هادی حقشناس، اقتصاددان گفت: در 6 برنامه توسعه گذشته رشد اقتصادی هشت درصدی و تورم یکرقمی پیش بینی شده و هدف این بوده که رشد نقدینگی به میانگین 20 درصد برسد. اما هیچ کدام از این شاخصها تحقق نیافتهاند. وقتی اهداف 6 برنامه تحقق نیافته و در برخی برنامهها تا دو سوم آیین نامههای پیش بینی شده در برنامه حتی نوشته هم نشدهاند، نباید به تحقق اهداف برنامه هفتم دلخوش باشیم.
او در گفت و گو با اتاق ایران آنلاین افزود: نکته مهم این است که در این برنامه که به شکل آرمانی نوشته شده به هیچ وجه مسئله تحریمها و شوکهای خارجی وارد شده به اقتصاد ایران دیده نشده است. درباره اهمیت این شوکهای خارجی همین بس که دهه 90 و همزمان با اوج گیری تحریمها رشد اقتصادی ما نزدیک به صفر شد. نمیتوان با رشد اقتصادی نزیدک به صفر انتظار تورم تکرقمی داشته باشیم.
این اقتصاددان با بیان اینکه اگرچه اگرچه امکان یکرقمی شدن تورم وجود دارد اما برای آن الزاماتی وجود دارد تأکید کرد: مهمترین الزام این است که اقتصاد ایران از تنش خارجی بیرون بیاید.
حقشناس ادامه داد: یک الزام مهم دیگر تورم تکرقمی این است که روابط تجاری کشور به شرایط عادی برگردد و دور زدن تحریمها و تخفیف فروش نفت و دور زدن انتقال پول به داخل کشور و موانعی از این دست که هزینه تجارت خارجی را افزایش داده برداشته شود.
او افزود: الزام دیگر این است که بانک مرکزی به جای اینکه از سیاستهای مالی پیروی کرده و به دنبال مصوبات تکلیفی بودجهای باشد، سیاست پولی مستقل اتخاذ کند. همین حالا هم دولت و هم شرکتهای دولتی و هم بانکها بدهکار بانک مرکزی هستند و این بدهکاری به افزایش پایه پولی و افزایش نقدینگی و در نتیجه افزایش تورم شده است. طبیعی است که اگر این بدهیها در سالهای آینده کاهشی شود میتوان انتظار داشت تورم یکرقمی شود. یعنی اگر سیاست بودجهای همراه با حذف کسری بودجه باشد و کسری بودجه در سنوات آتی به سمت صفر برود، سیاست مالی هم منضبط شده و بانک مرکزی استقلال داشته باشد، حتماً میتوانیم به تورم یکرقمی برسیم.
او توجه به بهرهوری را آخرین الزام برای تحقق تورم تکرقمی دانست و گفت: در سال گذشته و همینطور امسال گفته شده از 8 واحد رشد اقتصادی باید 3.5 درصد از محل بهرهوری اتفاق بیفتد. اگر چنین اتفاقی بیفتد که البته تا کنون اتفاق نیفتاده است، در این صورت افزایش تولید و تقویت عرضه رخ خواهد داد که به کاهش تورم منجر خواهد شد.
حقشناس تأکید کرد: اما عملکرد گذشته ما را در عملیاتی شدن این الزامات و تحقق تورم تکرقمی دچار شک و تردید میکند.