اعضای کمیسیون توسعه صادرات و کمیسیون کشاورزی اتاق ایران در نشستی چالش‌ها و مشکلات گمرکی در روند صادرات را بررسی کردند. در این میان ایجاد امکانات و تجهیزات لازم برای شبانه‌روزی شدن گمرکات و توسعه زیرساخت‌های لازم در گمرکات برای صادرات بهتر محصولات کشاورزی و فسادپذیر به ویژه در فرودگاه امام خمینی از جمله مواردی بودند که در این نشست با معاون گمرک ایران در میان گذاشته شد.
در این نشست لزوم اصلاح نظام ارزش‌گذاری گمرکی و به‌روز بودن آن به عنوان مهم‌ترین خواسته فعالان اقتصادی مورد تاکید قرار گرفت؛ اما محور اصلی نشست، ایجاد سازوکاری برای تعیین به روز ارزش صارداتی محصولات برای جلوگیری از تعیین تعهدات ارزی بالاتر از نرخ‌های اصلی محصولات صادراتی بود و مقرر شد این مسئله با هماهنگی گمرک و تشکل‌های تخصصی در هر بخش برطرف شود.
در این جلسه مصطفی موسوی، عضو کمیسیون صادرات اتاق ایران و رئیس اتاق مشترک ایران و ویتنام درباره مرز شلمچه و ممنوعیت صادرات مشتقات نفتی از طریق آن که به سال ۷۳ برمی‌گردد اشاره کرد. به باور او امروز شرایط در مرز شلمچه تغییر کرده و امکانات آن پیشرفته شده است. در این راستا پیشنهاد داد تا ممنوعیت موجود هرچه سریع‌تر لغو شود.
ایجاد پایانه صادرات کارشناسی و تخصصی در حوزه صنایع دستی و زعفران برای صادرات به عراق و کویت موضوع دیگری بود که به اعتقاد این فعال اقتصادی باید مورد توجه مسئولان گمرکی کشور قرار بگیرد.
صدرالدین نیاورانی، نایب‌رئیس اتحادیه صادرکنندگان میوه نیز به مساله صادرات محصولات فسادپذیر مانند میوه از طریق حمل و نقل هوایی اشاره کرد و خواستار بهبود شرایط این صنعت در ایران شد.
بر اساس اظهارات او متاسفانه این صنعت را از دست دادیم. مبالغ غیرکارشناسی در گمرک فرودگاهی از صادرکنندگان گرفته می‌شود. این مبالغ در هزینه تمام شده اثر منفی دارد. امکانات نسبت به این حجم از صادرات در ایران محدود است. به نظر می‌رسد لازم است پیش از هرچیز فرهنگ صادرات را در کشور تقویت کنیم.
علی شریعتی مقدم، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران، طرح تراز مثبت تجاری در محصولات کشاورزی را مطرح کرد. طبق گفته‌های او در حال حاضر تراز تجاری این محصولات ۵ میلیارد دلار منفی است و باید بتوانیم با توجه به امکاناتی که در اختیار داریم، آن را مثبت کنیم.
این فعال اقتصادی به مشکل خشکسالی در کشور اشاره کرد و از گمرک خواست تا با در نظر گرفتن صادرات آب مجازی اقدام فنی در راستای نظم‌دهی به این بخش کند.
او همچنین به نرخ پایه صادراتی اشاره و تصریح کرد: طبق مطالعات صورت گرفته درباره برخی محصولات، تعهدات ارزی مانع صادرات شده چون نرخ‌ها پایین‌تر از آن چیزی است که تعهد گرفته می‌شود. طبق قانون دولت هر دو ماه باید نرخ پایه را به‌روز کند که صورت نگرفته است.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران پیشنهاد داد: طرح آسیب‌شناسی در خام فروشی محصولات کشاورزی را در اولویت کارها قرار دهیم.
در این نشست بابک ولی زاده، نماینده اتاق ایران در کمیته تعیین ارزش صادراتی، اصلاح مرجع استعلام نرخ ها را پیشنهاد داد و از سویی تفاوت قیمت ارز آزاد و نیمایی را یک چالش مهم در روند نرخ‌گذاری‌ها دانست.
جمشید نفر، رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران از نقش مهم کمیته اقدام ارزی سخن گقت و تصریح کرد: طبق آنچه فعالان اقتصادی بارها مطرح کرده‌اند، ۱۰۰ درصد ارز صادراتی به کشور برمی‌گردد برخی در چارچوب تعیین شده و بخشی هم خارج از این چارچوب برگشته است. در این شرایط بهترین کاری که دولت می‌تواند انجام دهد این است که دست از سر صادرات سال ۹۷ بردارند.
او ادامه داد: باید اذعان کرد در این سال‌ها مشکلات ارز قابل توجهی رخ داده و من مطمئن هستم اگر بانک مرکزی هم در این روند دخالت نمی‌کرد، مشکلات بیشتر از این به وجود نمی‌آمد. دخالت‌های بی‌دلیل بانک مرکزی در مسئله ارز، شرایط را بسیار پیچیده کرد.
در ادامه مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی گمرک با انتقاد از رسوب ۵ میلیون تن کالا در ۲۵ گروه کالایی اساسی که بیشتر در بندر امام خمینی اتفاق افتاده است، گفت: سیاست‌گذاری اشتباه موجب شده تا این سطح رسوب کالا در گمرکات روی دهد و این در زمانی رخ می‌دهد که کشور تحریم و به شدت با کمبود انواع محصولات مواجه است.
او اظهار کرد: هنوز در بنادر به دلیل سیاست های غلط 2 تا 3 میلیون تن کالای غیراساسی غیرکانتینری رسوبی داریم. مصوباتی هم برای ترخیص آنها گرفتیم؛ اما هنوز حل نشده است. از نظر من بالاترین آسیب‌ها رو خودتحریمی‌ها بر پیکره اقتصاد کشور وارد کرد و سه سال است که با این وضعیت مواجه هستیم.
معاون فنی گمرک از نماینده تشکل‌ها برای تعیین ارزش‌های صادراتی به گمرک خواست تا با همکاری هم این نرخ‌های پایه صادراتی را به روز کنند.
او خاطرنشان کرد: در این میان مشکلی با ایجاد گمرک شبانه‌روزی وجود ندارد. فقط در برخی مرزها به دلیل مسائل امنیتی امکان شبانه‌روزی کردن گمرک وجود ندارد. اگر بخش خصوصی بتواند زیرساخت‌های لازم را برای شبانه‌روزی شدن گمرکات ایجاد کند، استقبال می‌کنیم.
ارونقی با بیان این مطب که شیوه‌نامه‌ای را درباره واردات محصولات فسادپذیر در ۲۵ بند و بسیار جامع تهیه کردیم، گفت: می‌توانیم از همین شیوه‌نامه برای بحث صادرات این محصولات نیز الگو بگیریم و متنی را تهیه کنیم. پیش‌نویس آن را برای اتاق می‌فرستیم تا نظر خود را این رابطه مطرح کنید.
این مقام مسئول تاکید کرد: در حوزه واردات نیز ۱۱ مانع در سال ۹۹ شناسایی کردیم. ۱۲ مورد هم درنظر گرفتیم که با اجرای آنها، ترخیص مواد اولیه تولید ظرف یک ربع انجام می‌شود. البته این درصورتی است که باید همه دستگاه‌ها بپذیرند و این ۱۲ مورد را پیاده کنند.