گروه ویژه اقدام مالی (FATF) که یک سازمان بین دولتی است درحالیکه حدود یک ماه دیگر تشکیل جلسه میدهد و در آن اقدامات کشورهای مختلف در ایران را بررسی میکند که ایران در حال بررسی پیوستن یا نپیوستن به آن است و در آن سوی ماجرا کارشناسان بر این باورند که ایران میتواند از FATF بهعنوان اهرم در دیپلماسی سیاسی و اقتصادی استفاده کند.
گروه ویژه اقدام مالی (FATF) یک سازمان بین دولتی است که در سال سه بار تشکیل جلسه میدهد و اجلاس آتی آن برای بررسی و تصمیمگیری در خصوص اقدامات کشورها از جمله ایران، در فوریه ۲۰۲۰ (بهمن ۱۳۹۸) برگزار میشود.
در این راستا و درحالیکه که پیوستن یا نپیوستن ایران به FATF در حال بررسی است، شنیدههایی مبنی بر بازگشت جمهوری اسلامی ایران به لیست سیاه کارگروه اقدام مالی (FATF) مطرح شد که وزارت امور اقتصادی و دارایی آن را تکذیب و اعلام کرد که «تصویب لوایح پالرمو و CFT در کمیسیونهای مجمع تشخیص مصلحت نظام روند قانونی را طی میکند».
طبق اعلام رسمی FATF، جمهوری اسلامی ایران در لیست «نیازمند اقدام (Call for action)» قرار دارد که به تعبیری همان لیست سیاه است؛ اما اقدامات پیشبینیشده در لیست سیاه این سازمان در مورد ایران به حالت تعلیق درآمده است. درصورتیکه تا پیش از فوریه ۲۰۲۰ ایران اقدامات لازم باقیمانده را مصوب و عملی نکند، موارد تحریمی موجود در لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در مورد ایران اجرا خواهد شد.
پیشتازی ایران در عضویت در نهادهای بینالمللی
در این زمینه حیدر مستخدمین حسینی، معاون وزیر اسبق اقتصاد با تأکید بر اینکه در حال حاضر اقتصاد ایران بهطور کامل مورد تحریم قرار گرفته است، اظهار کرد: در این شرایط این سؤال مطرح است که بیش از این چه فشاری قرار است به اقتصاد کشور وارد شود؟ اقتصاد ایران به صنعت نفت و صادرات نفت وابسته است که درآمد حاصل از آن بخش عمدهای از درآمد بودجه را شکل میداد و از زمانی که تحریم شدهایم این درآمد رو به کاهش رفته است. در این شرایط برای جبران این درآمد اخذ مالیات، عوارض مختلف و همچنین افزایش قیمت کالاها بیشتر شده است.
وی در ادامه با بیان اینکه FATF یک نهاد بینالمللی است، گفت: تقریباً همه کشورهای دنیا آن را پذیرفتهاند. برخی از کشورها بهصورت قطعی به آن پیوستهاند و برخی دیگر در حال تدوین سازوکار مالی برای پیوستن به آن هستند.
مستخدمین حسینی با تأکید بر اینکه ایران همواره در پذیرش برخی قواعد بینالمللی پیشتاز بوده است، عنوان کرد: ایران در حال حاضر عضو نهادهای مختلف بینالمللی از سازمان بینالملل گرفته تا نهادهای کوچک بوده است. مسئولین ایران در دورههای مختلف از پیوستن به نهادهای بینالمللی امتناع نکردهاند.
معاون وزیر اسبق اقتصاد با اشاره به اختلافنظر در جریان تصویب FATF گفت: این اختلاف ریشه در تحریمها دارد. عدهای اعلام میکنند با توجه به اینکه ایران در تحریم است پیوستن به FATF نفی ندارد و این در حالی است که دسته دوم بر این باورند که ایران باید به FATF بپیوندد. باید بررسی کرد که در این شرایط اگر ایران به FATF بپیوندد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ در حال حاضر که کشور ما در شرایط تحریم به سر میبرد مگر مراودات بانکی دارد؟ مگر هر بانکی که با ایران مراوده میکند مورد مواخذه قرار نمیگیرد؟ بنابراین اگر FATF را نپذیریم در این مرحله اتفاقی رخ نخواهد داد.
معاون وزیر اسبق اقتصاد با اشاره به مباحثی مبنی بر اینکه اروپا از ایران میخواهد که به FATF بپیوندد، اظهار کرد: این در صورتی است که در برجام ذکر نشده است که ایران باید FATF بپذیرد.
مستخدمین حسینی در ادامه با تأکید بر اینکه ایران در این شرایط باید از FATF بهعنوان اهرم در دیپلماسی سیاسی و اقتصادی استفاده کند، توضیح داد: ایران باید اعلام کند که بخشی از تحریمهای نفتی را بردارند تا FATF را بپذیرد، در غیر این صورت در شرایط تحریم پیوستن به این لایحه چه کمکی خواهد کرد؟ باید بخشی از تحریمها برداشته شود تا ایران بتواند بهراحتی ارز جابجا کند. همه کشورهای دنیا که FATF را پذیرفتهاند، مراودات بینالمللی دارند و مانند ایران در شرایط تحریم قرار نگرفتهاند.