در ماههای اخیر، قاچاق معکوس دارو از مسیرهای غیررسمی به کشورهای همجوار بحثهای بسیاری را به خود اختصاص داده است؛ علی ربیعی سخنگوی دولت هفته گذشته با بیان اینکه خروج دارو بصورت چمدانی میسر نیست، سهم قاچاق معکوس دارو از مسیرهای غیررسمی را کمتر از هشت درصد کل بازار دارویی کشور اعلام کرد. با این حال، فعالان حوزه غذا و دارو با اشاره به قاچاق دارو از برخی مرزهای ایران تأکید میکنند که شهرهای مرزی بهدلیل قاچاق دارو از سوی گردشگران سلامت گرفتار کمبود دارو شده است.
مرتضی خاتمی نایب رئیس کمیسیو ن بهداشت و درمان مجلس با بیان اینکه افزایش تولید 50 درصدی دارو و داروهای ارزان قیمت زمینه قاچاق دارو به کشورهای همسایه را فراهم آورده است، میگوید: قاچاق ممکن است بیشتر به صورت مسافری باشد و در برخی اقلام، اختلاف قیمت در داخل و خارج کشور تا ۸ برابر است.
محمود نجفی عرب رییس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران هم میگوید: با توجه به افزایش مصرف دارو و بالا رفتن جمعیت، هر سال به طور میانگین حدودا تولید دارو ۱۲ درصد افزایش مییافت، این در حالی است که رقم امسال رشد بیش از ۴۰ درصدی تولید را نشان میدهد.
در همین زمینه، هاله حامدیفر نایب رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران با بیان اینکه کیفیت بالا و ارزان بودن قیمت داروهای ایرانی، زمینه قاچاق را فراهم کرده است، به «پایگاه خبری اتاق ایران» میگوید: هر چند نمیتوان آمار دقیقی از قاچاق دارو داشت اما بر اساس شواهد موجود از میزان خرید دارو توسط برخی داروخانه های مرزی، ارقام داروهای خریداری شده در مقطعی از سال در مقایسه با سال گذشته با افزایش همراه بوده است؛ از طرفی فروش دارو هم توسط شرکتهای دارویی بالاتر رفته است و در برخی اقلام دارویی میزان مصرف، بسیار بیشتر از مصرف سالهای گذشته است که نشان میدهد دارو در جای دیگری جز بازار همیشگی دارو عرضه میشود.
حامدیفر، خاطرنشان میکند: همه اینها صرفا شواهدی است که نشان میدهد قاچاق معکوس دارو در حال اتفاق افتادن است؛ شخصا بر این باور هستم که این قاچاق اتفاق میافتد، به این دلیل که قیمت دارو در کشور ما، حتی در مقایسه با دیگر کالاهای مصرفی که در سوپر مارکتها عرضه میشود، بسیار ارزان است.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران تصریح میکند: قیمت گذاری دارو توسط دولت انجام میشود و به دلایل ناشناختهای، اگر قیمت هر کالایی افزایش پیدا کند، قیمت دارو حداقل افزایش هم نخواهد داشت؛ با پایین بودن قیمت داروهای ایرانی در کنار کیفیت مطلوب آنها، منطقی است که از سوی کشورهای همسایه قاچاق صورت گیرد.
افزایش قیمت دارو و استفاده از ظرفیت بیمهها بهترین راهکار کنترل قاچاق معکوس
حامدیفر، نایبرئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران بابیان این نکته که هر کالای سوبسیدی منشا فساد است، میگوید: الان ارز 4200 تومانی به دارو تخصیص داده میشود و با همین منطق قیمت دارو پایین نگه داشته شده است؛ اما منشأ فساد در حوزه دارو همین ارز 4200 تومانی است و میبینیم یارانه دولت بابت دارو به جیب بیماران کشورهای همسایه میرود.
حامدیفر با تأکید بر این نکته که سوبسید یعنی امتیاز و همیشه در تخصیص این امتیاز، هستند کسانی که بخواهند سوء استفاده کنند. راه حل جلوگیری از قاچاق معکوس دارو پرداخت یارانه دارو به سازمانهای بیمهگر عنوان کرد.