سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) روز دوشنبه دوم مارس (12 اسفند) در گزارشی هشدار داد که ویروس کرونا اگر در آینده نزدیک مهار نشود، میتواند بدترین رکود اقتصادی جهان بعد از سال 2009 را رقم بزند.
این سازمان که از 35 کشور –که اغلب آنها جزو اقتصادهای توسعهیافته جهان هستند- تشکیل شده، در گزارش جدید خود نرخ رشد تولید ناخالص جهان در سال 2020 را 2.4 درصد پیشبینی کرده و در عین حال هشدار داده است که اگر شیوع ویروس کرونا در آسیا، اروپا و آمریکای شمالی همچنان ادامه پیدا کند، این رقم میتواند تا 1.5 درصد نیز کاهش یابد. اگر چنین سناریویی به وقوع بپیوندد، نرخ رشد اقتصادی جهان در سال 2020 در مقایسه با رقم آن در سال گذشته میلادی (2.9 درصد) تقریباً نصف خواهد شد و این به معنای بروز یک بحران بزرگ خواهد بود؛ بحرانی که قطعاً برخی اقتصادهای پیشرفته از جمله ژاپن و منطقه یورو که سال گذشته را با نرخ رشدی پایینتر از یک درصد به پایان رساندهاند را به رکود خواهد کشاند.
سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در این گزارش از سیاستگذاران در اقصی نقاط جهان خواسته است که همین حالا برای پیشگیری از وقوع چنین سناریویی وارد عمل شوند. این سازمان خواستار یک واکنش هماهنگ جهانی برای مهار ویروس کرونا شده و به دولتها و بانکهای مرکزی توصیه کرده است که سیاستهای مالی و پولی متناسب را برای کاهش اثرات بحران کرونا بر اقتصاد جهانی در دستور کار قرار دهند.
البته OECD نرخ رشد تولید ناخالص جهان در سال 2020 را حتی در صورت مهار بحران کرونا در همین سهماهه نخست امسال، 2.4 درصد پیشبینی کرده است که این رقم نیز پایینترین نرخ رشد اقتصادی جهان بعد از سال 2009 به شمار میرود. لارنس بون، اقتصاددان ارشد OECD، در خصوص تأثیرات بحران کرونا بر اقتصاد جهانی میگوید: «این ویروس ضربه دیگری را بر اقتصاد جهانی که پیش از این بر اثر تنشهای تجاری و سیاسی تضعیف شده است، وارد میآورد. دولتها باید فوراً اقدامات لازم را برای مهار این ویروس همهگیر، حمایت از نظام بهداشت و درمان، حفاظت از شهروندان خود، تقویت تقاضا و فراهم کردن حمایتهای مالی حیاتی برای خانوارها و کسبوکارهایی که بیشترین آسیب را از این بحران دیدهاند، انجام دهند.»
ویروس کرونا تاکنون بالغ بر 90 هزار نفر را تمامی قارههای جهان (بهجز مناطق قطبی) به بیماری موسوم به «کووید-19» مبتلا کرده است که از این تعداد بیش از 3100 نفر جان خود را از دست دادهاند. این ویروس علاوه بر چین، دیگر اقتصادهای بزرگ جهان را نیز مستقیماً درگیر کرده است. تعداد قربانیان ویروس کرونا در آمریکا اکنون به 6 نفر رسیده و مواردی از ابتلا به این ویروس در ایالتها فلوریدا، نیویورک و رودآیلند نیز گزارش شده است. در کره جنوبی بیش از 4800 نفر مبتلا شدهاند و 28 نفر جان باختهاند. آمار مبتلایان به کرونا در ایتالیا نیز از مرز 2000 نفر گذشته است که تاکنون 52 نفر از آنها جانشان را از دست دادهاند.
بسیاری از شرکتهای بزرگ جهان طی روزهای اخیر هشدارهایی خطاب به سهامداران خود صادر کرده و از کاهش فروش و سود خود خبر دادهاند. افزایش این هشدارها نشان میدهد که تغییرات رفتار مصرفکنندگان حتی در کشورهایی که موارد محدودی از ابتلا به کرونا در آنها مشاهده شده است، بروز اختلالات جدید در بازار را در پی داشته است. برخی شرکتها نیز به دلیل محدودیتهای سفر و مشکلات مرتبط با زنجیره تأمین حتی برای باز نگاه داشتن کارخانههای خود نیز با مشکل مواجهند.
با توجه به این شرایط حساس، بانکهای مرکزی در برخی کشورهای جهان سعی دارند به سرمایهگذاران اطمینان دهند که آمادهاند برای مهار اثرات اقتصادی ویروس کرونا وارد عمل شوند. «هوروکادو کورودا» رئیس بانک مرکزی ژاپن روز دوشنبه اعلام کرد که بانک مرکزی برای تضمین ثبات بازارهای مالی کشور، نقدینگی موردنیاز را فراهم خواهد کرد. هفته گذشته نیز «جروم پاول» رئیس فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) اعلام کرده بود که فدرال رزرو اقدامات متناسب را برای حمایت از اقتصاد آمریکا در دستور کار قرار داده و حتی ممکن از در آینده نزدیک اقدام به کاهش نرخ بهره کند.
بیل نلسون، نایبرئیس و اقتصاددان ارشد مؤسسه مطالعات سیاستگذاری بانکی آمریکا، معتقد است که بانکهای مرکزی احتمالاً در آینده اقدامات تهاجمیتری را نیز برای مقابله با بحران کرونا انجام خواهند داد. وی در یادداشتی در این خصوص مینویسد: «من انتظار دارم که بانکهای مرکزی مهم جهان بهصورت هماهنگ دست به اتخاذ سیاستهای انبساطی بزنند. احتمالاً در همین هفته بانکهای مرکزی چین و هنگکنگ چنین کاری را انجام خواهند داد.»