بازار سرمایه این روزها حال خوبی ندارد و ثبت کاهش چهار هزار یا پنج هزار واحدی برای معاملات روزانه، نگرانی‌هایی را بین فعالان بازار سرمایه ایجاد کرده است.
هم‌زمانی افت بهای ارز در داخل و کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی به این نگرانی‌ها دامن زده است؛ به‌طوری‌که فشار فروش زیادی در میان برخی صنایع بورسی وجود داشته است که البته این کاهش در میان شرکت‌های مرتبط با ارز مانند پالایشی، پتروشیمی، معدن و فلزات بیشتر است.
بازار بورس ایران با نرخ ارز و بهای نفت ارتباط مستقیم دارد؛ به‌طوری‌که رشد قیمت ارز و نفت در بازارهای جهانی شرکت‌های مرتبط با آنها را که سهم زیادی از بازار سرمایه کشورمان دارند تحت تأثیر قرار داده و شاخص بورس را افزایش می‌دهد.
روند کاهشی بهای ارز و همچنین افت شدید قیمت نفت در روزهای اخیر باعث ایجاد تردید در تداوم سودآوری شرکت‌های ارزمحور بازار سرمایه مانند شرکت‌های پالایشی، پتروشیمی، معدنی و فلزی شده است.
شاخص بورس دیروز (دوشنبه) تحت تأثیر فشار شدید فروش، با افت چهار هزار و 789 پله‌ای به رقم 166 هزار و 463 واحدی سقوط کرد که سهم عمده در این افت به سهام شرکت‌های ارز محور تعلق داشته است.
عوامل تأثیرگذار در افت شاخص بورس
ایمان مقدسیان، کارشناس بازار سرمایه درباره وضعیت بازار سرمایه و عوامل تأثیرگذار در افت شاخص بورس، گفت: از مهم‌ترین عوامل رشد بورس در ماه‌های گذشته رشد بهای ارز بوده است؛ ارز به‌عنوان محرک قدرتمند برای بورس به شمار می‌رود که رشد آن همواره بازار را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
وی ادامه داد: البته باید توجه داشت که مبنای محاسبه نرخ ارز برای شرکت‌های بورسی، نرخ اعلام شده در سامانه نیماست اما برخی از اهالی بازار سرمایه به‌اشتباه نرخ ارز در بازار آزاد را ملاک قرار می‌دهد.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: در هفته‌های اخیر با کاهش نرخ ارز در بازار و نزدیک شدن آن به نرخ سامانه نیما، نگرانی‌هایی در میان فعالان بازار سرمایه شکل گرفت که ناشی از تحلیل اشتباه در محاسبه مبنای ارز بوده است.
مقدسیان تصریح کرد: نرخ ارز در بازار آزاد ارتباطی به درآمد شرکت‌های بورسی ندارد، زیرا آنها باید درآمد ارزی خود را در سامانه نیما به فروش می‌رساندند.
وی گفت: عامل دیگری که در افت شاخص بورس سهم داشته کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی در روزهای اخیر بوده است.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه قیمت سهام و بهای نفت، همواره همبستگی داشته‌اند، افزود: افت شدید قیمت نفت به محدوده بشکه‌ای 60 دلار برای سرمایه‌گذاران غیرقابل پیش‌بینی بود و آنها انتظار این حجم از افت قیمت را نداشتند.
مقدسیان ادامه داد: عامل مؤثر دیگر در کاهش شاخص بورس، ابهام در میزان فروش و درآمدزایی شرکت‌ها پس از تحریم‌ها بوده به‌طوری‌که اکنون این سؤال ایجاد شده است که آیا این شرکت‌ها موفق به فروش محصولات خود به میزان پیش‌بینی شده خواهند شد؟
وی خاطرنشان کرد: این نگرانی از یک‌سو مربوط به افزایش هزینه‌های مربوط به حمل‌ونقل و حق بیمه بوده و از سوی دیگر ناشی از ناتوانی درفروش و صادرات محصولات شرکت‌هاست.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: کاهش قیمت نفت از یک‌سو بر کل اقتصاد کشور تأثیر می‌گذارد و از سوی دیگر می‌تواند به‌طور ویژه شرکت‌های مرتبط با صنعت نفت مانند پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
مقدسیان با بیان اینکه به نظر می‌رسد این کاهش قیمت‌ها موقتی بوده و به‌زودی شاهد برگشت شاخص بورس خواهیم بود، گفت: بسیاری از شرکت‌ها در محدوده جذاب قیمتی قرار دارند که نشان می‌دهد افت شاخص پایدار نخواهد بود.
این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: همچنین برخی شرکت‌ها نیز در روزهای اخیر گزارش‌های خوبی درباره عملکرد ماهانه خود ارائه کردند که باعث افزایش خوش‌بینی نسبت به بهبود بازار شده است.
وی درباره چشم‌انداز بازار سرمایه و انتشار گزارش‌های 9 ماهه شرکت‌ها نیز گفت: شرکت‌های بزرگ برمبنای گزارش ماهانه و فصلی حرکت می‌کنند که بخش عمده آنها از نوسانات نرخ ارز تأثیر می‌گیرند، اما بقیه شرکت‌ها، تأثیر چندانی از نوسان نرخ ارز نمی‌پذیرند.
این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: بسیاری از شرکت‌ها محصول خود را در داخل به فروش می‌رسانند اما مبنای ارزش‌گذاری آنها بر اساس نرخ ارز است، بنابراین این تحریم بر آنها تأثیر منفی ندارد.
وی اضافه کرد: اگرچه شماری از کارشناسان منتظر انتشار گزارش‌های 9 ماهه شرکت‌ها هستند، اما به نظر می‌رسد برخی شرکت‌ها اکنون به نقطه جذاب خرید رسیده‌اند و نیازی به منتظر ماندن برای گزارش‌های جدید وجود ندارد.
مقدسیان درباره بازدهی بورس نسبت به بازارهای موازی مانند ارز و طلا نیز گفت: در ماه‌های گذشته بازدهی بورس نسبت به بازارهای موازی رقیب کمتر بوده، بنابراین می‌توان انتظار داشت که روند بازدهی شرکت‌های بورسی تداوم داشته و بهبود بیابد.
این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: بورس هنوز نسبت به بازارهای موازی از ظرفیت رشد بیشتری برخوردار است و هنوز فرصت برای کسب بازدهی بالاتر وجود دارد.