عبدالناصر همتی در یکی از پست‌های خود در فضای مجازی با اشاره به سه روش ممکن برای جبران کسری بودجه نوشت: تصمیم دولت و مجموعه نظام بر تأمین کسری بودجه از سه طریق عمده: ۱ - تلاش برای استفاده از مسیرهای مختلف صدور بیشتر نفت ۲- انتشار اوراق دولتی ۳- برداشت از منابع صندوق توسعه ملی، متمرکز است. علیرغم اینکه بانک مرکزی دوره سختی را طی می‌کند، لیکن در خصوص غلبه بر مشکلات، با برنامه‌های در دست اقدام، بسیار امیدوارم.
کامران ندری، استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق در مورد استفاده از منابع صندوق توسعه ملی برای جبران کسری بودجه گفت: به موجب برنامه ششم توسعه، برداشت از سهم صندوق در تعارض با قانون است و دولت حق برداشت از منابع آن را ندارد و باید اجازه مقام معظم رهبری را داشته باشد. مسئله دیگر این است که آیا منابع صندوق قابل استفاده است یا نه؟ ممکن است این منابع به لحاظ حسابداری در لیست دارایی‌های صندوق درج شده باشد اما امکان استفاده از آنها در شرایط تحریم وجود نداشته باشد.
او ادامه داد: خطر اصلی در این مورد آن است که دولت به استناد این منابع اقدام به دریافت معادل ریالی از بانک مرکزی کند و سپس منابع صندوق را در اختیار بانک مرکزی قرار دهد و ممکن است این منابع قابل استفاده نباشد که در آن صورت بانک مرکزی اقدام به خلق پول کرده است. بنابراین همانطور که آقای همتی نیز تاکید داشتند، ابتدا بانک مرکزی ارز را دریافت کند و آن را در بازار بفروشد و سپس ریال را به دولت بدهد که این استراتژی متفاوت از روش قبلی است.
او تصریح کرد: باید توجه داشت که منابع صندوق در واقع پس‌انداز نسل‌های بعدی است و حالا که به دلیل شرایط اضطراری مجبور به استفاده از آن هستیم، بهترین راه این است که ابتدا منابع صندوق در اختیار بانک مرکزی باشد و سپس از محل فروش آن، ریال جمع‌آوری کرده و در اختیار بانک مرکزی قرار دهد.
این کارشناس پولی و بانکی در مورد استفاده از اوراق دولتی نیز گفت: این روش خوبی است اما ممکن است مورد سوءاستفاده قرار بگیرد. اگر دولت اقدام به فروش اوراق کند و منابع خود را از این طریق تأمین کند مشکلی نیست، اما ممکن است وقتی دولت این اوراق را می‌فروشد قیمت آنها کاهش یابد، آن موقع ممکن است به بانک مرکزی برای مداخله در بازار فشار وارد شود تا قیمت اوراق کاهش نیابد.
ندری ادامه داد: مجبور کردن بانک مرکزی به خرید اوراق در واقع پولی کردن کسری بودجه است و این خطر وجود دارد که پای بانک مرکزی در این مورد به وسط کشیده شود که بسیار خطرناک خواهد بود بطوری که خود دکتر همتی تاکید داشتند که تمام دقت‌مان را می‌کنیم تا کسری بودجه پولی نشود.
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این پرسش که آیا احتمال جایگزینی بازار متشکل ارزی بجای سامانه نیما وجود دارد؟ گفت: بازار متشکل ارزی مربوط به اسکناس است و ربطی به حوالجات ندارد، باید توجه داشت که مشکل ارزی ما صرفاً ارز نقد نیست، حجم بالایی از مبادلات ما بصورت حوالجات است که به سامانه نیما مربوط است، بنابراین امکان جایگزینی بازار متشکل با سامانه نیما وجود ندارد.
او ادامه داد: باید توجه داشت ما به خاطر تحریم‌ها مجبور شدیم حوالجات را به دوبی، سلیمانیه یا هرات ببریم چون بانک‌های ما مستقیماً نمی‌توانند حواله صادر کنند. پس ما نیازمند عملیات مالی در برخی کشورها هستیم و فکر نمی‌کنم بازار متشکل ارزی این مشکل را رفع کند و تهران را پایتخت ارزی کشور کند.