ایران و هند از گذشتههای دور در جنبههای مختلف با یکدیگر در ارتباط بودهاند. اکنون با پایان یافتن دوران تحریمهای بینالمللی فرصتی برای احیای این روابط به ویژه در بخش اقتصاد فراهم شدهاست. ابراهیم جمیلی رئیس شورای بازرگانی ایران و هند در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران از فرصتهایی که با احیای این روابط ایجاد خواهد شد، میگوید. او معتقد است نخستین قدم ایران در این زمینه باید «اعتمادسازی» باشد. از نظر جمیلی هندیها تنها در شرایطی سرمایههای خود را به سوی ایران جاری میکنند که به صورت قلبی به وضعیت اقتصاد ایران اعتماد داشته باشند.
رابطه ایران و هند در پساتحریم چه تغییراتی داشتهاست؟
محدودیتهایی که شرکتهای بزرگ هند برای برقراری ارتباط با ایران داشتند در دوران پساتحریم برطرف شد. در گذشته غرب سختگیریهایی به آنها داشت که این شرایط اکنون تغییر کردهاست. هندیها ایران را به خوبی میشناسند و علاوه بر آن توانایی استفاده از فرصتها را نیز دارند. عمده مشکلات ما، بانک است.
آیا مشکلات بانکی حل شدهاست؟
این مشکلات به مرور حل خواهد شد. تا کنون پیشرفتهایی داشته اما نمیتوان انتظار داشت که مشکلات یکشبه حل شوند. هر دو طرف عزم خود را جزم کردهاند که این مشکلات حل شود. طرف هندی به سرمایهگذاری در ایران علاقمند است. به هر حال این سرمایهگذاریها هم به نفع ایرانیها و هم به نفع هندیهاست. بندر چابهار فرصت بسیار مناسبی برای صادرات هند به افغانستان و آسیای میانه است. کوریدور امنی که ایجاد شده هم زمان و هم مسافت را کوتاه میکند. سایر کوریدورها چنین امنیتی ندارد. به این ترتیب اکنون بهترین موقعیت برای برقراری ارتباط بین بخش خصوصی ایران و هند است.
وضعیت صادرات غیرنفتی ایران با هند چگونه است؟
ما یکی از طرفهای بسیار قدیمی هند هستیم. ما به صورت سنتی، صادرکننده کالا به هند بودهایم. البته کالا هم از هند وارد کردهایم. اگر به اوایل انقلاب بازگردید دانشجویان ایرانی را میبینید که در هند تحصیل میکردند. خیلی از دانشجویان ایرانی برای تحصیل به جای اروپا به هند میرفتند. همین مثال کوچک نشان میدهد ما به صورت دو طرفه به رابطه با هند علاقمند بودهایم. اکنون نیز این شرایط قابل احیاست.
این یعنی از نظر شما اکنون امکان توسعه روابط در زمینه صادرات غیرنفتی با هند را داریم؟
قطعاً امکان توسعه روابط دوجانبه را داریم. با این عزمی که دو طرف دارند قطعاً میتوانیم در کوتاهمدت حجم آن را به 15 تا 20میلیارد دلار برسانیم.
چه برنامههایی برای سرمایهگذاری مشترک دارید؟
من ابتدا پیشنهاد میکنم شرکتهای مشترک تأسیس بشود. همچنین پیشنهاد احداث شهرک صنعتی را مطرح کردهام. برای مثال در مورد پارافینی که از ایران به هند صادر میَشود امکانِ همکاری با هندیها برای تولید بیشتر وجود دارد. هندیها میتوانند از امکانات ما استفاده کنند و ما محصولات پاییندستی نفت و پتروشیمی را تولید کنیم. در مقابل هم میتوانیم برخی از کالاهای هندی را در ایران تولید کنیم که این هم برای ایران و هم برای کشورهای منطقه منافعی را به دنبال خواهد داشت. هند اگر بخواهد در ایران سرمایهگذاری کند میتواند دسترسی به بازارهای منطقه داشته باشد. این مسئله در سفر نخستوزیر هند به ایران هم مطرح شد و بنده اکنون به صورت جدی پیگیر هستم که بتوانیم شهرک صنعتی ایران و هند را راهاندازی کنیم که در منطقه آزاد چابهار کارش را شروع خواهد کرد.
بنگاههای کوچک و متوسط در رابطه ایران با هند تا چه اندازه فرصت پیشرفت دارند؟
کشور هند یکی از کشورهایی است که SMEهای بسیار قوی دارد. ما میتوانیم در این زمینه از تجربیات آنها استفاده بسیاری ببریم و بنگاههای کوچک و متوسط خودمان را تقویت کنیم. در مباحث نانوتکنولوژی نیز میتوانیم از تجربیات هندیها استفاده کنیم. آنها در این زمینه پیشرفتهای بسیار خوبی داشتهاند. ما به علت تحریم روابط محدودی با این کشورها داشتیم؛ اکنون این تحریمها برداشته شده و ما میتوانیم روابط را دوباره احیا کنیم.
در رابطه با این شرکتهای هندی که این روزها به ایران میآیند، ما چه قدمهایی باید برداریم؟
به نظر من نخستین چیزی که باید به آنها بدهیم «اعتماد» است. وقتی آنها اعتماد را به صورت قلبی پذیرفتند قطعاً در ایران سرمایهگذاری میکنند.