دولت‌های روسیه و هلند اعلام کردند که قصد دارند با سرمایه‌گذاری در اینستکس به این سازوکار مالی بپیوندد.
دولت هلند در پاسخ به پرسشهای پارلمان این کشور پیرامون اقدامات اتحادیه اروپا در مقابله با تحریمهای آمریکا علیه ایران، در نامه ای به تاریخ چهارشنبه ۵ ژوئن (۱۵ خردادماه) به سران نهاد قانونگذاری این کشور که در تارنمای رسمی دولت منتشر شد، ضمن اعلام حمایت از اینستکس، از برنامه خود برای سرمایه گذاری و پیوستن به این سازوکار مالی اروپایی خبر داد.
در این نامه، در پاسخ به پرسشی پیرامون نحوه کارکرد «قانون مسدودساز» که از سوی اتحادیه اروپا برای مقابله با تحریم های آمریکا احیا شد، وزیران امور خارجه و تجارت خارجی هلند تاکید کردند که این اتحادیه تاثیر فراسرزمینی تحریم های آمریکا را غیرقانونی دانسته و به رسمیت نمی شناسد.
این اعضای کابینه دولت هلند با اشاره به سامانه حمایت از مبادلات تجاری با سرنام انگلیسی اینستکس، همچنین گفتند: هلند همواره حمایت خود را از اینستکس ابراز و اعلام کرده که قصد دارد سهامدار آن شود.
مقام‌های دولت هلند افزودند: پیش از آنکه هلند بتواند سهامدار این سامانه شود، اینستکس باید به خوبی توسعه داده شود. تصمیم گیری نهایی در این باره زمان می برد.
دولت هلند در این نامه ضمن اعلام مخالفت خود با تاثیر فراسرزمینی و یکجانبه تحریم های آمریکا که ناقض قوانین بین المللی است، تاکید کرد که آمستردام پس از اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تجارت با تهران را گسترش داد به شکلی که صادرات هلند به ایران از ۳۷۶ میلیون یورو در سال ۲۰۱۴ به ۱.۰۶ میلیارد یورو در سال ۲۰۱۷ رسید.
این نامه همچنین با تاکید براهمیت تداوم برجام، تصریح کرد تا زمانی که آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارشی از نقض این توافق از سوی ایران نداده، همانطور که تاکنون اینگونه بوده، هلند برای حفظ برجام تلاش خواهد کرد.
مذاکره روسیه با اتحادیه اروپا
از آن طرف، ولادیمیر چیزوف نماینده روسیه در اتحادیه اروپا از مذاکره این کشور با این اتحادیه در خصوص پیوستن به مکانیسم کانال ویژه تجاری اروپا - ایران خبر داده است.سفیر روسیه در اتحادیه اروپا در این خصوص گفت: روسیه در حال گفتوگو و مذاکره با اروپا برای پیوستن به مکانیسم کانال ویژه تجاری اتحادیه اروپا با ایران (اینستکس) است.
ولادیمیر چیزوف در ادامه افزود: آنها این موضوع را که اینستکس ایجاد شده پنهان نمی‌کنند و با وجود مشکلاتی جدی، همچنان تلاش برای برقراری این مکانیسم ادامه دارد.
اینستکس یا INSTEX مخفف عبارت Instrument in Support of Trade Exchanges به معنای «ابزار پشتیبانی مبادلات تجاری» است. اینستکس در پاریس و در چارچوب قوانین فرانسه ثبت شده است. غیر از فرانسه، آلمان و انگلیس نیز سهامداران اصلی آن هستند اما دیگر کشورهای اروپایی و کشورهای جهان از جمله چین و روسیه نیز می‌توانند وارد آن شوند. سرمایه اولیه این شرکت 3 هزار یورو است که از سوی وزارت اقتصاد فرانسه تأمین شده است.
اینستکس فارغ از منافع مالی آن که محل اختلاف‌نظر است، از لحاظ سیاسی اقدام ارزشمندی محسوب می‌شود زیرا به ایران (و حتی به آمریکا) ثابت می‌کند که اروپایی‌ها در حمایت از برجام کاملاً جدی هستند.
کریس کوک رئیس سابق بورس نفت لندن در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران تاکید می‌کند اینستکس یک گام نخست و سازنده است و می‌توان در بخش‌های زیرساختی از آن بهره برد.
توضیحات تاریا کرونبرگ رئیس هیات روابط پارلمان اروپا با ایران درباره نقش کانال مالی ویژه ایران واتحادیه اروپا