مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران در راستای پیشبرد تفاهمنامه سند بهرهوری آب کشاورزی، مطالعهای درباره تدوین دستورالعمل برآورد و تحلیل شاخصهای بهرهوری آب در پیادهسازی سند ملی بهرهوری آب انجام داده است.
در طرح پژوهشی مذکور ارتقای بهرهوری آب کشاورزی به عنوان یکی از مهمترین راهبردهای مدیریت تقاضای آب، افزایش تولید و رونق اقتصادی اشاره شده است. این راهبرد در ایران نیز در سالهای اخیر مورد توجه کارشناسان و سیاستگذاران قرار دارد. اگر چه اهداف مختلف و گستردهای در ارتقای بهرهوری آب میتواند مدنظر قرار گیرد؛ اما اهداف اصلی مورد انتظار شامل افزایش تولید، افزایش درآمد، کاهش آسیبپذیری کشاورزان در شرایط کم آبی و کاهش برداشت آب (کمک به پایداری منابع آب) است.
در این راستا، نهادهای متولی و مرتبط مانند وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو، سازمان ملی بهرهوری، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی و دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی هر یک فعالیتها و برنامههای متنوعی داشتهاند. تعدد شاخصهای بهرهوری آب، عدم تطابق برنامههای بخشهای مختلف متولی آب و کشاورزی و تضاد اهداف بهرهبرداران و عرضهکنندگان آب در سطوح مختلف، از جمله مسائلی است که اقدام ملی برای بهبود بهرهوری آب را با پیچیدگی روبهرو ساخته است.
گزارش حاضر با هدف تهیه و تدوین مفاهیم و شیوه محاسبه شاخصهای بهرهوری آب کشاورزی برای انواع محصولات گیاهی (food & feed) و یا بینابین غلات، حبوبات، چغندرقند و نیشکر، دام، طیور و شیلات در ابعاد فیزیکی، اجتماعی، زیستمحیطی و اقتصادی و در مقیاسهای گیاه، سیستم آبیاری، مزرعه، دشت و بر اساس اسناد ملی و بینالمللی و تدوین دستورالعملهای اجرایی برای هر یک از مصادیق تهیه شده است.
همچنین تعریف مفهوم و تعیین شاخص محصولاتی که بخشی از نیاز آنها از واردات و بخشی از تولید تأمین میشود از دیگر دستاوردهای این گزارش بوده است. تعریف و تعیین شاخصها و شیوه محاسبه تولیدات صنعتی( لبنیات، چوب ، گوشت و ... )، پیشنهاد انتخاب شاخصهای بهرهوری آب کشاورزی با قابلیت برنامهریزی، اجرا، بهبود و پایش، دستهبندی اقدامات و تعیین مسئولیتهای اجرایی، مسئولیت پایش، حمایتهای لازم و شاخصهای مناسب ارزیابی از دیگر نتایج به دست آمده از این گزارش بوده است.
برای مطالعه متن کامل گزارش اینجا را کلیک کلیک کنید.