نایبرئیس کمیسیون توسعه پایدار اتاق ایران، وجود هماهنگی، همزبانی و همدلی میان اجزای مختلف تیم اقتصادی دولت را مهمترین عنصر موفقیت آن برشمرده و میگوید: جایگاه علمی افراد و تجربه و توانمندی آنها برای اداره حوزهای که بر عهده میگیرند حتماً مهم است اما این همزبانی و همدلی به نظر من نکته بسیار مهمتری است که اگر در تیم اقتصادی دولت وجود داشته باشد میتواند نواقص دیگر را پوشش بدهد.
حسن فروزانفرد در گفتوگو با پایگاه اتاق ایران میافزاید: همزبانی میان تیم اقتصادی دولت ازاینجهت ضروری است که فرصت برای پیاده کردن همان سیاستهایی که خودشان فکر میکنند درست است از بین نرود؛ یعنی فارغ از اینکه نظر دیگران چیست و چه سیاست اقتصادی باید برگزیده شود، همدلی و همزبانی سبب میشود حداقل آنچه را که به نظر خود کابینه و دولت مناسب است را بتوانند در زمان مناسب و بدون از دست دادن منابع اجرا کنند.
او بر همین اساس پیشبینی میکند: رئیسجمهور منتخب، از کسانی که قبلاً در آستان قدس رضوی سابقه همکاری با آنها را داشته، بیشترین استفاده را در تیم اقتصادی خود خواهد کرد و بهواسطه اینکه تجربه و تمرکزی در حوزه اقتصادی نداشته، این کار را به افرادی واگذار میکند که قبلاً در حوزههای اقتصادی و صنعتی دورهم جمع شدند تا فعالیتهای اقتصادی آستان قدس را جهتدهی و مدیریت کنند.
نایبرئیس کمیسیون توسعه پایدار اتاق ایران در پاسخ به این سؤال که بخش خصوصی و فعالان اقتصادی چه انتظاراتی از تیم اقتصادی دولت جدید دارند، میگوید: فعالان اقتصادی در بخش خصوصی برای زنده ماندن و تحرک به پیشبینیپذیری آینده نیاز دارند. در حقیقت فراتر از اینکه نرخ ارز چند باید باشد یا تورم به چه عددی باید برسد و چه فعالیتهایی باید در مکانیسمهای مالیاتی کشور اتفاق بیفتد (که البته همه اینها در جای خود ارزشمند و مفید هستند) آنچه باعث میشود یک فعال اقتصادی حرفهای به کار خود ادامه دهد و مسیر توسعه او متوقف نشود این است که حداقل بتواند یک پیشبینی قابلقبول از آینده دور و نزدیک داشته باشد.
به عقیده فروزانفرد، پیشبینیپذیر کردن اقتصاد، مهمترین کاری است که تیم اقتصادی دولت جدید با هر رویکردی باید انجام دهد.
او با اشاره به شرایط نااطمینانی اقتصاد در سه سال اخیر اظهار میکند: ترکیبی از مشکلات سیاست خارجی و چند پارگی اداره اقتصادی کشور و عوامل تأثیرگذار متعدد در حوزه اقتصاد کلان و خرد موجب شده تا یک فعال اقتصادی نداند که احتمالاً ظرف دو سال آینده باید منتظر چه اتفاقاتی در حوزه اقتصاد کلان باشد. اینکه تورم با چه سرعتی و به چه سمتی حرکت میکند یا نرخ بهره چه سمت و سویی خواهد داشت و یا نرخ ارز با چه سازوکاری و به چه نحو تعیین خواهد شد.
نایبرئیس کمیسیون توسعه پایدار اتاق ایران بر همین اساس تأکید میکند: اگر این متغیرهای اصلی اقتصاد کلان با هماهنگی وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و سازمان برنامهوبودجه و دستاندرکاران سیاست خارجی کشور بهصورت منطقی برای آینده نزدیک و دور اعلام شوند و صاحبان فن بتوانند آن را پیشبینی کنند فارغ از بالا و پایین بودن این متغیرها، حداقلی از فعالیتهای اقتصادی شکل گرفته و از وضعیت فعلی که توقف فعالیتهای اقتصادی است خارج میشویم.
فروزانفرد با اشاره به فهرست بلندبالای سؤالات بیپاسخ فعالان اقتصادی از دولتمردان و مسئولان، میگوید: فعال اقتصادی امروز نمیداند برای برنامه صادراتی خود در سال آینده باید فکری داشته باشد یا خیر؟ فعال اقتصادی نمیداند اساساً قرار است ما FATF را بپذیریم یا نه؟ اساساً ترتیبات ما برای دو سال آینده تعامل با دنیا است؟ آیا باید به این فکر کند که ظرفیتهای خود را در زمینه امادهسازی یک کالا و یا سرویس حرفهای صادراتی مهیا کند؟
به گفته او ازآنجاکه این چند عدد و رقم و سیاست اصلی بهاندازه کافی روشن نیست، حتی فعالان اقتصادی با تجربه که قصدشان فعالیت در ایران است هم نمیتوانند با برنامهریزی کار کنند و مجبور هستند روزبهروز پیش بروند.
