عوارضی که در طول هشت سال به دلیل تحریم ها بر کشورمان وارد شده بود، شش ماه بعد از توافقات هسته ای رفع شدنی نیست. به طور کلی رفع تحریم ها یک پروسه زمانبر است و باید چند سال صبر کنیم تا آثار تحریم ها به تدریج محو شود و باید اظهار داشت که روند پیشرفتهای اقتصادی مثبت و رو به جلو است. در حال حاضر بسیاری از بانکهای درجه دو و سه کشور های مختلف در حال همکاری با بازار ایران هستند.
بسیاری دیگر هم اعلام آمادگی کردند و به تدریج مشکلات در حال کمرنگ شدن هستند، اما هنوز بانکهای بین المللی و درجه یک با نگرانی که برایشان وجود دارد به دنبال تضمین های بیشتری هستند. در این راستا وزیر امور خارجه آمریکا به بانکها این توصیه را دارد که با ایران همکاری داشته باشند و برجام را عملیاتی کنند. پیشبینی میشود تا پایان سال ۲۰۱۷ به تدریج مساله ترس بانکهای بین المللی از همکاری با ایران پایدار باشد، اما در پایان سال ۲۰۱۷ شرایط ایران با کشورهای آمریکایی و اروپایی عادی میشود.
این قراردادها دوطرفه هستند و امید میرود هر دو طرف به تعهدات خود پایبند باشند. در ایران نیز هم دولت و هم بخش خصوصی یک صدا به سمت تحقق اهداف برجام حرکت میکنند. پیمانهای پولی نیز اعتباراتی است که کشور های مختلف به ایران دادهاند. به عنوان مثال ایتالیا اولین کشوری بود که این اعتبارات را به ایران داد. شرکت ساچه حدود چهار میلیارد دلار و سپس کره جنوبی رقمی بالای ۲۵ میلیارد دلاری را داد و هند نیز در رابطه با بندر چابهار ۱۰ میلیون دلار را به ایران اختصاص داد.
بعضی از این سرمایهگذاریها هم اعتباراتی است که برای اجرای پروژه های مشخص صرف میشود. به عنوان مثال هند برای آماده کردن چابهار به عنوان یک بندر بین المللی و کره جنوبی این پوشش را داد که بتوانیم از محصولات به خوبی استفاده کنیم و یا سرمایه گذاریهای مشترک داشته باشیم. انتظار میرود برای اجرایی کردن این اقدامات ارتباطات دو جانبه سوئیفت برقرار شود و بانکهای تجاری درجه یک و بینالمللی با ایران همکاری داشته باشند.
مسلما بانکهای درجه دو و سه کشورهای اروپایی نمیتوانند و ظرفیت آن را ندارند که در این رابطه بتوانند با این قراداد ها فعال عمل کنند. این قراردادها شامل تعدادی قرارداد mou است و تا اجرایی شدن آن به زمان زیادی احتیاج داریم. اجرایی شدن آن هم مستلزم این است که آمد و شد پول بین ایران و کشور های صنعتی دنیا شرایط عادی پیدا کند تا این قراردادها به اجرا برسد، وگرنه قراردادها فی نفسه اجرایی نمیشود تا زمانی که منابع مالی بتواند تامین شود.
در نهایت باید گفت دولت و بخش خصوصی و مردم، همه و همه باید یک صدا به سمت اهداف ملی حرکت کنیم. باید روی امتیازاتی که پیشبینی میکردیم با اجرایی شدن برجام به دست آوریم اصرار کنیم و به هیچ وجه از آنها دست نکشیم تا هرچه زود تر به اقتصاد جهانی راه پیدا کنیم. شواهد نشان میدهد بنگاه های اقتصادی خارجی همواره به دنبال ارتباط با ایران هستند، اما نگرانی و ترسی که در آنها وجود دارد مانع از سرمایهگذاریها و ارتباطات بیشتر شده است.