نشست هماندیشی با دیپلماتها و رایزنان اقتصادی ایران در عراق (اقلیم کردستان و نجف اشرف) روز گذشته به همت اتاق مشترک بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و عراق برگزار شد.
در این نشست که سید حمید حسینی دبیر کل اتاق مشترک ایران و عراق، مهدی شوشتری سرکنسول ایران در سلیمانیه، عارف عباسی رایزن اقتصادی کنسولگری ایران نجف اشرف، جواد کریمی رایزن اقتصادی کنسولگری ایران در اربیل و جمعی از فعالان اقتصادی حضور داشتند، فرصتها و زمینههای همکاری فعالان اقتصادی ایران در عراق، بهخصوص اقلیم کردستان تشریح شد.
به گفته حسینی، روند افزایش صادرات ایران به عراق تا شهریورماه سال جاری مثبت بوده است اما پسازآن، بهخصوص در آبان و آذرماه صادرات به لحاظ وزنی افزایش اما ازنظر ارزشی با کاهش همراه بوده است؛ اما خوشبختانه از اول دیماه، شاهد بازگشت تدریجی اوضاع به قبل بودهایم تا جاییکه فقط در دوم دیماه 98، 953 کامیون عراقی از مرزهای ایران بارگیری کردند.
دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق اعلام کرد: در سالهای اخیر کفه صادرات ایران به اقلیم کردستان افزایش داشته است؛ 60 درصد صادرات ایران به عراق، در این اقلیم صورت میگیرد بااینحال معتقدم که ظرفیتهای صادراتی ایران به اقلیم کردستان با توجه به ظرفیتهای این منطقه، بیش از این حرفهاست.
او خاطرنشان کرد: اقلیم کردستان 5 میلیون و 400 هزار نفر جمعیت دارد و در طول چند سال اخیر بهخوبی توانسته است صنعت خود را از سایر مناطق عراق متمایز کند. بروکراسیهای اداری در این منطقه بسیار کم است و علاوه بر این، رفتوآمد آسان به این منطقه، پرداخت و دریافت راحتتر پول، دسترسی به سایر بازارها بهویژه سوریه از طریق اقلیم کردستان ازجمله دیگر مزیتهای این منطقه است که به عقیده من باعث میشود تا فعالان اقتصادی ایران بیشتر به زمینههای همکاری با این منطقه توجه کنند.
بنا بر صحبتهای حسینی دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوریه، فرآوردههای نفتی عمده صادرات ایران به اقلیم کردستان را شامل میشوند. او همچنین افزود: نبود نمایندگان ایرانی فعال در این اقلیم، ضعف در تبلیغات، عدم پایبندی به برخی از اصول تجارت حاکم در این منطقه و ضعف بستهبندی از مهمترین موانع حضور موفق کالاهای ایرانی در بازار اقلیم کردستان و درنتیجه واگذار کردن بازار به رقبای ایران ازجمله ترکیه است.
به باور او «گردشگری سلامت و توریسم درمانی» از مهمترین حوزههایی است که میتواند محور همکاری ایران و اقلیم کردستان قرار گیرد.
دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق از راهاندازی کنسرسیومی با همکاری بخش خصوصی بهمنظور بازرسی کالاهای صادراتی ایران به عراق خبر داد تا کنترل و نظارت در این زمینه بیشتر شود.
حسینی همچنین اقدامات اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق را در سه حوزه تبلیغات، توزیع و کیفیت تشریح کرد. او از رایزنی با معاونت برونمرزی سازمان صداوسیما خبر داد تا ضمن همکاری فضاهای رسانهای عراق، امکان تبلیغات کالاهای ایرانی در شبکههای تلویزیونی عراق فراهم شود.
او همچنین در رابطه با توزیع کالاهای ایرانی در خاک عراق افزود: ازآنجاییکه برای برخی شرکتهای ایرانی حضور مستقیم یا داشتن نماینده برای فعالیت در اقلیم کردستان به صرفه نیست، بنابراین اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق با همکاری انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی اقدام به تاسیس شرکت مدیریت صادرات و واردات تحت عنوان « صادیران» کرده است که هیات مدیره آن هم از فعالان اقتصادی شناختهشده در استانهای سراسر ایران هستند تا بلکه بتوانیم امر توزیع و تبلیغات را در اقلیم کردستان عراق ساماندهی کنیم.
