حدوداً نیمی از کل مصرف انرژی کشور در بخش ساختمان متمرکز شده است و این سؤال مطرح میشود که باوجود سالها تلاش، خرج بودجههای کلان و درک واقعیتها و اولویتهای فراموششده، چرا در بهینهسازی مصرف انرژی در بخش ساختمان کمترین موفقیت را داشتهایم؟
در همین راستا فرزاد کیاست، عضو انجمن بهینهسازی مصرف انرژی اتاق ایران و کارشناس حوزه انرژی ساختمان با اشاره به تأسیس سازمانها و شرکتهای مرتبط با بهینهسازی مصرف انرژی در کشور شامل سابا، سانا، شرکت بهینهسازی مصرف سوخت و تدوین مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان که بر بهینهسازی انرژی در ساختمان تاکید دارد، تصریح کرد: مهر و مومهاست که برچسب انرژی برای بیشتر محصولات انرژی بر تدوین و الزامی شده و همچنان در مورد برخی از محصولات با وجود الزامی بودن، رعایت نمیشود.
وی با نگاهی به آنچه در طول مهر و مومهای گذشته بهعنوان رسیدگی به وضعیت مصرف انرژی در داخل صورت گرفته تصریح کرد: در رسانهها از اهمیت صرفهجویی انرژی میشنویم، تبلیغات گسترده وزارت نیرو و شرکت ملی گاز با پیامها و توصیههایی در مورد بهینهسازی مصرف انرژی را دیدهایم، سال ۸۸ بهعنوان سال اصلاح الگوی مصرف نامگذاری شد، فاز اول هدفمندی یارانهها از اواخر آذر ۸۹ با چند برابر شدن بهای حاملهای انرژی و مرحله دوم آن از اردیبهشت سال جاری عملیاتی شد و بسیاری رویدادهای دیگر؛ سؤال اینجاست، چرا شاخصهای مصرف انرژی بهبود نمییابد و آب از آب تکان نمیخورد؟
این عضو انجمن بهینهسازی مصرف انرژی یادآور شد: به نظر میرسد هنوز در عمل اراده جدی برای بهینهسازی مصرف انرژی وجود ندارد و فقط حرف آن را میزنیم و هنوز عمق بحران انرژی را باور نکردهایم.
کیاست عدم توجه به تهیه استراتژی برای صرفهجویی در مصرف انرژی را یکی از عوامل به نتیجه نرسیدن اهداف تعیین شده برشمرد و افزود: در طول سالیان گذشته به دلیل ارزان بودن انرژی، مصرف بهینه آن مورد توجه نبوده است و از طرف دیگر سازندگان ساختمان به دلیل بحثهای اقتصادی تمایلی به رعایت اصول ندارند چراکه خود را ملزم به این کار نمیدانند. از زمانی که یارانه حاملهای انرژی برداشته شده خانوار فشار اقتصادی مربوط به مصرف برق را درک کردند البته روند بهبود وضعیت مصرف، احتیاج به زمان دارد و بهتدریج این اتفاق خواهد افتاد.
وی با بیان این نکته که وقتی بر اساس یافتههای علمی منتشرشده، به دلیل عایق نبودن پوسته خارجی ساختمان، بهطور میانگین حدود ۳۵ درصد اتلاف انرژی از دیوارهای جانبی، ۲۵ درصد از سقف و ۱۰ درصد از کف ساختمانهاست و ۲۰ تا ۲۵ درصد اتلاف انرژی از پنجرهها و درها رخ میدهد، این سؤال را مطرح میکند که چگونه اولویت عایق ساختمان فراموش میشود و ناظران ساختمان نیز بهراحتی این اصل را نادیده میگیرند.
این عضو انجمن بهینهسازی مصرف انرژی تاکید کرد: بدیهی است پس از عایق حرارتی ساختمان، توجه به راندمان وسایل انرژی بر و استفاده از محصولات، سیستمها و فناوریهای جدید کممصرف، بسیار تعیین کننده است. متاسفانه در حال حاضر از وسایلی استفاده میشود که تاریخ مصرف آنها در دهههای گذشته منقضی شده و در هیچ کجای دنیا تولید و استفاده نمیشوند.
کیاست یادآور شد: نیاز جامعه امروز ما نهضت و انقلاب کیفی سازی در ساختوساز مسکن با کمک همه دستاندرکاران صنعت ساختمان و همه نهادها و دستگاههای قانونگذار، متولی، هدایتگر و ناظر است. برای صرفهجویی در بخش ساختمان باید از گلوگاهها و شاهراههای اصلی اتلاف یا هدررفت انرژی شروع کرد. راهکار اصلی و اولویت اول نیز هدفگذاری و همسوسازی همهجانبه دستگاههای قانونگذار، اجرایی و ناظر برای ترویج گسترده انواع عایقهای استاندارد و ساخت ساختمانهای عایق و ممنوعیت قاطع برای ساخت ساختمان فاقد عایق مناسب از نقطه آغاز در زمان طراحی و تهیه نقشهها یعنی قبل از صدور پروانه ساخت و گودبرداری و شروع عملیات ساختمانی است.