رئیس اتاق سمنان طی بازدید که تازگی به همراه تعدادی از روسای اتاقهای سراسر کشور و اعضای هیات رئیسه اتاق ایران از منطقه خرمشهر، آبادان و شهر بصره داشت، تصریح کرد: متأسفانه سیاستهای توسعهای محدود و مدیریت ناکارآمد موجب شده است منطقه خوزستان نتواند ظرفیتهای بالقوه خود را به فعل برساند و موانع بوروکراتیک و عدم جذب سرمایهگذاری مانع از توسعه منطقه شده است.
فرجالله معماری، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سمنان در گفتوگو با اتاق ایران آنلاین تأکید کرد: استان خوزستان، نگین اقتصادی و تاریخی جنوب ایران، روزگاری دروازه طلایی مبادلات تجاری و پلی مستحکم میان ایران و جهان بهشمار میرفت؛ اما امروز، این استان به ویژه شهرهای مرزی خرمشهر و آبادان با وجود ظرفیتهای جغرافیایی و اقتصادی منحصربهفرد، همچنان در سایه بیتوجهی باقی مانده است.
او احیای استان خوزستان با اولویت شهرهای خرمشهر و آبادان را نهتنها یک ضرورت اقتصادی بلکه دینی تاریخی و وظیفهای ملی در سیاستگذاریهای کلان کشور دانست.
معماری با یادآوری جایگاه استراتژیک خرمشهر، گفت: این شهر روزگاری سرآمد بنادر تجاری ایران بود؛ با بهرهمندی از آبهای اروندرود و دسترسی مستقیم به بازارهای خاورمیانه، نقشی بیبدیل در چرخه مبادلات تجاری کشور ایفا میکرد؛ اما جنگ تحمیلی، نهتنها زیرساختهای این شهر را ویران کرد، بلکه در دوران بازسازی نیز به دلایل مختلف، این میراث عظیم از توجه توسعهای محروم ماند.
او تصریح کرد: پیش از جنگ تحمیلی، خرمشهر بهعنوان قطب تجارت دریایی ایران شناخته میشد. موقعیت استراتژیکان دسترسی به آبهای اروندرود و خلیجفارس، زیرساختهای گمرکی و بندری پیشرفته و نزدیکی به کشور عراق، این بندر را به محور مبادلات تجاری کشور بدل کرده بود. با آغاز جنگ، این شهر به خط مقدم نبرد تبدیل شد. تخریب گسترده تأسیسات اقتصادی، کاهش ناگهانی جمعیت و توقف کامل فعالیتهای تجاری، تصویر تلخی از این شهر بر جای گذاشت.
به باور این فعال اقتصادی پس از جنگ، انتظار میرفت که استان خوزستان و شهرهای خرمشهر و آبادان با طرحهای تحولآفرین به جایگاه پیشین خود بازگردند؛ اما سیاستهای توسعهای محدود و مدیریت ناکارآمد باعث شد این فرصت طلایی از دست برود. منطقه آزاد اروند که میتوانست موتور محرک بازسازی اقتصادی باشد، به دلیل موانع بوروکراتیک و عدم جذب سرمایهگذاری خارجی، کارکرد مطلوب خود را پیدا نکرد.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران با طرح موضوع شهرهای خرمشهر و آبادان در حصار رکود تأکید کرد: فقدان یک نقشه راه جامع، نبود سیاستهای تشویقی، عدم هماهنگی میان نهادهای اجرایی و بخش خصوصی، سبب شدهاند که این شهرها همچنان در حصار رکود باقی بمانند. با این وجود حضور بخش خصوصی و پیگیری آنها میتواند این فرصت را فراهم کند که پیشنهادهای اجرایی برای احیای این شهر به دولت و مجلس ارائه شود.
معماری در ادامه به محورهای پیشنهادی بخش خصوصی برای احیای شهرهای خرمشهر و آبادان را برشمرد و گفت: این موارد تنها برخی از اقداماتی است که میتوان در دستورکار قرار داد.
•تقویت منطقه آزاد اقتصادی اروند با اصلاح ساختار مدیریتی و کاهش موانع بوروکراتیک
•نوسازی زیرساختهای بندری و حملونقل، ازجمله توسعه اسکلهها، ایجاد خطوط ریلی و بهبود شبکه جادهای
•اعطای معافیتهای مالیاتی بلندمدت و کاهش تعرفههای گمرکی برای شرکتهای صادراتمحور
•تسهیل فرآیندهای کسبوکار و ارائه تسهیلات ویژه به سرمایهگذاران
•ایجاد پایانههای چندوجهی حملونقل برای تسریع روند صادرات و واردات
•تشکیل کمیته مشترک دولت و مجلس برای نظارت بر اجرای پروژههای توسعهای و تخصیص اعتبارات ویژه از صندوق توسعه ملی
•تدوین استراتژیهای تشویقی برای جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی و هماهنگی میان نهادهای اجرایی
•برگزاری نشستهای مشترک میان دولت، مجلس و فعالان اقتصادی برای تدوین سیاستهای منسجم
•تعریف همکاریهای تجاری ویژه با عراق ازجمله کاهش تعرفههای گمرکی و ایجاد مسیرهای اختصاصی صادرات و واردات
رئیس اتاق سمنان یکی دیگر از چالشهای جدی را وضعیت نامناسب گذرگاه مرزی شلمچه دانست و تأکید کرد: شرایط کنونی این مرز در هر دو طرف، مانعی بزرگ برای توسعه تجارت و گردشگری است. بنابراین، باید در اولین فرصت، این گذرگاه با همکاری جدی دو کشور بازسازی و ایجاد تأسیسات مدرن گمرکی، افزایش ظرفیت عبور کالا و مسافر، و ارتقای امکانات رفاهی به عنوان حداقلهای ضروری در دستور کار قرار گیرد.
این فعال اقتصادی بر ضرورت تصمیمگیریهای جدی و اجرای سیاستهای تحولآفرین برای احیای خوزستان با اولویت شهرهای خرمشهر و آبادان تأکید کرد و گفت: این شهرها، روزگاری نماد شکوفایی اقتصادی و قدرت تجاری ایران بود. امروز، بیش از هر زمان دیگری، احیایان یک ضرورت ملی است. بخش خصوصی آمادگی کامل خود را برای همکاری در این مسیر اعلام کرده است، هرچند تحقق این امر، نیازمند اراده قوی دولت و حمایت عملی مجلس شورای اسلامی است.
او با طرح این پرسش که آیا حاضریم دین تاریخی خود را به خوزستان ادا و گذرگاه معیوب ایران و عراق را در اولین فرصت بازسازی کنیم: تصریح کرد: پاسخ این پرسش، تعیینکننده آینده اقتصادی و دیپلماتیک کشور است. امیدوارم با تصویب و اجرای طرحهای توسعهای، خرمشهر بار دیگر بهعنوان دروازه تجارت جنوب بدرخشد.