نشست خبری انجمن سازندگان و تأمین‌کنندگان کالا و خدمات انرژی‌های تجدیدپذیر (ساتکا) با محوریت نیروگاه‌های خورشیدی حمایتی برگزار شد.
در ابتدای این نشست خبری محمود کریمی، عضو هیات‌مدیره انجمن ساتکا گفت: در توسعه نیروگاه‌ها دو بخش وجود دارد: نیروگاه‌های انشعابی صفرتا 200 کیلووات؛ امسال تا 500 کیلووات در شهرک‌های صنعتی مجوز تأسیس نیروگاه داده می‌شود و نیروگاه‌های خانگی زیرمجموعه انشعابی است. در نیروگاه‌های حمایتی به تولید صفر تا 5 کیلووات تأکید می‌شود.
او ادامه داد: امسال مجلس مصوبه‌ای را تصویب کرده که بانک‌ها وام کم‌بهره به فعالان تحت پوشش می‌دهند که پنل خورشیدی داشته باشند. البته این مسئله از سال‌های قبل موردتوجه بود ولی امسال بودجه مجزا دارند. کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی سالانه بودجه‌هایی را در قانون بودجه سالانه کشور برای طرح‌های اشتغال‌زایی در اختیار دارند.
کریمی گفت: در تبصره 14 قانون بودجه سال 1401 کمیته امداد امام خمینی 25 هزار میلیارد تومان بودجه و سازمان بهزیستی 10 هزار میلیارد تومان در اختیار دارد. امسال تفاهم‌نامه بین 5 نهاد ساتبا، کمیته امداد، سازمان بهزیستی، معاونت روستایی ریاست جمهوری و بسیج سازندگی امضاشده تا سالانه 110 هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی برای مددجویان و اقشار محروم احداث شود.
به‌گفته کریمی قرار خرید تضمینی 20 ساله با مددجوها بسته می‌شود که به ازای هر کیلووات ساعت 2200 تومان پرداخت شود. با توجه به نوسانات ارزی و قیمت‌ها، این طرح اقتصادی نخواهد بود.
در ادامه محمد صداقتی‌پور، فعال بخش خصوصی در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر درباره سابقه این طرح گفت: سابقه این طرح به انتهای سال 94 برمی‌گردد. زمانی که انعقاد قراردادهای 20 ساله با گروه‌های حمایتی مطرح شد. سپس این طرح به‌صورت پایلوت در استان خراسان رضوی اجرا شد. این طرح در ابتدا یک پکیج 100 تایی بود و به بانک معرفی شد و بعداً در استان‌های دیگر چون کرمان و فارس هم اجرا شد. در سال 1400 متولی طرح جهاد روشنایی بسیج سازندگی بود.
او ادامه داد: پروژه کمیته امداد ماهیت خاصی دارند؛ روستا و شهرها پراکندگی زیادی دارند و این افراد در بانک‌ها تضامین لازم را باید ارائه دهند. از طرفی وقتی صحبت از پکیج 5 هزارتایی می‌شود، کار زمان بری است.
به‌عنوان‌مثال احداث نیروگاه 100 کیلوواتی 4 ماه زمان لازم دارد و همین باعث ریزش خیلی از درخواست‌کننده‌ها می‌شود. در این مقیاس شاید بهره‌برداری از پیکیج 5 هزارتایی 2 سال زمان می‌برد. منافع پیمانکار به این صورت است که طرح زودتر اجرا شود. بسته‌های کوچک‌تر باعث تسریع در کار خواهد بود. روش واگذاری بسته‌های 50، 100 و 200 تایی نباید متوقف شود.
بعد از آن دانیال علیزاده، تولیدکننده سازه‌های خورشیدی گفت: در مورد نیروگاه‌های حمایتی برای دولت، مددجو و شرکت‌های فعال و کسب‌وکارها برد-برد است. مقیاس پروژه‌ها باید کوچک‌تر باشد. در حال خرد چند شرکت می‌توانند همزمان کار کنند. 5 هزارتا نیاز به شرکت بزرگ است و هدف ما شرکت‌های خرد است وگرنه شرکت‌های کوچک نفعی نخواهد برد.
کریمی، درباره مدل‌های اجرای پروژه‌های حمایتی گفت: تجربه دنیا این است که 100 درصد پروژه‌ها به‌صورت EPC منعقد می‌شود و یک شرکت در قبال کارفرما همه تعهدات را به عهده می‌گیرد و کارفرما کمتر دچار دردسر می‌شود. البته مدل‌های کنسرسیوم هم هست. تأمین تجهیزات در یک شرکت مجزا و اجرا توسط شرکت جدایی انجام شود. اما در نیروگاه‌های دنیا می‌خواهند یک شرکت طرف تعهد باشد.
کریمی درباره پروژه‌های حمایتی تأکید کرد: در ساختار کمیته‌های امداد بحث زمان‌بندی مهم است. وقتی شرکتی تأمین تجهیزات می‌کند مهم این است که پروژه‌ها زیاد باشد و شرکت‌ها آن را انجام دهند.
در ادامه صداقتی پور گفت: باید زیرساخت‌ها را به‌گونه‌ای انجام داد که اجرای طرح‌ها مشمول زمان نشود. باید پیکیج‌ها کوچک‌تر شود و کار در هر استان جداگانه انجام شود. قرار تأمین و اجرا جدا نباشد. به‌صورت خرد مناقصه برگزار شود. پروژه‌های به‌صورت EPC باشد و مسئولیت دست یک شرکت باشد.
بعد از آن علیزاده گفت: پروژه‌های 5 هزار کیلوواتی باعث می‌شود که شرکت‌های بزرگ‌تر کار را دست بگیرد و درنهایت می‌تواند قیمت را بشکند و حتی ممکن است با این سیاست این طرح به اجرا نرسد. شرکت‌های کوچک هم هیچ منافعی از این پروژه‌ها نمی‌برند. تأکید ما روی روش‌های اجرایی کار است. اغلب دوستان اتفاق‌نظر دارند که برای اجرایی شدن این پروژه‌ها بهتر است که در بسته‌های کوچک‌تر کار پیش برود.
بعد از آن کریمی هم تصریح کرد: در انجمن مسئله توسعه پایدار اهمیت دارد و باید به شرکت‌های کوچک و متوسط همزمان توجه شود. شرکت‌های کوچک در همه کشور عامل فرهنگ‌سازی هستند و این شناخت باعث توسعه پایدار می‌شود. برای واگذاری در حجم بالا نظر انجمن این است که پروژه‌ها در بسته کوچک انجام شود و طرح‌های دیگر به‌موازات انجام شود.
او ادامه داد: کمیته امداد و سازمان بهزیستی از اول سال می‌توانستند، وام اشتغال بدهند ولی امسال وزارت نیرو و ساتبا اعلام کرده که طرح 5 هزار کیلوواتی شود و هنوز جلوی وام گرفته شود. از طرفی باید تا پایان سال قراردادها انجام شود وگرنه بودجه از بین می‌رود. باید پروژه‌ها واگذار شود.
او تصریح کرد: تابه‌حال درمجموع 4-5 هزار پروژه‌های حمایتی کوچک‌مقیاس برای مددجویان سراسر کشور اجراشده ولی مشخص نیست که چرا وزارت نیرو این بار به پروژه بزرگ‌مقیاس تأکید دارد.