عربستان سعودی در سال 2014 استراتژی حفظ سهم در بازار را بر اوپکیها تحمیل کرد. این سازمان با غلبه سعودیها مجبور شد استراتژی حفظ سهم در بازار را در پیش بگیرد و میزان تولید نفت خام خود را کاهش ندهد. اکنون به نظر من این استراتژی جواب دادهاست. سعودیها در نبرد با نفت پرهزینه پیروز شدند.
شاید با خودتان بگویید چرا من ادعا میکنم سعودیها بازی را بردهاند. شاید بگویید نفت شیل ایالات متحده امریکا هنوز در صحنه است، عربستان سعودی با کسری بودجه شدید مواجه شده و نفت زیر 50دلار، اقتصاد آن را ضعیف کردهاست؛ پس چطور سعودیها برنده شدهاند؟
من جریان را اینطور نمیبینم. من همیشه مخالف نگرش سادهانگارانه جنگ شیخ و شیل بودم. این تصور که عربستان سعودی با شیل امریکا میجنگد و زمانی پیروز میشود که صنعت شیل نابود شود، کاملاً غلط است. بحث همیشه انعطافی بیش از این داشت. من همیشه گفتهام که اگر نفت 100دلار بود و اوپک که عربستان سعودی در کانون آن قرار دارد، تولید نفت خود را کاهش میداد، فضا را برای تولیدکنندگان نفت گران یا پرهزینه باز میکرد. اما واقعیت این است که شیل امریکا تنها رقیب نبوده و هیچگاه نیز پرهزینهترین نفت جهان نبودهاست.
همانطور که خالد الفلیح وزیر نفت عربستان سعودی هفته پیش گفت، اگر اوپک در نوامبر 2014 تولید نفت خود را کاهش میداد مجبور بود در سال 2015 و سپس در سال 2016 نیز این تصمیم را تکرار کنند و مکرراً میزان تولید نفت خود را کاهش بدهد. اما این سازمان دیگر تولیدکنندگانی که وارد بازار نفت شدند را نادیده گرفت و تولید نفت خود بیش از 2میلیون و 400هزار بشکه در روز نیز افزایش داد.
اوپک تولید نفت خود را افزایش داد، هرچند با این کار موفق نشد نفت شیل را برای همیشه بکشد و از میان بردارد اما موفق شد آن را متوقف کند. شیل به خواب زمستانی رفتهاست. و واقعیت این است که این همه کاری بود که اوپک باید انجام میداد. در این دو سالی که از تصمیم اوپک میگذرد چیزهای بسیاری تغییر کردهاست. تولید نفت شیل امریکا که به طور مرتب در حال افزایش بود اکنون کاملاً متوقف شدهاست. هرچند با بهبود قیمت نفت، تولید نیز دوباره از سر گرفته میَشود اما میزان این تولید دیگر به قدری نیست که با قیمت 60دلار در ازای هر بشکه چندان معقول و مقرونبهصرفه باشد.
اما مهمترین مسئله این است که قراردادها و پروژههای بزرگ نفتی که در کشورهایی غیر از تولیدکنندگان اصلیِ اوپک صورت میگرفت، همگی متوقف شدهاند. سرمایهگذاری شرکتهای بزرگ نفتی مانند بیپی نیز به پروژههای خاصی محدود شده که از نتیجه دادنِ آن مطمئن هستند.