ششم آبان مرحله نخست عرضه نفت خام در بورس انرژی با حجم یک‌میلیون بشکه آغاز شد که هشت محموله 35 هزار بشکه‌ای (معادل 280 هزار بشکه) به فروش رسید.
قرار بود مرحله دوم فروش نفت در بورس امروز (20 آبان) با نرخ بشکه‌ای 76 دلار و 29 سنت انجام شود اما با توجه به کاهش بهای نفت در بازارهای جهانی و با هدف افزایش جذابیت محموله‌های نفتی، شرکت ملی نفت نرخ فروش نفت خام در دومین عرضه را به بشکه‌ای 71 دلار و 59 سنت کاهش داده است.
البته روند کاهشی قیمت نفت همچنان ادامه دارد و حتی به زیر بشکه‌ای 70 دلار نیز افت کرده است، بنابراین مشخص نیست دوباره نرخ نفت در معاملات فردا کم می‌شود یا خیر؟
تغییر دیگر در دومین عرضه نفت خام در بورس، مربوط به افزایش مهلت زمان تسویه بخش ارزی است؛ به‌طوری‌که مهلت تسویه بخش ارزی صورت‌حساب نهایی (نسبت به اطلاعیه عرضه پیشین) از 50 روز به 60 روز پس از تاریخ بارگیری محموله افزایش یافت.
در این مرحله نیز همانند نوبت قبل، حجم خرید دستکم 35 هزار بشکه تعیین شده است و محموله‌های نفتی در پایانه خارک در خلیج‌فارس تحویل داده می‌شود.
در مرحله نخست عرضه نفت خام در بورس انرژی سه کارگزاری، محموله‌های نفتی را به نرخ بشکه‌ای 74 دلار و 85 سنت خریدند.
مدیرعامل بورس انرژی چندی پیش گفت: برنامه شرکت ملی نفت ایران این بود که با یک‌بار عرضه، بازخورد را بررسی کند تا بر اساس آن برای تداوم عرضه تصمیم‌گیری شود.
سیدعلی حسینی تأکید کرد نهادهای مسئول نظارت دقیقی بر روند معاملات دارند؛ بااین‌همه بر اساس قانون، اطلاعات همه خریداران در بورس محرمانه است و انتشار آنها جرم تلقی می‌شود، مگر آنکه یک خریدار خود به اقدام دست بزند.
به گفته وی، برای خرید نفت توسط شرکت‌های ایرانی و خارجی هیچ محدودیتی وجود ندارد و سامانه معاملات در صورت تقاضا، همه آنها را ثبت می‌کند.
طرح عرضه نفت خام در بورس در سال‌های گذشته بارها مطرح شد اما ناکام ماند تا سرانجام تیرماه امسال با حمایت دولت و تأکید معاون اول رئیس‌جمهوری عملیاتی شد.
شیوه فروش نفت در بورس انرژی 20 درصد ریالی و 80 درصد ارزی است.
تسویه بخش ریالی (بر اساس نرخ تسعیر) به‌صورت نقدی پیش از تحویل محموله و تسویه بخش ارزی به‌صورت اعتباری، با ارائه ضمانت‌نامه بانکی تعهد پرداخت ریالی معتبر از بانک‌های مورد قبول شرکت ملی نفت ایران، پس از تحویل محموله انجام می‌شود.
خریدار باید بخش ارزی را در مدت‌زمان مشخص شده پس از بارگیری، به طریق مورد تأیید شرکت ملی نفت که در اطلاعیه عرضه اعلام می‌شود، واریز و تسویه کند.
نفت‌خام به خریداران در محموله‌های دستکم پنج هزار تنی (معادل حدود 35 هزار بشکه استاندارد) تحویل می‌شود. البته خریداران می‌توانند با تجمیع قراردادهای خرید، نسبت به خرید محموله‌های بزرگ‌تر اقدام کنند.
خریداران بر اساس قیمت پایه اعلام شده از سوی شرکت ملی نفت ایران که طبق قیمت‌های معاملاتی امور بین‌الملل این شرکت خواهد بود، روی قیمت نفت‌خام رقابت می‌کنند که انتظار می‌رود ایجاد چنین فضای رقابتی به کشف قیمت مناسب و شفاف منجر شود.