محمدعلی پورامیری، عضو انجمن انرژیهای تجدیدپذیر، درباره ضرورت توسعه نیروگاههای تجدیدپذیر و عقبماندگی ایران در این حوزه اظهار داشت: در سال 2020، 86 درصد توسعه نیروگاههای جدید در دنیا مربوط به تجدیدپذیرها و حدود 20 درصد فسیلی و اتمی بوده، به این معنا که صنعت تجدیدپذیر، بزرگ و اقتصادی شده است، اکنون نیروگاههای خورشیدی ارزانترین نیروگاهها از نظر قیمت تمامشده برق هستند، اما در کشور ما چون قیمت گاز را در هزینه تولید برق محاسبه نمیکنند مسمومیت اطلاعاتی ایجاد میکند و تحلیلها در سیاستگذاریها به مشکل برمیخورد.
او افزود: ما طلای گاز را در اختیار داریم اما چون قدر ارزش آن را نمیدانیم و در محاسبات هزینه تولید برق لحاظ نمیشود، هدر میرود، به طوری که قیمت گاز از 2019 تا امروز در دنیا 160 درصد بالا رفته، ما این معدن طلا را در ایران داریم ولی به دلیل عدم محاسبات و اعلام نکردن ارزش آن آنقدر اسراف کردیم تا دچار کمبود گاز شویم و این یک رکورد تاریخی است که کشوری که جزء بزرگترین تولیدکننده گاز و انرژی دچار کمبود باشد. در بد مصرف کردن و عدم ارزش گذاری روی گاز مهمترین چالش صنعت برق است.
عضو انجمن انرژیهای تجدیدپذیر تصریح کرد: اکنون طرحهای توسعهای نیروگاهی داریم اما به دلیل کمبود آب در بخش سیکل بخار این امکان وجود دارد که 50 درصد ظرفیت نیروگاه از مدار خارج شود.
او با اشاره به اوضاع تجدیدپذیرها در دنیا گفت: تا سال 2020 فقط 760 گیگاوات در دنیا ظرفیت نیروگاه خورشیدی ایجاد شده که از این میزان 139 گیگاوات فقط مربوط به 2020 بوده یعنی رشد قابل ملاحظهای داشته است، در کشوری مثل اوکراین که نه تنها شرایط باثباتی ندارد بلکه بحرانزده و توسعهنیافته هم است اما فقط در سال گذشته یک گیگاوات یعنی معادل ظرفیت نیروگاه اتمی بوشهر روی پشتبامها توسعه نیروگاه خورشیدی داشته و 7 گیگاوات هم نیروگاه بزرگمقیاس احداث کرده است و این ارقام چیزی نیست که بگوییم که ما نفت عربستان و یا توسعه یافتگی چین را نداریم، بنابراین عذرمان موجه است.
از نگاه فانتزی به تجدیدپذیرها تا رنگ باختن مزیتهای رقابتی
پورامیری با بیان اینکه در کشور ما به تجدیدپذیرها نگاه فانتزی داریم، خاطرنشان کرد: ماجرای نیروگاهها در کشور ما این است که کمبود گاز داریم و اگر هم نداشته باشیم بازار یک کالای بسیار ارزشمند را که پتانسیل صادراتی دارد، به خاطر مصرف داخل یکی پس از دیگری از دست میدهیم، مثلاً در عراق یک خط از اردن، یک خط از عربستان و یک قرارداد هم با توتال امضا کرده و امیدوارند تا 6 ماه آینده مشکلات برقی خود را برطرف کنند و به این ترتیب عملاً مزیت رقابتی ما در عراق کمرنگ میشود و این در حالی است که در زمان ترامپ دو کشور عراق و ترکیه مجوز گرفتند که در حوزه انرژی با ایران کار کنند اما ما این مزیت رقابتی را به حدی بد مدیریت کردیم که برای خودمان هم کمبود داریم در حالی که میتوانستیم همان پولی را که بابت واردات برق پرداخت میکنیم برای توسعه نیروگاههای تجدیدپذیر هزینه کنیم.
اقتصاد معیوبی که هر سال برق را ارزانتر میکند
وی با بیان اینکه امروز به جایی رسیدیم که احتمال میرود تا 1403 اوضاع برق روبراه نشود و در تابستان قطعی برق و در زمستان قطعی گاز داریم، گفت: در گزارش اسفند سال گذشتهٔ مجلس، تراز تولید و مصرف گاز طبیعی در افق 1420، ارائه شد، بر این اساس باید راندمان نیروگاه از 37 به 50 درصد و تلفات از 11 به 8 درصد برسد، اما ظاهراً این امکان را نداریم، زیرا ما سالی 7 درصد برق را گران میکنیم، اما در مقابل تورم تجهیزات سالی 40 درصد بالا میرود یعنی درواقع هر سال برق ارزانتر میشود، پس وقتی اقتصاد صنعت معیوب است کاهش تلفات امکانپذیر نیست.
آیا برنامههای 20 سال بعد محقق میشود؟
عضو انجمن انرژیهای تجدیدپذیر گفت: از دیگر اهداف تعیینشده در حوزه صنعت تجدیدپذیر اینکه گفته شده تولید باید تا 1420 به 25 هزار مگاوات برسد، احداث 5 هزار مگاوات نیروگاه زغالسنگسوز هم باید در دستور کار قرار گیرد، نیروگاه اتمی نیز باید به 3 هزار مگاوات برسد، در حالی که هنوز به رقم 1000 هم نرسیدهایم و حتی اگر همه این کارها را هم انجام دهیم همچنان در سال 1420 واردکننده گاز خواهیم بود.
گاز را بیارزش کردهایم
وی ادامه داد: سالها است که به صورت کاذب حس ثروتمندی داشتهایم و دلیل آن سیکل قیمتگذاری معیوب است، گاز را بیارزش کردهایم و اکنون در صنعت انرژی دچار کمبود هستیم، صنعتی را که مزیت رقابتی ما در دنیا است، به حدی بیارزش کردهایم که نه تنها امکان صادرات نداریم بلکه خودمان هم دچار کمبود شدهایم و پایه این مشکل در نحوه مصرف و قیمتگذاری است.
پورامیری یادآور شد: تا وقتی ریشه اصلی درد را درمان نکنیم، نمیتوانیم از مزیت صادراتی استفاده کنیم و به طور خطرناکی بازارها را از دست هم میدهیم. در بدترین زمان تحریم برخی بازارها برای دریافت گاز و برق از ما چانهزنی کردند که تحریم نشویم، اکنون هم باید با انجام اصلاحات نفوذمان را بالا ببریم چرا که اگر دور تا دور همسایگان را پوشش بدهیم غیر از مزایای اقتصادی بهرهبرداری سیاسی هم خواهیم داشت.