فروزان فرد با بیان اینکه این وضعیت مشکلاتی ایجاد میکند، میگوید: در این شرایط نرخ سرمایهگذاری به حداقل میرسد. شما ببینید منابعی که در صندوق توسعه ملی جمعآوری میشود قرار است بهصورت وام و با هدف صادرات در اختیار بخش خصوصی قرار بگیرد؛ اما من بهعنوان بخش خصوصی بر اساس چه پیشبینیهای منطقی نسبت به سه تا پنج سال آینده باید زیر بار تعهد دریافت وام ارزی بروم؟ وقتی در فاصله چهار یا پنج سال آینده تصویر نرخ ارز و زمینه تعاملات بینالمللی و یا امکان استفاده از زیرساختهای داخلی اقتصاد و سطح امکان مبادله مالی و کالایی با همسایگان و کشورهای اروپایی و دیگر کشورها برای من روشن نیست چطور به سمت ایده پردازی و بازاریابی بروم؟ اتفاقات سرمایهگذاری یکشبه رخ نمیدهند و آنچه به آن اشتغال پایدار و آرامش در فضای اقتصادی میگوییم جز با تولید و سرمایهگذاری پایدار اتفاق نمیافتد. لذا در این شرایط بخش خصوصی واقعی بهجای تلاش و رقابت برای دسترسی به این منابع ارزی از صندوق توسعه ملی فرار میکند. »
نایبرئیس کمیسیون توسعه پایدار اتاق ایران معتقد است: برای رسیدن به اشتغال و توسعه پایدار نمیتوان بیش از این اقتصاد را در فضای ابهام نگه داشت و درعینحال سیگنال پشتیبانی از فعالان اقتصادی داد. همه حرف من این است که هر تیمی با هر اندیشهای که فکر میکنند درست است و میخواهند وارد صحنه سیاستگذاری و اداره اقتصادی کشور شوند شایسته است فکر کنند اگر میخواهند مجموعه فعالان اقتصادی بخش خصوصی و اصناف که ظرفیت واقعی اشتغالزایی و تولید پایدار را دارند با آنها همراه شوند باید به آنها یک افق مشخص با مؤلفههای قابل پیشبینی بدهند.
در ادامه، فروزانفرد تأکید میکند: تا تکلیف گفتوگوهای وین بهاندازه کافی روشن نشود پیشبینی فضای اقتصادی آینده کشور بهاندازه کافی روشن نخواهد شد. اگر به صادرات میاندیشیم نرخ ارز و امکان تبادل کالا و پول، سه مؤلفه اصلی برای این است که صنعتگر و فعال اقتصادی حوزه کشاورزی، صنایع غذایی و معدنی و... بتوانند درباره آینده خود تصمیمگیری کنند و ببینند آیا باید وارد گود سرمایهگذاری شوند یا نه.
او اظهار میکند: اداره امور در شرایط فعلی و به همین شکل موجود، هیچکدام از وعدههایی که ریاستجمهور منتخب داده است را عملیاتی نخواهد کرد؛ چراکه وعدههایی نظیر افزایش رفاه، نرخ ارز کمتر و تورم پایینتر، در صورتی عملی خواهند شد که جریان تولید در کشور سرعت بگیرد و سرمایهگذاریها کلید بخورد.
فروزانفرد با اشاره به اینکه رشد تولید و افزایش سرمایهگذاری چه از سوی بخش خصوصی و چه از سوی دولت نیازمند منابع و چشمانداز است، میگوید: منابع قابلتوجه ارزی کشور که فعلاً ذیل مذاکرات وین قفل شده و امکان استفاده از آن برای دولت وجود ندارد. بخش خصوصی هم منتظر است که با توجه به نتیجه این مذاکرات برای آینده تصمیمگیری کند؛ اما فعلاً با انتخاب نفراتی که در سیاست خارجی دولت جدید شاهد هستیم تصویر چندان روشنی از آینده این مذاکرات و به نتیجه رسیدن سریع آن وجود ندارد. امیدوار بودیم که با استفاده از ظرفیتهای همین دولت فعلی توافق حاصل شود و دولت بعدی وارد اجرا شود. اما این اتفاق نیفتاد. متأسفانه تحویل گرفتن این مذاکرات و ادامه آن با تیم جدید زمان زیادی را از بین خواهد برد.