادرات غیرنفتی امید داشت و برای آن برنامه بلندمدت ترسیم کرد.
شافعی تصریح کرد: باید بپذیریم که اقتصاد دچار ضعف‌های عمیقی است. تا زمانی که از درون قادر به حل اساسی و واقعی ضعف‌های اقتصاد خود نباشیم نمی‌توانیم در درازمدت با فشارها مقابله و اقتدار خود را در عرصه سیاست جهانی حفظ کنیم. با توجه به فرصت طلائی که در حال حاضر کشور برای اصلاح در اختیار دارد دیگر مجالی برای تعلل و فرصت‌سوزی نداریم.
وی افزود: باید بدانیم که ضعف‌های درونی، چه بوده است و در چنین شرایطی باید محور تصمیمات حاکمیت در یک حرکت هم‌راستا، تصمیم‌سازی برای خروج پایدار و همیشگی از بحران‌های متعدد فصلی اقتصاد کشور باشد.
رئیس اتاق ایران گفت: انتخاب ما در برابر ترامپ باید تنش‌زدایی از سیاست خارجی، تعامل سازنده با دنیا و تقویت هرچه بیشتر حرکت به‌سوی افزایش توان صادراتی و تولیدی کشور در رسیدن به مرزهای توسعه اقتصادی باشد.
شافعی تاکید کرد: اقتصاد مقاومتی به مفهوم مشارکت مردم در مسائل اقتصادی خاصه صاحبان اندیشه و بازیگران صحنه اقتصاد یعنی فعالان اقتصادی در انتخاب سیاست‌ها، ابزارها و رویکردهای اقتصادی کشور است و تمرکز آن باید بر نقاطی باشد که گلوی اقتصاد کشور را می‌فشارد نه اینکه کارهای روزانه دستگاه‌های دولتی در قالب پروژه‌های اقتصاد مقاومتی تعریف شود.
گزارش کمیسیون انرژی
علی شمس اردکانی، رئیس کمیسیون انرژی، صنایع پالایشی اتاق ایران با اشاره به فعالیت‌های این کمیسیون در اتاق ایران گفت: بیش از 35 درصد تولید ناخالص ایران در مجموعه گردش انرژی تعریف می‌شود که بخش خدمات آن قابل‌توجه است.
او با اشاره به پیش‌بینی‌های بین‌المللی در حوزه انرژی اظهار کرد: برآوردها حاکی از این است که تا سال 2020 باید 27 تریلیون دلار سرمایه‌گذاری در بخش انرژی انجام شود که حدود 5 درصد از آن باید در ایران شکل گیرد.
شمس اردکانی ادامه داد: اگر این سرمایه‌گذاری در بخش صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و برق به‌درستی انجام شود، این 5 درصد ایجادکننده دو میلیون شغل در حوزه‌های تک خواهد بود؛ اما اگر در بخش انرژی به‌جای سرمایه آفرینی به سرمایه خوری ادامه دهیم، مهاجرت مغزها را به‌جای اشتغال آفرینی شاهد خواهیم بود.
به گفته او اصلاح آیین‌نامه اجرایی ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر، ایجاد نهاد رگلاتوری انرژی در ایران و یکپارچه‌سازی تصمیم‌گیری در حوزه انرژی ایران از جمله اولویت‌های کمیسیون انرژی، صنایع پالایشی اتاق ایران است.
این فعال اقتصادی در نهایت گزارشی از پیگیری اولویت‌ها در کمیسیون ارائه داد و گفت: قوانین فوق همچون تپه‌هایی هستند که بخش خصوصی آن‌ها را فتح کرده است و در حال حاضر باید تمام توان‌بخش خصوصی را برای صیانت از این فتوحات به کار بست.
گزارش کمیته ارزی
در ادامه محمدرضا انصاری، عضو هیات رئیسه اتاق ایران با اشاره به تشکیل کمیته ارزی در پی تصمیمات اخیر دولت در حوزه ارز گفت: سعی کردیم از فعالان اقتصادی و صاحب‌نظران نظرسنجی کنیم و تقریباً از نظرات همگی مطلع هستیم.
انصاری با اشاره به بیانیه صادر شده توسط کمیته ارزی اتاق ایران اظهار کرد: این آئین‌نامه در پی خروج آمریکا از برجام نیاز به بازنگری دارد و البته امیدواریم دولت در این شرایط مقتدرانه رفتار کند.
او با اشاره به مسیر نادرست دولت گفت: در شرایطی که دولت باید بیش از همیشه قدرتمند عمل کند تصمیماتی گرفته شده که نیاز به توان فوق‌العاده دولت برای کنترل دارد، اما توان لازم را ندارد. دولت به سمتی حرکت نکرده که از بنیه بودجه‌ای خود به‌اندازه کافی استفاده کند.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران اظهار کرد: دولت می‌تواند با تغییر و اصلاح جهت از انرژی ملی فعالان اقتصادی استفاده کند و اگرچه دنیا به آن کم مهری می‌کند، پاسخش را با مردم خود بدهد.
انصاری معتقد است یکی از عوامل بروز شرایط فعلی در اقتصاد ایران، سلب اعتماد مردم است و ابتدا باید اعتماد مردم جلب شود.
سامانه بانک اطلاعات اتاق ایران
در ادامه سی و ششمین نشست هیات نمایندگان محمدرضا دوست محمدی، مدیر مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق ایران به معرفی سامانه بانک اطلاعات پژوهشی اتاق ایران پرداخت و گفت: طبق برنامه مصوب اتاق ایران در سال 96 و برای تبدیل اتاق ایران به هاب پژوهشی اتاق‌های سراسر کشور، تشکل‌ها و اتاق‌های مشترک، مقرر شد این سامانه راه‌اندازی شود.
دوست محمدی ادامه داد: از جمله اهداف راه‌اندازی بانک اطلاعات پژوهشی اتاق ایران می‌توان به تشریک‌مساعی در مطالعات شامل ایجاد دسترسی آسان به گزارش‌ها و انعکاس آخرین گزارش‌های کارشناسی و پژوهشی و همچنین اجتناب از موازی کاری اشاره کرد.
او با اعداد و ارقامی توضیح داد: سالیانه حدود 20 بروشور علمی، 80 گزارش اقتصادی و آماری، 50 مقاله و گزارش پژوهشی و همچنین 20 گزارش موردی توسط واحدهای مختلف اتاق ارائه می‌شود. همچنین در طول سال تعداد قابل‌توجهی گزارش طرح‌های پژوهشی، مقاله و سایر گزارش‌های علمی از سوی اتاق‌های شهرستان‌ها، تشکل‌ها و اتاق‌های مشترک تهیه و منتشر می‌شوند.
دوست محمدی سپس نحوه کار با این وب‌سایت را برای فعالان اقتصادی اتاق ایران توضیح داد.
آیین‌نامه صدور کارت
سید اصغر حسینی، کارشناس امور حقوقی اتاق ایران نیز در پایان نشست درباره اصلاحات آئین‌نامه صدور کارت عضویت در اتاق ایران توضیحاتی ارائه داد.
طبق گفته پدرام سلطانی، نایب‌رئیس اتاق ایران معضل صدور کارت عضویت برای اشخاصی که فعال اقتصاد نبوده‌اند، همواره دغدغه هیات نمایندگان اتاق ایران بوده است.
در نهایت مقرر شد رأی‌گیری برای تصویب آئین‌نامه جدید صدور کارت عضویت به جلسه آتی هیات نمایندگان واگذار شود.