بهبود محیط کسبوکار همواره یکی از دغدغهها و اولویتهای بخش خصوصی بوده است. اتاق ایران در راستای تحقق این هدف سلسله نشستهایی را با سازمانهای مختلف ترتیب داده و تلاش کرده با نگاه به نقاط ضعف موجود در سیستم اداری کشور و بروکراسیهای پیچیده که همواره مانعی در برابر صنعتگران و سرمایهگذاران بودهاند، برای برطرف کردن آنها قدم بردارد.
از جمله اقدامات اتاق ایران در این رابطه این بود که از سال 96 تاکنون وضعیت شاخصهای مربوط به گزارش Doing Business را با همکاری پنج اتاق زیرمجموعه خود بررسی و نتایج حاصل از این گزارشها را به دستگاههای اجرایی ذیربط ارائه کرد. در همان سال اتاق تبریز مطالعهای درباره وضعیت ایران در شاخص شروع کسبوکار انجام داد و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود رتبه ایران در این شاخص را ارائه داد.
بر اساس گزارش بانک بینالمللی بازسازی و توسعه (IBRD) که از نهادهای اصلی وابسته به بانک جهانی است، ایران در گزارش جهانی سهولت کسبوکار 2020 – که بر اساس اطلاعات سال جاری میلادی تنظیم و منتشر شده- با کسب 58.5 امتیاز از 100 امتیاز ممکن در میان 190 کشور در رتبه 127 جهان قرار گرفته است؛ رتبهای که اگرچه چندان قابلقبول به نظر نمیرسد اما بهبود یک پلهای آن را در شرایطی که اقتصاد ایران زیر فشار تحریمهای یکجانبه آمریکا و چالشهای ناشی از شیوع بیماری کروناست، میتوان نکته امیدوارکنندهای قلمداد کرد.
شاخص سهولت کسبوکار از 10 زیرشاخص شامل «شروع کسبوکار»، «شرایط صدور مجوز ساخت»، «دسترسی به برق»، «ثبت مالکیت»، «اخذ اعتبار»، «حمایت از سرمایهگذاران اقلیت»، «پرداخت مالیات»، «تجارت برونمرزی»، «اجرای قراردادها» و «رسیدگی به ورشکستگی و پرداخت دیون» تشکیل شده است که امتیاز کشورها در هر یک از این زیرشاخصها با توجه به فاصله آنها از سطح ایدهآل (امتیاز 100) محاسبه گردیده و در رتبهبندی نهایی به صورت ترکیبی لحاظ میشود.
ایران در زیرشاخص ثبت مالکیت بهتر از سایر زیرشاخصها عمل کرده و رتبه 70 جهان را در بین 190 کشور در این زیرشاخص به خود اختصاص داده است. در زیرشاخصهای «شرایط صدور مجوز ساخت» و «اجرای قراردادها» نیز رتبه ایران به ترتیب 73 و 90 بوده است؛ اما در سایر زیرشاخصها رتبه ایران سهرقمی بوده است.
بدترین عملکرد ایران نیز مربوط به زیرشاخص «شروع کسبوکار» میشود که ایران در این زیرشاخص رتبه بسیار نازل 178 را کسب کرده است.
در سال 99 وزارت اقتصاد و دارایی که از جمله متولیان در بهبود شاخص شروع کسب وکار به شمار می آید با راهاندازی پنجره واحد شروع کسبوکار در اتاق تهران که دهم خردادماه سال جاری اتفاق افتاد، پیشبینی کرد این اقدام بتواند فرآیند شروع کسبوکار در ایران را از 72.5 روز به 3 روز کاهش دهد و وضعیت رتبهای ایران را بهبود ببخشد.
بعد از تهران شاهد راهاندازی آن در اتاق دیگر شهرها از جمله اصفهان، شیراز، مشهد و تبریز نیز بودیم. حال بر اساس برآوردهای وزارت اقتصاد، پیشبینی مورد انتظار محقق شده و کل فرآیند موردنظر در 3 روز انجام میشود و امروز دژپسند از آن به عنوان یکی از دستاوردهای مهم وزارت اقتصاد یاد میکند.
وزارت امور اقتصادی و دارایی در آخرین گزارش عملکرد خود که مربوط به بازه زمانی یک ساله شهریور ۹۸ تا مرداد ۹۹ است، مهمترین دستاوردهای خود را تشریح کرده و در آن یکی از اقدامات مهم را راهاندازی پنجره واحد فیزیکی شروع کسبوکار در تهران، اصفهان، شیراز، مشهد و تبریز عنوان کرده که منجر به کاهش ۶۹ روزه فرآیند شروع کسبوکار از ۷۲ روز به ۳ روز شده است. با این تغییرات، احتمال میرود که در صورت تغییرات اندک سایر کشورها در این زیرشاخص، رتبه ایران کمی بهبود پیدا کند.