در بیست و دومین جلسه کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران، موضوع توسعه و گسترش روابط تجاری و مالی ایران و روسیه از طریق VTB بانک روسیه مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در این جلسه علاوه بر حضور نمایندگان این بانک روسی و اعضای هیات نمایندگان اتاق تهران، نمایندگان برخی از بانک‌های عامل از جمله صادرات، ملت و خاورمیانه و همچنین فعالان اقتصادی حضور یافته بودند تا نحوه تعامل بانک VTB و بانک‌های ایرانی و همچنین فرآیند خدمات‌دهی این بانک به بازرگانان را تبیین کنند.
رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران در ابتدای این جلسه با اشاره به ضرورت حل‌وفصل مشکلات مربوط به نقل و انتقال مالی تجار و بازرگانان گفت: بانک VTB روسیه مدتی است که همکاری خود را با بانک‌های ایرانی آغاز و اقدام به تاسیس نمایندگی در ایران کرده است. این همکاری منجر به شکل‌گیری تسهیلاتی برای فعالان اقتصادی ایرانی شده و ظاهراً این تسهیلات با گشایش یک ال‌سی آغاز شده است.
به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، فریال مستوفی ادامه داد: دسترسی بازرگانان به این خدمات پس از سال‌ها دوری از شبکه بانکی بین‌المللی علاوه بر افزایش شفافیت، منجر به کاهش ریسک فعالیت تجاری آنان نیز می‌شود.
ضرورت انتقال مراودات تجاری ایران و روسیه به کانال بانکی
محمدرضا رجایی، نماینده رسمی بانک وی‌‌تی‌‌‌بی (VTB) روسیه در ایران نیز با ارائه این توضیح که ایجاد دفتر نمایندگی در ایران و انجام اقدامات زیربنایی برای فعالیت این بانک در ایران از حدود سه سال پیش آغاز شده است، گفت: روسیه یکی از اقتصادهای بزرگ دنیاست که حجم تجارت آن به 700 الی 800 میلیارد دلار می‌رسد. اما حجم تجارت ایران با روسیه در سطح مطلوبی قرار نداشته و حدود سه میلیارد دلار برآورد می‌شود و این بدان معناست که ایران در مراودات اقتصادی این کشور نتوانسته جایگاه درخوری کسب کند.
او با اشاره به علاقمندی روسیه برای گسترش ارتباطات تجاری با ایران گفت: کشور ما نیازمند توسعه زیرساخت‌ها برای ارتقای سطح مناسبات با روسیه است و توسعه زیرساخت‌های بانکی نیز از این جمله است؛ به طوری که بتوانیم عملیات بانکی در حجم‌های بالا را به انجام برسانیم.
او با بیان اینکه VTB بانک روسیه نیز عزم جدی برای توسعه روابط با کشورمان دارد و تاسیس دفتر نمایندگی در ایران نیز در همین جهت است، ادامه داد: این بانک در حال بررسی تاسیس شعبه در ایران است و طی چند سال گذشته، با 12 بانک ایرانی رابطه کارگزاری برقرار کرده است. به این ترتیب خدمات بانک VTB از طریق بانک‌های ایرانی به ایرانیان ارائه خواهد شد. البته این خدمات وابسته به میزان منابع، مصارف و رابطه مالی میان منابع و مصارف خواهد بود. به بیان دیگر، باید منابعی وجود داشته باشد که بر مبنای آن خدمات ارائه شود. البته منابع مورد نیاز ایجاد شده است. گام دوم، ایجاد روابط کارگزاری فعال است. در مورد مصارف نیز نیاز است که تسویه مالی مراودات تجاری دو کشور به این بانک منتقل شود.
رجایی توضیح داد: بانک وی‌‌تی‌‌‌بی دومین بانک بزرگ روسیه از نظر ارزش دارایی‌ها، با دارایی‌هایی به ارزش 260 میلیارد دلار در سال است. در حالی که مجموع ارزش دارایی‌های تمامی بانک‌های ایرانی حدود ۲۶۵ میلیارد دلار است.
او درباره نحوه دریافت خدمات از این بانک گفت: تجار ایرانی در حال حاضر از خدمات شبکه تراستی بهره‌برداری می‌کنند و اکنون کافی است که به بانک‌های عاملی که دارای روابط کارگزاری با VTB در ایران است، مراجعه و درخواست خدمات ارزی کنند. نکته حائز اهمیت اینکه رابطه بازرگانان با بانک‌های ایرانی، تماماً ریالی خواهد بود و آنان درگیر نقل و انتقالات ارزی نخواهند شد.
افتتاح شعبه VTB بانک روسیه در ایران در سال آینده
در ادامه، آندری کونستین، مدیر پروژه‌های بانک VTB در گزارشی به معرفی این بانک پرداخت و گفت که این بانک دارای 439 میلیارد دلار دارایی مالی بوده و 1600 شعبه در سراسر روسیه دارد و مشتریان این بانک نیز 24 میلیون نفر برآورد می‌شود.
