توسعه همکاری‌های تجاری و سرمایه‌گذاری با سایر کشورها به ویژه همسایگان، جزو اولویت‌های کشور است که نسبت به آن تاکید می‌شود، هرچند استفاده از بازارهای منطقه، اقدام لازم و موثری است؛ اما به اعتقاد بخش خصوصی نباید تجارت را تنها محدود به چند کشور خاص کرد. وجود بازارهای متنوع و تلاش برای سرمایه‌گذاری‌های مشترک، موضوعی است که به برقراری روابط اقتصادی پایدار منجر می‌شود.
با نگاهی به وضعیت تجارت غیرنفتی کشور در دو ماه فروردین و اردیبهشت به رقم ۲۵ میلیون و ۷۳۲ هزار تن به ارزش ۱۵ میلیارد و ۴۵۴ میلیون دلار می‌رسیم که از این میزان ۲۱ میلیون تن به ارزش ۷ میلیارد و ۵۱۳ میلیون دلار به صادرات و ۴ میلیون و ۷۳۲ هزار تن به ارزش ۷ میلیارد و ۹۴۱ میلیون دلار به واردات، مربوط می‌شود.
بر اساس آمار و اطلاعات منتشر شده سهم همسایگان از کالاهای صادراتی ایران در دو ماه اول سال ۵۰ درصد بوده است. در واقع از صادرات هفت و نیم میلیارد دلاری کشور، سه میلیارد و ۷۳۵ میلیون دلار کالا به کشورهای همسایه اختصاص داشته است.
طبق این گزارش در دو ماهه امسال ۱۳ میلیون و ۱۴۷ هزار و ۸۴۰ تن کالا به ارزش هفت میلیارد و ۴۶۵ میلیون و ۷۲۸ هزار و ۲۹۳ دلار بین ایران و کشورهای همسایه مبادله شد؛ که این میزان، سهم ۵۱ درصدی در وزن و ۴۸.۳ درصدی در ارزش کل تجارت غیرنفتی کشور را به خود اختصاص می‌دهد.
با وجود عدم تغییر در وزن صادرات به همسایگان، ارزش کالاهای صادره نسبت به مدت مشابه ۱۷ درصد کاهش یافته است.
درباره پنج مقصد نخست صادرات کالاهای ایرانی به کشورهای همسایه نیز باید به ۱۴ کشور از ۱۵ کشور همسایه که خریدار کالای ایرانی در دو ماهه اخیر بودند اشاره کرد که عراق با خرید یک میلیارد و ۲۲۸ میلیون دلار (کاهش ۶.۵ درصدی) در رتبه نخست، ترکیه با خرید ۸۳۴ میلیون دلار (رشد ۹ درصدی)، امارات با ۷۴۹ میلیون دلار (کاهش ۵۰ درصدی)، پاکستان با ۲۸۳ میلیون دلار (رشد ۶۸ درصدی) و افغانستان با ۲۴۲ میلیون دلار (رشد ۷.۳ درصدی) به ترتیب 5 مقصد عمده صادرات ایران در منطقه هستند.
در ادامه نیز عمان با خرید ۱۶۱ میلیون دلار، روسیه با ۱۳۱ میلیون دلار، آذربایجان با ۷۱.۳ میلیون دلار، ارمنستان با ۶۶ میلیون دلار، ترکمنستان با ۶۵ میلیون دلار، قزاقستان با ۲۹ میلیون دلار، کویت با ۲۲ میلیون دلار، قطر با ۱۴ میلیون دلار و بحرین با ۸۲۹ هزار دلار در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
در کنار صادرات می‌توان به سهم 47 درصدی کشورهای همسایه در واردات به ایران اشاره کرد؛ از مجموع چهار میلیون و ۷۳۲ هزار تن کالای وارده به کشور به ارزش هفت میلیارد و ۹۴۱ میلیون دلار، دو میلیون و ۹۸۹ هزار تن کالا به ارزش سه میلیارد و ۷۳۱ میلیون دلار از کشورهای همسایه بوده که این میزان ۶۳ درصد وزن و ۴۷ درصد ارزش واردات کشور در این دو ماه اخیر بوده است و نسبت به مدت مشابه، کاهش دو درصدی نشان می‌دهد.
در این دو ماه، امارات با فروش دو میلیارد و ۳۰۱ میلیون دلار (رشد ۲.۵ درصدی)، ترکیه با ۸۷۳ میلیون دلار (کاهش 0.2 درصدی)، روسیه با ۲۶۹.۳ میلیون دلار (کاهش ۱۶ درصدی)، عمان با ۱۱۴ میلیون دلار (کاهش ۱۱ درصدی) و پاکستان با ۱۰۵ میلیون دلار (کاهش ۱۶ درصدی) پنج کشور نخست فروشنده کالا به ایران در بین همسایگان بودند.
همچنین عراق با فروش ۲۳ میلیون دلار کالا، قطر با ۱۲ میلیون دلار، آذربایجان با ۹.۶ میلیون دلار، قزاقستان با ۹ میلیون دلار، ترکمنستان با ۶.۷ میلیون دلار، ارمنستان با چهار میلیون دلار، افغانستان با ۲.۸ میلیون دلار، کویت با ۲.۴ میلیون دلار و بحرین با ۳۴.۵ هزار دلار در رتبه‌های بعدی فروش کالا به ایران در بین همسایگان قرار دارند و عربستان نیز در این دو ماه، کالایی به ایران صادر یا از ایران وارد نکرده است.