هیجدهم اردیبهشتماه دونالد ترامپ، از پشت تریبونش در سالن میانی کاخ سفید بهصراحت اعلام کرد که «آمریکا از برجام خارج میشود». رئیسجمهوری آمریکا این خبر را در میانه ادعاهایی واهی علیه جمهوری اسلامی ایران مطرح کرد و مانند نطقهای پیشینش، ایران را متهم به خرابکاری در منطقه و نقض توافق و دستیابی به سلاح هستهای کرد؛ ادعاهایی که علاوه بر اتهامزنی به ایران، دال بر معیوب بودن توافق و تخریب تیم مذاکرهکننده سابق هستهای آمریکا نیز بود.
او بلافاصله پس از اعلام خروج از توافق، فرمان بازگرداندن تحریمهای هستهای ایران را امضا کرد. اما دقایقی بعد از اعلام نظر ترامپ، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نشست خبری کوتاه و صریح تأکید کرد که درباره بازگرداندن تحریمها نگرانیم و بدون آنکه آمریکا یا ایران را خطاب قرار دهد، توصیه کرد تا به تعهداتشان متعهد بمانند.
دونالد تاسک، رئیس شورای اروپا هم پس از اعلام تصمیم ترامپ برای خروج از برجام، با انتشار پیامی در صفحه توئیتر خود نوشت: سیاستهای رییسجمهور ترامپ در قبال توافق هستهای با ایران و تجارت با رویکردی واحد از سوی اروپا مواجه خواهد شد. بعد از آن «ترزا می»، نخستوزیر بریتانیا، «آنگلا مرکل»، صدراعظم آلمان و «امانوئل مکرون»، رئیسجمهور فرانسه اعلام کردند که به برجام متعهد میمانند. بعد از آن بقیه کشورهای اروپایی هم در کنار روسیه و چین از تعهد به برجام سخن گفتند.
احمد پورفلاح، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ایتالیا در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران از روابط تجاری ایران و ایتالیا بعد از خروج آمریکا از برجام میگوید. او معتقد است: «شرایط امروز برای اقتصاد ایران شرایط دشواری است؛ شاید این شرایط را بتوانیم با قبل از امضای توافق هستهای مقایسه کنیم.»
او ادامه میدهد: «اگرچه کشورهای اروپایی و کشورهای منطقه هنوز با آمریکا همصدا نیستند و سعی دارند تا به برجام متعهد بمانند؛ اما ممکن است در عمل محدودیتهایی که آمریکا برای شرکتها و بانکهای اروپایی اعمال میکند، روند کار با ایران را برای این شرکتها مختل کند.»
عضو شورای عالی پیشکسوتان اتاق ایران ادامه میدهد: «روابط ایران و ایتالیا هرگز از سطح سفیر تنزل نکرده است و این روابط در دوره قبل و بعد از انقلاب ادامه داشته است. این روابط هم در بخش اقتصادی و هم در حوزه سیاسی همیشه در سطح عالی ادامه داشته است، ولی در بحث برجام دولت تصمیمگیرنده است. ازآنجاییکه در کشورهای توسعهیافته بخش خصوصی تابع بخش دولتی نیست، دولت نمیتواند نظر مثبت خود را درباره برجام و همکاری با ایران به آنها تحمیل کند.»
مشاور عالی رئیس اتاق ایران ادامه میدهد: «در کشورهای توسعهیافته دولت نمیتواند خواستهای را به بخش خصوصی دیکته کند ولی عملاً دولت هیچ محدودیتی هم برای ارتباط با ایران به شرکتها و بانکهای خود تحمیل نخواهد کرد. ولی ازآنجاییکه بانکها و شرکتهای اروپایی با آمریکا هم طرف قرارداد هستند و یا اینکه در شرکتهای همدیگر سرمایهگذاری کردهاند، نفع همکاری اقتصادی با آمریکا را به دلیل نفع مالی به همکاری با ایران ترجیح میدهند و ممکن است برای نقلوانتقال پول مشکلات بیشتری پیش بیاید. شاید همین چند بانکی هم که با ایران همکاری میکنند عملاً نتوانند به این همکاری و تبادل مالی ادامه دهند.»
به گفته پورفلاح اقتصاد ما در شرایط بلاتکلیفی به سر میبرد و با اعلام تصمیم ترامپ برای خروج از برجام، شرایط وضعیت از این معلق بودن بیرون بیاید و بنگاه اقتصادی هم تکلیف خود را کاملاً بداند. بههرحال ترامپ موقع انتخابات یک سری قولهایی را به مردم خود داده بود و سعی دارد به این وعدهها عمل کند.
او ادامه میدهد: «من اعتقاد دارم ما باید از این مرحله رد میشدیم و مطمئن هستم که وضعیت به این صورت ادامه پیدا نمیکند و بر اساس سیستم برد-برد راهحلی طراحی خواهد شد. در شرایط حاضر هم ما با ایتالیا روابط اقتصادی داریم و درخواستهایی از ایران به ایتالیا و ایتالیا به ایران انجام میشود ولی هنوز همه منتظر این هستند تا ببینند وضعیت به کجا خواهد رسید و توافق ایران با کشورهای اروپایی، چین و روسیه چه نتیجهای در برخواهد داشت.»
پورفلاح به بازار روز ارز ایران هم اشاره میکند و میگوید که بسته شدن صرافیها خیلی از معاملات تجاری را با تأخیر روبرو کرده است. بخش خصوصی که من با آنها رد ارتباط هستم میخواهد هرچه زودتر صرافیها باز شود. همین کنترلهای مضاعف باعث شده که نرخ ارز بالا برود. اگر نرخ 4200 تومان به کالاهای تعیینشده، ارائه شود میتواند نرخ ارز را به تعادل برساند.
او ادامه میدهد: «ما نباید به دلیل چندصدایی فرصتهای خود را از دست دهیم؛ ما نباید تعامل با همه کشورهای دنیا را از دست دهیم و کشورهای دوست و شریک را از خود دور نکنیم.»