مجلس دهم در آخرین ماههای عمر خود به سرعت مشغول تصویب کتاب اول قانون تجارت است که به اصول کلی قراردادها میپردازد. کاری که اتاق ایران و فعالان بخش خصوصی به آن انتقاد دارند و معتقدند آنچه به تصویب رسیده با نظرات پارلمان بخش خصوصی همخوانی ندارد. احمد آتشهوش، رئیس کمیسیون حقوقی و حمایتهای قضائی و مقرراتی اتاق ایران معتقد است: نماینده اتاق ایران در تمام نشستهای کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس حضور پیدا میکرد تا شهریور سال گذشته که دیگر از اتاق دعوتی صورت نگرفت. بعدها از طریق رسانهها متوجه شدیم، موضوع در دستورکار مجلس قرار گرفته و آنچه از کمیسیون به صحن آمده با آنچه در جلسات ما توافق شده بود، تفاوت داشت.
حسین میرمحمد صادقی، معاون قوانین مجلس در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران میگوید: قانون تجارت ایران قانونی 80 ساله است، سالها قبل بنا بر این بود که این قانون اصلاح شود ولی با وقفه پانزده ساله مواجه شد. این قانون نیاز به بازنگری دارد و تصویب قانون جدید اتفاق مثبتی است اما محتوای آن ممکن است ایرادیهایی داشته باشد و به آن انتقادهایی وارد است.
میرمحمد صادقی ادامه میدهد: هر قانونی که تصویب میشود، ممکن است ایرادهای داشته باشد و در مرحله اجرا اشکالات آن برطرف خواهد شد. البته بقیه لایحه تجارت یعنی دو کتاب بعدی مربوط به شرکتها و ورشکستگی ممکن است در این مجلس مجال بررسی پیدا نکند. طرحها و لوایح زیادی در نوبت برای طرح در صحن مجلس هستند و ممکن است نوبت به بررسی دو کتاب بعدی لایحه تجارت نرسد.
معاون قوانین مجلس میگوید: هنوز شورای نگهبان درباره لایحه تجارت نظر نداده و ممکن است که درنهایت برای اعلام نظر نهایی به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال شود. ایرادهای اکثر قوانین تصویب شده در مرحله عمل مشخص میشود و بعداً بر اساس قوانین اصلاحی مشکلان برطرف میشود.
او در پاسخ به اینکه چرا 331 ماده قانون تجارت در 10 دقیقه بررسی شده و دلیل این رفتار عجولانه چیست پاسخ میدهد: هر نمایندهای اگر پیشنهادی مبنی بر اصلاح داشت، حتماً مورد توجه قرار میگرفت، حتماً نمایندهها پیشنهادی نداشتند. البته اشکالاتی به این قوانین وارد است و آن اینکه اگر دقت بیشتری در کمیسیون و صحن مجلس بررسی میشد، این اشکالات برطرف میشد. اما اصل اینکه اصلاح قانون تجارت بعد از سالها به جریان افتاده، کار خوبی است.
او میگوید: شورای نگهبان قبول نکرده این قانون براساس اصل 85 قانون اساسی بررسی شود، اگر در کمیسیون بررسی و تصویب میشد حتماً دقت بیشتری میشد و قانون اشکالات کمتری داشت. در نتیجه نظر شورای نگهبان لایحه تجارت به صحن علنی مجلس آمده و ماده به ماده خوانده میشود. وقتی قوانین طولانی در صحن مطرح میشود ممکن است خیلی مطلوب نباشد. تخصص همه نمایندگان ورود به این حوزهها نیست. قطعاً این قانون اشکالاتی دارد و قطعاً باید این ایرادها اصلاح شود اما اصل اینکه اصلاح قانون تجارت وارد برنامه مجلس شده کار خوبی است.
او با اشاره به تفاهمنامه سه قوه برای پالایش قانون و مقرارت میگوید: کار تنقیح قوانین مربوط به تجارت تمام شده و در آستانه اعلام وصول است وبعد از وصول برای بررسی و طرح در صحن وارد مجلس میشود.
میرمحمدصادقی در پاسخ به اینکه آیا بررسی لایحه تجارت و تنقیح قوانین تجارت نوعی دوبارهکاری نیست؛ میگوید: تنقیح قوانین سبب میشود ما از تورم قوانین در حوزه تجارت رها شویم. البته این گام اولیه است و درنهایت باید به سمت تدوین قانون جامع قدم برداریم. در حال حاضر قوانین تجارت با احکام مختلف روبرو است. پایش و تنقیح گام اول در راه رسیدن به قانون جامع در همه حوزهها است. بررسی و تصویب لایحه تجارت ممکن است برخی از نیازها را برآورده کند ولی همین قوانین هم در صورت تصویب در طرح پایش بررسی خواهد شد.