به گفته او، VTB دومین بانک بزرگ روسیه بوده و از نظر گستردگی شبکه بین‌المللی، اولین بانک بزرگ روسیه است. البته برخی شعبه‌های این بانک به دلیل تحریم‌ها غیرفعال شده اما در اکثر کشورهای حوزه CIS شعبه‌های آن فعال است. کونستین از علاقمندی این بانک برای توسعه همکاری‌ها با شرکت‌های ایرانی سخن گفت و از افتتاح نخستین شعبه این بانک در ایران طی سال آینده خبر داد.
در ادامه این جلسه، نمایندگان بانک‌های عامل نظیر صادرات، ملت و خاورمیانه نیز به ارائه توضیحاتی درباره نحوه خدمات‌دهی به این فعالان اقتصادی پرداختند.
صمد آهنگر، معاون بین‌الملل بانک صادرات عنوان کرد که بازرگانانی که در روسیه نیازمند ضمانت‌نامه بانکی هستند یا ایرانیان فعال در روسیه و شهروندان روس فعال در ایران با مراجعه به بانک VTB و بانک صادرات می‌توانند ضمانت‌نامه دریافت کنند. او گفت: در شکل دیگری از همکاری‌ها گشایش ال‌سی نیز ممکن است.
تانیا یغمایی، معاون بین‌الملل بانک خاورمیانه، نیز با اشاره به اینکه بانک مرکزی در روزهای آینده وجهی را در حساب بانک‌های عمال برای همکاری با بانک VTB تامین می‌کند، ادامه داد: بانک خاورمیانه میتواند پس از تایید تخصیص ارز توسط بانک مرکزی، نسبت به گشایش ال‌سی فعالان اقتصادی همکاری کند. این همکاری بین بانکی میان ایران و روسیه به نوعی بازگشت به عملیات بانکی جهانی است.
مهدی عزیزی که به نمایندگی از بانک ملت در این جلسه حضور یافته بود، با اشاره اینکه بانک ملت و بانک VTB در ارمنستان نیز دارای شعبه هستند، این موضوع را برای تجار فعال در ارمنستان نیز کمک‌کننده دانست و گفت: بانک ملت میتواند در صدور ضمانت نامه‌ها، گشایش ال‌سی و صدور حوالجات به بازرگانان و فعالان اقتصادی خدمات ارائه کند.
ارزی که نزد تراستی‌هاست، کاربرد مولدی ندارد
در ادامه نایب‌رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران هم در سخنانی با اشاره به اینکه تجارت ترکیه با روسیه 20 تا 25 برابر و تجارت ارمنستان و روسیه نیز چهار برابر تجارت ایران با کشور روسیه است، بر ضرورت ارتقا سطح مناسبات تاکید کرد.
به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، علیرضا کیانی گفت: حجم زیادی از منابع ایران نزد شرکت‌های تراستی است و چنانچه حتی حجم اندکی از این منابع در اختیار بانک VTB قرار گیرد، برای سرعت بخشیدن به نقل‌وانتقالات پولی ایران بسیار راهگشا خواهد بود
کیانی با بیان اینکه ارزی که نزد شرکت‌های تراستی است، کاربرد مولدی ندارد، ادامه داد: با وجود آنکه، تراستی‌ها صرفاً منابع مالی را نزد خود نگاه می‌دارند، سپرده‌گذاری نزد بانک روسی 13 الی 14 درصد سود نیز عاید کشورمان می‌کند.
در ادامه، امیرعباس مهدوی‌مهر، مدیرعامل شرکت تجارت صنعت هلیدنگ خلیج فارس، با بیان اینکه این هلدینگ حاضر است، نسبت به تامین زیرساخت‌های مورد نیاز برای ایجاد شعبه بانک روسی در ایران اقدام کند تا اعضای اتاق نیز از آن بهره‌مند شوند، افزود: رابطه حسنه بانک VTB و بانک‌های چینی میتواند به تسهیل عملیات تجاری کشور بینجامد.
روشنعلی یکتا، نایب‌رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه، نیز با اشاره یه اینکه بانک ملت و VTB بانک روسیه در ارمنستان هنوز خدمات قابل قبولی به فعالان اقتصادی ایرانی ارائه نکرده است، گفت: نکته حائز اهمیت این است که خدمات مورد اشاره با چه نرخی ارائه خواهد شد.
او با بیان اینکه بیش از 60 درصد تجارت ایران و روسیه از طریق شرکت‌های کوچک و متوسط صورت می‌گیرد، گفت: حاشیه سود این شرکت‌ها در صادرات برخی محصولات کمتر از یک درصد است و چنانچه نرخ خدمات‌دهی بانک روسی بیش از این رقم باشد، این خدمات قابل استفاده نخواهد بود.
در همین حال، رجایی توضیح داد که اقدامات صورت گرفته در مرحله آغاز بوده و در مورد نرخ نیز گفت‌وگوها و رایزنی‌هایی در حال انجام است که هنوز نهایی نشده است.
در ادامه این جلسه، سایر حاضران نیز نظرات و دیدگاه‌های خود را مطرح کردند و مقرر شد که کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران با بررسی جوانب همکاری با بانک VTB روسیه، طرحی را آماده کرده و به مراجع ذی‌صلاح ارائه کند.