در جلسه کمیسیون گردشگری اتاق ایران عملکرد پاویون ایران در اکسپو دوبی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در این نشست محمد شیرکوند عضو کمیته اکسپو اتاق ایران در گزارشی با بیان اینکه تا کنون و با گذشت سه ماه از برگزاری اکسپو دوبی، 9 میلیون و 831 هزار نفر از آن بازدید کرده‌اند گفت: اگرچه برای اولین بار اکسپو در خاورمیانه برگزار شد و ما می‌توانستیم (البته هنوز تا سه ماه آینده می‌توانیم) با یک پرواز دو ساعته از آن بازدید کنیم اما متأسفانه ایران هنوز نتوانسته آن‌طور که باید از این فرصت استفاده کند.
او ادامه داد: متأسفانه فقط جنبه فرهنگی اکسپو در ایران دیده شد و جنبه‌های تجاری آن مورد بی‌توجهی قرار گرفت. درحالی‌که به عنوان مثال بیش از 120 متر از فضای پاویون فرانسه به جلسات B2B اختصاص داشت. در پاویون بریتانیا، آلمان و سایر کشورها هم به همین ترتیب بوده است.
شیرکوند افزود: دست‌اندرکاران اکسپو یک نرم‌افزار با عنوان اکسپو بیزنس B2B طراحی کردند که بیش از 600 هزار عضو دارد و همه تاجرهای بزرگ دنیا در آن حضور دارند و ما نیاز داریم از این فضا استفاده کنیم. اما به دلیل نوع نگاه ما به اکسپو برنامه‌ای برای استفاده از فرصت‌های تجاری آن نداریم.
رئیس کمیته بین‌الملل کمیسیون گردشگری اتاق ایران با بیان اینکه فضای اکسپو 2021 سه برابر اکسپو میلان و 520 هکتار بوده است بیان کرد: ایران دومین پاویون در ورودی لگ پویایی بوده و بعد از پاویون شیلی قرار دارد و چون در نقطه مرتفعی قرار داریم به شدت دیده می‌شویم. در واقع یکی از دلایلی که باعث شد پاویون ایران به نسبت برنامه‌های آن، خوب‌تر دیده شود این بود که در ورودی نمایشگاه قرار دارد.
او با انتقاد از عملکرد پاویون ایران، نبود محتوا را مهم‌ترین نقطه‌ضعف آن ارزیابی کرد و ادامه داد: دومین ضعف، بحث فقر سرمایه انسانی است. به عنوان مثال از دو روز قبل از افتتاحیه، کمیته اکسپو در نامه‌نگاری‌های مختلف اعلام کرد که ما به راهنمایان گردشگری مسلط به زبان‌های خارجی در سالن‌های گردشگری، فرش، صنایع‌دستی و ... نیاز داریم که این موضوع تازه از یک ماه پیش عملیاتی شد.
او با اشاره به اینکه در اکسپو هر هفته به طور تخصصی به یک موضوع اختصاص داده و نام‌گذاری شده است گفت: از 4 تا 7 ژانویه به عنوان هفته گردشگری در اکسپو نام‌گذاری شده است. اما متأسفانه برخلاف بسیاری از پاویون‌های دیگر، ایران برنامه مشخصی برای این موضوع ندارد.
عملکرد نامطلوب در اکسپو نتیجه بی‌اعتمادی به بخش خصوصی است
در ادامه جلسه علی‌اکبر عبدالملکی رئیس کمیسیون گردشگری با بیان اینکه متأسفانه ایران در اکسپو به خوبی ظاهر نشد بیان کرد: این یکی از عوارض بی‌اعتمادی به بخش خصوصی و بازی ندادن این بخش است.
عبدالملکی ادامه داد: وزارت صنعت در هدف‌گذاری قرار است حجم صادرات را از 35 میلیارد دلار به 75 میلیارد دلار در 1404 برساند. آن‌ها برای این کار برنامه 44 صفحه‌ای ارائه دادند که در آن یک کلمه از گردشگری نام برده نشده است. آن هم گردشگری که با خودش ارزآوری دارد و اتفاقاً در شرایط تحریم بهترین گزینه برای رونق اقتصادی است. خب در چنین شرایطی عدم برنامه‌ریزی مناسب برای اکسپو دوبی و ضعف عملکرد در آن دور از انتظار نیست.
او افزود: نگاه مسئولین به گردشگری تنگ‌نظرانه است. تا نگاه فرامرزی و بین‌المللی نداشته باشیم اتفاقی نمی‌افتد. شهروندان کشورهای دیگر مثل ترکیه و.. با پاسپورت کشورشان به راحتی همه جا سفر می‌کنند در حالی که ما به دلیل عملکرد نامطلوب با محدودیت‌های زیادی روبرو هستیم.
عبدالملکی تأکید کرد: با همه این‌ها نباید منتظر دولت و اقدامات آن‌ها بمانیم و بخش خصوصی باید با اتکا به توانمندی‌های خود موانع را برطرف کند.
هم‌زمانی تغییر دولت با اکسپو منجر به ضعف عملکرد ایران شد
ولی تیموری معاون گردشگری سابق وزارت گردشگری هم در ادامه نشست با اشاره به اینکه اکسپو بعد از جام جهانی و المپیک، سومین رویداد بزرگ جهانی است گفت: با توجه به تجارب قبلی اکسپو هدف این بود که کشور با همه ارکان خود در آن حضور داشته باشد. برگزار کننده اصلی وزارت صنعت بود اما وزارت گردشگری به عنوان وزارتخانه معین همکاری می‌کرد. متأسفانه هماهنگی بین دستگاهی در کشور سخت و پیچیده است اما امسال این مشکل با جابجایی دولت‌ها همراه شده و مشکلات آن مضاعف شده بود. این امر اصلی‌ترین دلیل ضعف ما در اکسپو بود.
او ادامه: البته ضعف بخش خصوصی را هم نباید نادیده گرفت. بخش خصوصی به دنبال این بود که دولت هزینه‌های آن را در اکسپو بپردازد. به جای اینکه بخش خصوصی بخواهد فعالانه وارد شود و منافع کلان خود را دنبال کند اما منتظر بود ببیند دولت هزینه‌های آن را می‌دهد یا خیر. دولت هم در شرایطی نبود که بتواند چنین امکانی را فراهم کند.
او گفت: فضای غرفه و سالن جلسات B2B تدارک دیده شد اما بخش خصوصی آن‌طور که باید از این فضا استفاده نکرد.
تیموری ادامه داد: به علاوه این انتظار می‌رفت که گشایش‌هایی در فضای عمومی به واسطه کمرنگ شدن کرونا ایجاد شود که این امر رخ نداد و به همین دلیل به نسبت اکسپوی میلان آمار بازدیدها پایین بود و امکان برنامه‌ریزی برای جذب گردشگر با دشواری بیشتری مواجه بود.
او در پایان گفت: گذشته از این‌ها باید ببینیم اگر در این سه ماه آینده بخواهیم از فرصت اکسپو استفاده کنیم باید چه کنیم و چه امکاناتی نیاز داریم.
شیرکوند در واکنش به سخنان او گفت: پاویون مطلقاً حاکمیتی است و بخش خصوصی نمی‌تواند تصمیمی درباره آن بگیرد. تمامی تصمیم‌گیری‌ها درباره پاویون در شورای سیاست‌گذاری حاکمیتی کشور تدوین می‌شود.