چند ماه پس از توافق هستهای، «حسن روحانی» رئیسجمهور ایران به ایتالیا و فرانسه رفت و قرارداد خرید 118 فروند ایرباس در حضور وی امضاء شد. چندی بعد اما «عباس آخوندی» وزیر راه و شهرسازی دولت روحانی، از آمدن هیئت بوئینگ به ایران خبر داد و 1 تیر ماه بود که خبر توافق هما و بوئینگ برای خرید 25 میلیارد دلار هواپیما، روی خروجی خبرگزاریها قرار گرفت.
مقامات دولت ایران در خصوص سرنوشت قرارداد قبلی با ایرباس سکوت کردند ولی رویترز گفت که احتمالاً ایران از این خرید پا پس کشیده است. به گفته تحلیلگران، تاخیر در فروش هواپیماهای بوئینگ و ایرباس به ایران به عنوان مهم ترین نتایج تجاری برجام، با وجود گذشت یک سال از امضای توافق هسته ای می تواند این دستاوردهای برجام را کاهش داده یا حتی از میان ببرد.
علی رغم آن که در برجام اجازه فروش هواپیماهای مسافربری به ایران لحاظ شده، در هفتم ژوئن مجلس نمایندگان آمریکا طرحی را تصویب کرد که به موجب آن موافقت نامه های چندمیلیارد دلاری برای فروش هواپیما به ایران منع می شود. اگر چه باراک اوباما اعلام کرده که این طرح را وتو می کند، اما تصویب آن در کنگره موجبات ناراحتی مقامات ایرانی را فراهم کرده است.
مدیران بوئینگ که قراردادی 25 میلیارد دلاری برای فروش 80 هواپیما به ایران با طرف ایرانی امضاء کردهاند، گفتهاند که اگر اجازه فروش به این شرکت داده نشود، به دیگر هواپیماسازان اروپایی مانند ایرباس که قطعات آمریکایی استفاده میکنند هم نباید اجازه فروش داده شود.
علیرغم اینکه قانون عدم فروش هواپیماهای آمریکایی بوئینگ در کنگره آمریکا تصویب شد که میتواند حتی فروش هواپیمای ایرباس را تحت تاثیر قرار دهد، مقامات ایرانی در حومه لندن در حال مذاکره برای خرید هواپیماهای ژاپنی هستند.
پایگاه خبری نیکی ژاپن از مذاکرات شرکت هواپیماسازی میتسوبیشی برای فروش هواپیمای مسافربری به ایران خبر داده است. بر اساس این گزارش، واحد صنایع سنگین میتسوبیشی، سپتامبر گذشته، 4 ماه پیش از برداشته شدن تحریمها، مطالعه در مورد بازار ایران را آغاز کرد. این شرکت ژاپنی با شرکتهای ایرانایر و آسمان و همچنین مقامات هوانوردی ایران در ارتباط است. شرکت میتسوبیشی و شرکتهای هواپیمایی ایران در حاشیه نمایشگاه هوانوردی فانبورگ در حومه لندن که از روز دوشنبه آغاز شده است، در مورد سفارشهای خرید هواپیما در حال مذاکره هستند.
شرکت میتسوبیشی در این مذاکرات با مشارکت دولت ژاپن شرکت کرده است و قصد دارد تا از تامین مالی تحت حمایت دولت ژاپن استفاده کند. چراکه این شرکت در حال توسعه اولین مدل هواپیمای 90 صندلیای خود است و از اینرو، تحویل هواپیماهای 70 صندلی در روزترین زمان ممکن در سال 2019 انجام خواهد شد.
از طرفی، شرکتهای رقیب نظیر امبرائر برزیل و بمباردیر کانادا نیز در حال بازاریابی برای فروش هواپیماهای خود به ایران هستند.