جمعه، شانزدهم مهرماه 1395(7 اکتبر 2016) وزارت خزانهداری آمریکا، شیوه نامه رفع تحریمهای خود را اصلاح کرد، تغییراتی که نشان از تسهیل روابط مالی و بانکی ایران با جهان دارد. این سند از سوی «دفتر کنترل داراییهای خارجی» منتشر میشود و حکم دستورالعملی را دارد که شرکتهای آمریکایی و غیرآمریکایی به آن استناد خواهند کرد. در این دستورالعمل، ارائه خدمات دلاری به ایران از سوی بانکهای غیرآمریکایی آزاد شده است. این امکان پیش از این برای ایران مجاز نبود؛ اما در تفسیر جدید علاوهبر اشخاص ایرانی، نهادهای مالی ایرانی که نامشان در فهرست توقیف داراییها از سوی آمریکا قرار دارد، از این امکان برخوردار شدهاند. البته اشخاص ایرانی باقیمانده در فهرست تحریمها از این خدمت استثنا شدهاند. در تفسیری دیگر، وزارت خرانهداری به مؤسسات مالی آمریکایی مجوز داده با مؤسسات مالی غیرآمریکایی که روابط خود با بانکهای ایرانی را حفظ کرده، مراوده داشته باشند. این تفسیر میتواند بانکهای غیرآمریکایی را از دوگانه ایران و آمریکا خارج کنند. همچنین آمریکاییها درراهنمای جدید تلاش کردهاند حداکثر انعطاف برای تجارت شرکتهای تابعه شرکتهای آمریکایی در خارج از آمریکا با ایران را به کار بندند. یکی دیگر از نکات مهم این راهنما، مجاز بودن همکاری با شرکتهای ایرانی است که بخشی از سهام (کمتر از اکثریت) آن در اختیار یکی از اشخاص باقیمانده در فهرست تحریمهای غیرهستهای است. سیدرضی حاجیآقا میری، رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران میگوید: «انجام معاملات بر پایه دلار، قبل از این با ایران ممنوع بود، اما بعد از اعلام این دستورالعمل جدید تا زمانی که این معاملات وارد سیستم مالی آمریکا نشوند، آزاد خواهند شد. این بخشنامه به معنای لغو تحریم دلاری علیه ایران در دنیاست.»
بهگفته رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران، شرکتهای خارجی آزادی بیشتری برای تجارت با ایران به دست خواهند آورد. برداشته شدن این مانع، باعث خواهد شد که حجم صادرات ایران به کشورهای دنیا و حجم سرمایهگذاری و معاملات مالی- تجاری ایران با دنیا بالاتر برود؛ اقتصاد ایران بعد از برجام به ریل اصلی خود بازمیگردد.
رضی میری این اقدام آمریکا را از آثار مثبت برجام ارزیابی میکند و میگوید: «بعد از این فعالان اقتصادی ایرانی میتوانند در همه جای دنیا با دلار معامله داشته باشند، بهشرطی که در سیستم مالی آمریکا ثبت نشود. اما هنوز برخی از تحریمها پابرجاست و باید برای رفع این تحریمها اقدام کرد.»
او صدور این بخشنامه را گامی مثبت میداند که میتواند مقدمه لغو تحریمهای بعدی باشد؛ «از زمان برجام تا به الان آمریکا از اجرای تعهدات خود سر باز میزد و موانعی درراه بقیه کشورها برای رابطه اقتصادی با ایران ایجاد میکرد. اما به نظر میرسد که دوران سنگاندازیهای آمریکا رو به افول است و این مبین تغییر روش و تغییر سیاستی از طرف آمریکا نسبت به ایران تلقی میشود.»