مسعود خوانساری نایبرئیس اتاق ایران در یادداشتی به مناسبت آغاز سال نو به مشکلات و محدودیتهایی که اقتصاد ایران در ماههای گذشته با آن مواجه بوده، اشاره کرده و از امید برای بهبود اوضاع در سال ۱۴۰۱ گفته است.
«نوروز» نماد شروع فصلی دوباره و الهامبخش پایان روزهای زمستان و یخبندان است و ایران و ایرانیان در حالی نوروز ۱۴۰۱ و آغاز قرن جدید را جشن میگیرند که بیش از هر زمان دیگر به پیام آمدن بهار نیازمندند؛ فصل تازه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و واگذاری کارها به مردم و بخش خصوصی و بهبود معیشت و شرایط زندگی مطالبه و خواسته اصلی در سال جدید است. ایرانیان در شرایطی به استقبال قرن جدید میروند که مرور سده اخیر میتواند درسهای بسیاری برای سیاستگذاران داشته باشد؛ ۱۰۰ سالی که کشور از پس فراز و نشیبهایی همچون جنگ، اشتغال، کودتا، قحطی و... با اتکا به سرمایه اجتماعی (مردم، فعالان اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و...) مشکلات را پشت سر گذاشت و حالا نیازمند برنامهریزی دقیق برای آیندهای همراه با چشمانداز توسعه همهجانبه است.
آینده ایران نه با تکیه بر «نفت» و «اقتصاد دولتی» که با بهره گرفتن از آخرین تکنولوژی و فناوری، جذب سرمایهگذاری (خارجی و داخلی) و کمک گرفتن از نیروهای خلاق و توانمندی که متاسفانه شاهد مهاجرت گسترده آنها هستیم، رقم خواهد خورد و هرگونه برنامهریزی، قانونگذاری و سیاستگذاری که بدون نگاه باز به این نیازسنجیها باشد، محکوم به شکست خواهد بود و حاصلی جز عقبافتادگی بیشتر ایران از کشورهای همرده خود همچون کرهجنوبی، ترکیه، مالزی، ژاپن، امارات متحده عربی و... نخواهد داشت؛ نوروز امسال باید فصل تغییر ریلگذاریها، سیاستگذاریهای مدیریتی و حکمرانی در کشور باشد.
ایران قرن ۱۴ را با همهگیری وبا و حصبه شروع کرد و حالا با فروکش کردن پاندمی کرونا به پایان میرساند؛ سال ۱۴۰۰ در حالی شروع شد که بزرگترین نگرانی کشور به مرگ هموطنان بر اثر کرونا اختصاص داشت و هیچ چشماندازی نسبت به فروکش کردن بیماری و واکسیناسیون وجود نداشت اما دیدیم که با برنامهریزی، کمک گرفتن از تجربه جهانی، فداکاری کادر درمان، واردات میلیونها دوز واکسن و واکسیناسیون گسترده؛ شرایط به کلی عوض شد و همین تجربه میتواند الگویی برای تحولات در دیگر سطوح باشد. خوشحالم سال جدید را در حالی شروع میکنیم که میتوان گفت شیوع کرونا در ایران و جهان تقریباً کنترل شده است و همین موضوع میتواند ظرفیتهای بسیار زیادی از نظر اقتصادی، اجتماعی و... در سال آینده برای کشور به وجود آورد.
در این بین البته میتوانستیم نوروز ۱۴۰۱ را همزمان با توافق هستهای با قدرتهای جهانی جشن بگیریم؛ اتفاقی که حتماً کام مردم را که با سختترین تحریمهای ظالمانه در سالهای گذشته روبهرو بودهاند شیرینتر میکرد اما حالا با «توقف موقت مذاکرات» میلیونها ایرانی چشمانتظار نتیجه نهایی مذاکرات هستند و امیدوارم تیم مذاکره کننده ایران با همراهی دیگر نهادها در هفتههای آغازین ۱۴۰۱ خبرهای خوبی را برای مردم داشته باشند.
توافق هستهای و برداشته شدن تحریمها حتماً به گشایشهای اقتصادی، جذب سرمایهگذاری و بهبود معیشت مردم منجر خواهد شد و امید تازه و فرصتهای جدیدی را به وجود میآورد. علاوه بر اینها جنگ روسیه و اوکراین و چالشهایی که برای امنیت غذایی، انرژی و... به وجود آمده است، شرایط جهان را بسیار پیچیدهتر از قبل کرده و در این میانه ایران باید تأمین منافع ملی را در تصمیمات استراتژیک خود مورد توجه قرار دهد و با دیپلماسی قوی بکوشد تا هوشمندانه بازیگری بیطرف باشد و بیشترین بهره را از فرصتهای احتمالی کسب کند.