مسکن یکی از بخشهای پیشران و پیشرو اقتصادی است که بسیاری از گروهها و طبقات مختلف درآمدی علاوه بر نگاه مصرفی به این کالا و خرید واحد مسکونی برای زندگی و سکونت، نگاهی سرمایهیی به بازار مسکن دارند و با خرید و فروش این کالا اقدام به سرمایهگذاری میکنند.
متقاضیان سرمایهیی خرید مسکن برای فعالیت و اعمال تصمیمات بهتر اقتصادی به دنبال جستوجوی زمان مناسب برای خرید این کالا هستند تا بیشترین میزان سود را برای آنها به همراه داشته باشد. در این میان، علاوه بر تاثیر نهادهای درونی بازار بر میزان قیمت، حجم معاملات و... باتوجه به اینکه بازارمسکن مانند بازار ارز، طلا و... سرمایهیی بوده و تابع سیاستها و متغیرهای مختلف اقتصاد کلان است باید علاوه بر متغیرهای درونی، فاکتورهای اقتصاد کلان نیز درنظرگرفته شود زیرا نوسان هریک ازاین فاکتورها میتواند، قیمت مسکن را بهشدت تغییر دهد پس برای یک سرمایهگذاری مناسب دربازار مسکن و توجیه اقتصادی برای خرید و فروش باید عوامل متعددی از سوی سرمایهگذار مورد ارزیابی قرارگیرد.
ناگفته نماند که سرمایهگذاران از میان بازارهای سرمایهیی همواره دنبال بازاری هستند که بیشترین صرفه اقتصادی را برای آنها به دنبال داشته باشد تا از آن استقبال کنند.
دراین میان بازار مسکن پس از سرمایهگذاری در بانک میتواند ریسک کمتری را برای سرمایهگذار داشته باشد و سود بیشتری را نیز نسبت به بازار طلا و ارز به ارمغان بیاورد، در میان بازارهای مسکن کشور، بازار تهران سریعترین عکسالعمل را نسبت به متغیرها نشان میدهد و فعالترین بازار مسکن کشور است. نگاهی به تجربه سالهای گذشته و آمار منتشر شده از حجم معاملات و قراردادهای امضا شده مسکن نشان میدهد که پایتخت فعالترین بازار را درکل کشور دارد و برهمین اساس سرمایهگذاران نگاه بهتری به این بازار دارند، در واقع با افزایش حجم و میزان تسهیلات ارائه شده به متقاضیان خرید مسکن در ماههای اخیر، بازار مسکن تهران به عنوان فعالترین بازار، سریعترین عکسالعمل را نشان
داده است. علاوه بر فعال بودن بازار مسکن تهران و واکنش سریع این بازار به متغیرهای درونی و همچنین اقتصاد کلان، بازار مسکن تهران معیاری برای رونق و رکود بازار مسکن کل کشور است، برهمین اساس و باتوجه به آمار سامانه املاک و مستغلات کشور، حجم معاملات در تیرماه سال جاری نسبت به ماه مشابه سال گذشته افزایش 16.2 درصدی داشته است. برهمین اساس با توجه به معیار بودن بازار تهران برای سایر شهرها و پیشرو بودن این بازار میتوان انتظار داشت که پس از تهران، بازار مسکن سایر شهرهای کشور نیز تحت تاثیر این بازار قرارگیرد و شاهد رشد حجم معاملات در کل کشور باشیم، در واقع بازار مسکن سایر استانها با تاخیر نسبت به تهران رونق را تجربه میکنند و تابع بازار مسکن تهران هستند.
تجربه نشان داده است که بهبود معاملات و رونق نسبی بازار مسکن تهران امیدبخش بازار مسکن کل کشور است البته این رونق با تاخیر در استانها و شهرهای کشور رخ میدهد، اثرگذاری بازار مسکن تهران بر شهرستانها اینگونه بوده است که در 15 تا 20 سال گذشته بازار مسکن سایر شهرها یک تا دو سال پس از بازار مسکن تهران وارد دوره رکود یا رونق میشد اما در 7، 8 سال گذشته شرایط تاحدود زیادی تغییرکرده و این زمان کاهش یافته و به کمتراز یکسال رسیده است.
پس با این شرایط درصورتی که رشد معاملات مسکن تهران در ماههای آتی نیز ادامه یابد، بازار مسکن شهرهای بزرگ و شهرهای حاشیهیی تهران در2، 3 ماه آینده و با تاخیر بهبود مییابند و سایر شهرهای کشور نیز با تاخیر بیشتر و کمتر از یکسال آینده از بازار تهران تبعیت میکنند و سامان مییابند.
اما در این میان این سوال مطرح میشود که چرا بازار مسکن شهرستانها از تهران تبعیت میکند؟ و چرا بازار شهرهای بزرگ دیگر تاثیرچندانی بر بازار تهران ندارد؟ یکی از دلایل تاخیر در اثرپذیری بازار مسکن سایر شهرها و استانهای کشور از تهران را میتوان در نیمه فعال بودن این بازارها جستوجو کرد. دراین شهرها متقاضیان خرید به کندی وارد فاز خرید و فروش مسکن میشوند و همین موضوع سبب تاخیر در تبعیت آنها از شوکهای قیمتی و معاملاتی مسکن تهران میشود.
یکی دیگر ازدلایل کندی بازار مسکن شهرستانها درتبعیت از بازار مسکن تهران به قدرت پسانداز بهتر تهرانیها درمقابل شهرستانیها مربوط است در واقع مشکل درآمدی یکی از مسائلی است که مردم شهرستانها بیش از تهران با آن دست به گریبانند و همین موضوع درحجم خرید و فروش آنها اثرگذار است.
ناگفته نماند که در تبعیت از نوسانات بازار مسکن تهران، بازار شهرهای بزرگ وضعیت بهتری نسبت به شهرهای کوچکتر دارند، در واقع بازار کرج، اصفهان، مشهد و... تاثیرپذیرتر هستند و برهمین اساس پیشبینی میشود که با رشد حجم خرید و فروش و معاملات مسکن در تهران طی ماههای آینده در ابتدا حجم معاملات در مراکز استانهای بزرگ و شهرهای حاشیهیی تهران تاپایان شهریورماه رشد کند و سپس شهرهای کوچک تحت تاثیر قرار گیرند.