تازهترین آمارهای دفتر مطالعات پایه منابع آب وزارت نیرو از وضعیت بارندگیهای کشور نشان میدهد: از ابتدای سال آبی 1399 – 1400 تاکنون (از اول مهرماه 1399 تا شامگاه 6 تیرماه 1400) میانگین ارتفاع ریزشهای جوی در کشور به 145 میلیمتر رسیده که این میزان در مقایسه با سال آبی قبل 52 درصد و نسبت به میانگین بلندمدت 37 درصد کمتر است.
این افت محسوس در بارندگیهای سال آبی جاری در حالی است که بر اساس آمارها، میانگین بارشهای جوی دورههای مشابه در 52 سال اخیر معادل 229 میلیمتر ثبت شده است؛ اما امسال با وقوع خشکسالی شدید، بارندگیهای کشور به کمتر از دوسوم میانگین دورههای بلندمدت رسیده است.
همچنین بر اساس آمارهای وزارت نیرو، بهتبع روند کاهشی بارشها، حجم ورودی آب از ابتدای سال آبی ۰۰-۹۹ تاکنون برابر با ۲۶ میلیارد و ۴۲۰ میلیون مترمکعب بوده که نسبت به مدت مشابه سال آبی قبل از آن (۵۰ میلیارد و ۷۰ میلیون مترمکعب)، بیانگر کاهش ۴۷ درصدی ورودی آب به مخازن سدهای کشور است.
بر اساس آمارها، تا ایان خرداد امسال، از مجموع ظرفیت 50.5 میلیارد مترمکعبی مخازن سدها، حدود ۲۷ میلیارد و ۵۸۰ میلیون مترمکعب، معادل ۵۵ درصد مخازن پر شده است.
کارشناسان و متولیان حوزه آب، با استناد به کاهش کمسابقه بارندگی در سال آبی جاری، نسبت به شرایط سخت آبی در تابستان پیش رو هشدار دادهاند و ازآنجاییکه بر اساس آمارها، امسال کم بارانترین سال آبی در نیمقرن اخیر محسوب میشود، توجه به مدیریت مصرف آب در همه حوزهها را یک راهکار ناگزیر برای کمک به توزیع پایدار آب شرب و عبور از بحران میدانند.
دادههای سازمان هواشناسی و اظهارنظر کارشناسان این حوزه حاکی از این است که بارشهای جوی 5 ماه پایانی هرسال آبی در ایران، در بهترین حالت معادل 15 درصد کل بارشهای جوی هرسال آبی است و ازاینرو حتی با فرض اینکه بارشهای تابستانی نرمالی را تجربه کنیم، بازهم چیزی از وخامت اوضاع کمآبی کم نخواهد شد.
البته، آمارهای موجود حتی این فرض خوشبینانه را نیز نفی میکنند؛ بهگونهای که طبق اطلاعات هواشناسی، میزان بارشهای جوی در 5 روز نخست تابستان امسال نزدیک به صفر و 97.6 درصد کمتر از میانگین بلندمدت بوده؛ درحالیکه میانگین بارشهای 5 روز اول تابستان در 52 سال اخیر 0.7 میلیمتر ثبت شده است.
باوجود این آمارها قابلتأمل از وضعیت بارندگی، دادههای اعلامی از سوی شرکتهای آب و فاضلاب از تداوم رشد مصرف آب شرب حکایت دارد بهگونهای که بر اساس اعلام شرکت آب و فاضلاب استان تهران، مصرف آب تهران در پنجم تیرماه امسال سه میلیارد و ۶۲۳ میلیون لیتر بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل یک درصد افزایش نشان میدهد.
با توجه به اینکه طبق اظهارات معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا، اکنون ۳۰۰ شهر از یک هزار و ۴۰۰ شهر کشور در وضعیت تنش آبی و نقطه سربهسر منابع و مصارف آبی قرار گرفتهاند، توجه به مدیریت مصرف آب تنها راهکار کمک به توزیع پایدار آب شرب و عبور از بحران محسوب میشود.