راهاندازی اتحادیه توزیعکنندگان اقلیم کردستان
در ادامه، مهدی شوشتری سرکنسول ایران در سلیمانیه به ارائه پیشنهادهایی باهدف توسعه روابط تجاری ایران با اقلیم کردستان پرداخت. او در واکنش به کسانی که اظهار میکنند فضای اقلیم کردستان برای توام فعالیتهای اقتصادی امن نیست، خاطرنشان کرد: ما هیچوقت نمیتوانیم ادعا کنیم که فضا به چه صورت است اما شرایط فعلی اقلیم کردستان فعلاً امن و ثبات سیاسی در این منطقه خوشبختانه در حال حاضر برقرار است.
شوشتری به اشتراکات فراوان ایران وکردها اشاره و خاطرنشان کرد: خوشبختانه نگاه اقلیم کردستان به توسعه روابط با ایران مثبت است؛ اما همانطور هم که اشاره شد، ما از تمام ظرفیتهای موجود در این منطقه بهره نمیبریم. این در حالی است که کالاهای ما از کیفیت بالا و قابل رقابت برخوردارند و مردم اقلیم کردستان هم نگاه مثبتی به کالاهای ایرانی دارند
شوشتری همچنین با اشاره به اخبار اخیر درباره ممنوعیت واردات عراق، تأکید کرد: این ممنوعیت تنها مختص به کالاهای ایرانی نیست؛ سیاست عراق از چند سال گذشته معطوف به حمایت از تولید داخل بوده است و در همین راستا، دولت این کشور ورود برخی کالاها را به عراق ممنوع کرده یا تعرفههای واردات را افزایش داده است.
او در ادامه به ارائه پیشنهادهایی باهدف تقویت روابط ایران و اقلیم کردستان پرداخت. برهمین اساس، انتقال برخی خطوط تولید به اقلیم کردستان، سرمایهگذاری مشترک، ایجاد شهرکهای صنعتی و شرکتهای بزرگ مشترک، اولویت دادن به صدور خدمات فنی و مهندسی، محور قرار دادن گردشگری سلامتی، ایجاد دفاتر نمایندگی و ساماندهی امر توزیع مهمترین نکاتی هستند که باید توسعه روابط ایران با اقلیم کردستان مورد توجه قرار گیرند.
شوشتری افزود: در چند سال گذشته کالاهای ایرانی با واسطه در اقلیم کردستان توزیع شدهاند که همین امر منجر به شکل گیری دیدی منفی نسبت به کالاهای ایرانی شده است.
او همچنین از تشکیل اتحادیه توزیعکنندگان اقلیم کردستان خبر داد تا زمینه برای ایجاد نمایندگان انحصاری شرکتهای ایرانی در اقلیم کردستان فراهم شود.
ضرورت حضور میدانی شرکتهای ایرانی در اقلیم کردستان
جواد کریمی رایزن اقتصادی کنسولگری ایران در اربیل هم یکی از مهمترین ضعفهای حضور شرکتهای ایرانی در اقلیم کردستان را نبود نمایندگان دایمی شرکتها در خاک این اقلیم اعلام کرد و گفت: متاسفانه کالاهای ایرانی در اقلیم کردستان متولی ندارند و هرکسی به خودش اجازه میدهد تا بدون پایبندی به اصول تجارت صادرات کند.نتیجه این امر هم ایجاد نگاهی منفی به کالاهای ایرانی است.
به گفته کریمی تقاضا برای حضور شرکتهای ایرانی در دو حوزه خدمات فنی و مهندسی و ترانزیت در اقلیم کردستان افزایش یافته است.
او همچنین در خصوص نحوه فعالیت شرکتهای نوپا در خاک این اقلیم گفت: بسترهای حقوقی برای فعالیت استارتاپها فراهم است و حمایت هم میشوند؛ اما بستر امنیتی در خاک این اقلیم نیازمند حل برخی مشکلات است. از طرفی علیرغم اینکه نفوذ تلفن همراه در این اقلیم بالاست اما نحوه استفاده مردم از تلفن همراه خیلی مانند ما ایرانیها نیست.
او همچنین با هدف موفقیت استارتاپها در اقلیم کردستان پیشنهاد داد تا شرکتهای نوپا به صورت گروهی در خاک این اقلیم وارد شوند.