قیمت جهانی نفت که ماه اکتبر را با معاملات بالای 85 دلار برای هر بشکه آغاز کرده بود، اینک روزهای پایانی نوامبر را در با معاملات در محدوده 60 دلار پشت سر میگذارد. این سقوط شدید قیمت بیش از هر چیز ناشی از اطمینان بازار جهانی از تداوم عرضه نفت و حتی نگرانی سرمایهگذاران از افزایش عرضه نفت است چراکه از یکسو تحریمهای نفتی آمریکا علیه ایران کارگر نبوده و از سوی دیگر برخی از کشورها به افزایش تولید نفت روی آورده و به عدم تعادل عرضه و تقاضا در بازار دامن زدهاند.
در لحظه تنظیم این گزارش، هر بشکه نفت برنت (بهعنوان نفت شاخص بازار) 60 دلار و 8 سنت معامله شد که نسبت به اوایل اکتبر حدود 30 درصد کاهش نشان میدهد. در ادامه حتی قیمت نفت برنت به پائین تر از 60 دلار نیز کشیده شد اما دوباره به محدوده 60 دلار برگشت.
بررسی تحولات بازار نفت در اوایل اکتبر نشان میدهد در آن دوره مانور آمریکا در حوزه اعمال تحریمهای شدید علیه صادرات نفت ایران یکی از مؤثرترین عواملی بود که باعث شد بهواسطه هراس از کاهش عرضه نفت به بازار جهانی، زمینه را برای افزایش روزافزون قیمت نفت مهیا کند.
در ادامه اما، هرچند آمریکا تأکید میکرد صادرات نفت ایران را به صفر خواهد رساند؛ اما در عمل مجبور شد با معافیت 8 کشور بهعنوان عمدهترین خریداران نفت ایران موافقت کند و همین مسئله خیال بازار را از تداوم عرضه آسوده کرد.
از سوی دیگر، کشورهای نزدیک به آمریکا ازجمله عربستان سعودی که بهواسطه دستور ترامپ دستبهکار افزایش تولید نفت شده بودند نیز کار خود را ادامه دادند و همین امر باعث شد با اضافه شدن عرضه نفت در بازار، قیمتها وارد روند نزولی شدید شوند.
همچنین یک منبع آگاه صنعت نفت به رویترز خبر داد درحالیکه رئیسجمهور ترامپ، فشارها بر عربستان را افزایش داده است تا در اجلاس هفته آینده اوپک، از کاهش تولید خودداری کند، سعودیها در ماه نوامبر، تولید نفت خود را به رکوردی تاریخی افزایش دادهاند. بر اساس آمارها تولید نفت خام سعودیها در ماه نوامبر بین ۱۱.۱ تا ۱۱.۳ میلیون بشکه در روز بوده است.
این سطح تولید حدود ۰.۵ میلیون بشکه در روز یا معادل ۰.۵ درصد از تقاضای جهانی، نسبت به تولید ماه اکتبر افزایش داشته است و بیش از ۱ میلیون بشکه در روز هم نسبت به تولید این کشور در ابتدای سال ۲۰۱۸، که ریاض به همراه اوپک تولید نفت خود را کاهش داده بود، بالاتر است.
عربستان سعودی پیشازاین توافق کرد ه بود تا در پاسخ به مشتریان خود در آمریکا و هند برای کاهش قیمت نفت، تولید خود را بهشدت افزایش دهد تا هم به پایین آوردن قیمت نفت کمک کند و هم کمبود عرضهای را که با اعمال تحریمهای آمریکا بر ایران به وجود میآمد جبران کند.
اما این اقدام پسازاین که آمریکا تحریمهایی بسیار نرمتر از حد انتظار را بر تهران وضع کرد، بیش از همه به ریاض آسیب زد. بهاینترتیب نگرانی در مورد اشباع عرضه نفت، قیمتها را که در ماه اکتبر از ۸۵ دلار بالاتر بود، به زیر ۶۰ دلار آورد.
تولیدکننده برتر غیر اوپک، روسیه، هم که در توافق کاهش تولید اوپک از ۲۰۱۶، با عربستان مشارکت داشت، در ماههای اخیر تولید خود را بهشدت بالا برده است و در بالاترین سطح تولید پس از فروپاشی شوروی، یعنی ۱۱.۴ میلیون بشکه در روز، قرار دارد.