عضو هیات رئیسه اتاق ایران، پیوستن ایران به گروه بریکس را یکی از تحولات راهبردی در سیاست خارجی و اقتصادی کشور طی سال‌های اخیر دانست و گفت: در شرایطی که نظم بین‌المللی از انحصار قدرت‌های غربی به سمت چندقطبی شدن پیش می‌رود، حضور فعال ایران در بریکس نه تنها بازتابی از تغییر رویکرد کشور به سمت چندجانبه‌گرایی است، بلکه گامی عملی در جهت تثبیت جایگاه ایران در نظم نوین جهانی به شمار می‌رود.
کیوان کاشفی در نشست تخصصی «از کیش تا بریکس؛ اتصال به اقتصادهای نوظهور جهان» که در حاشیه رویداد کیش اینوکس 2025 برگزار شد، ادامه داد: گروه بریکس با گرد هم آوردن قدرت‌های بزرگ و اقتصادهای نوظهور جهان؛ از چین، هند و روسیه تا برزیل، آفریقای جنوبی، امارات، مصر، اتیوپی و ایران، نمایانگر بیش از ۳۷ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان بر اساس برابری قدرت خرید است که به طور قابل توجهی از سهم 14.5 درصد اتحادیه اروپا و 28.4 درصدی گروه هفت (G7) فراتر است. از منظر تجارت بین‌المللی، کشورهای بریکس درمجموع حدود ۲۴ درصد از کل مبادلات جهانی را در اختیار دارند. همچنین، این گروه حدود ۴۵ درصد جمعیت کره زمین را شامل می‌شود.
او با بیان اینکه بریکس، با هدف اصلاح نهادهای مالی بین‌المللی، کاهش سلطه ساختارهای وابسته به دلار و تقویت همکاری جنوب-جنوب، به یکی از بازیگران تعیین‌کننده حکمرانی جهانی تبدیل شده است، اظهار کرد: سنگ بنای راهبرد اقتصادی بریکس «بانک جدید توسعه» است که در سال ۲۰۱۵ با سرمایه اولیه ۱۰۰ میلیارد دلار برای تأمین مالی پروژه‌های زیرساختی، ایجاد شد و می‌تواند نماد شکل‌گیری قدرت اقتصادی نوینی باشد که به تدریج جایگزین نهادهای مالی غرب‌محور شود. تا دسامبر 2023، این بانک تصویب 100 پروژه با ارزش کل 42 میلیارد دلار را اعلام کرده است که 22.2 میلیارد دلار از آن به حوزه‌های زیرساخت، لجستیک و سامانه‌های برقی اختصاص یافته است.
عضو هیات رئیسه اتاق ایران، ادامه داد: بریکس نقشی مهم در گفتمان سیاسی جهانی ایفا می‌کند و به عنوان یک صدای جمعی قدرتمند برای جنوب جهان عمل می‌کند. این گروه از شکل‌گیری یک نظم جهانی چندقطبی و اصلاح نهادهای حکمرانی جهانی موجود مانند سازمان ملل متحد، صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی حمایت می‌کند.
کاشفی با بیان اینکه ائتلاف بریکس در عمل به دنبال یک چند جانبه‌گرایی معامله محور است، گفت: در این رویکرد همکاری‌های عملیاتی زمانی حاصل می‌شود که منافع ملی اعضا در سطح بالایی از هم پوشانی قرار داشته باشد.
بریکس و تاب‌آوری ایران در برابر تحریم‌ها
او افزود: بریکس برای ایران نه صرفاً یک پیمان اقتصادی، بلکه سپری راهبردی برای تاب‌آوری ملی است؛ مسیری که می‌تواند جایگاه ایران را از «اقتصادی تحریم‌پذیر» به «اقتصادی تعامل‌پذیر و مقاوم» ارتقا دهد.
کاشفی تأکید کرد: همگرایی راهبردی با اعضای بریکس، به‌طور ملموس موجب افزایش وزن بین‌المللی کشور و دشوارتر شدن مشروع‌سازی تحریم‌ها و فشارهای یک‌جانبه از سوی غرب می‌شود.
او با بیان اینکه بریکس با ایجاد بستر همکاری‌های بانکی، مالی و تجاری غیردلاری، زمینه را برای کاهش وابستگی به نظام مالی غرب و کاهش اثرگذاری تحریم‌های یک‌جانبه فراهم می‌کند، ادامه داد: ماهیت غیردلاری مبادلات، حمایت قدرت‌های کلیدی همچون چین، روسیه و هند از همکاری‌های مستقل از اراده جهان غرب، و پیوند ایران با شبکه‌ای مالی و سیاسی متفاوت از نظم غرب‌محور، در عمل امکان اجماع جهانی علیه ایران را تضعیف کرده و از کارایی ابزارهای فشار همچون مکانیسم ماشه یا همان اسنپ‌بک، می‌کاهد.
کاشفی افزود: بریکس می‌تواند به‌عنوان بخشی از استراتژی کلان ایران برای تقویت تاب‌آوری اقتصادی، تنوع‌بخشی به روابط خارجی و بازیابی جایگاه راهبردی کشور در نظم در حال گذار جهانی تلقی شود.
فرصت‌های بریکس برای فعالان اقتصادی ایران
عضو هیات رئیسه اتاق ایران با اشاره به حوزه‌های توسعه پایدار، دیجیتالی‌سازی، کربن‌زدایی و تقویت بنگاه‌های کوچک و متوسط به عنوان حوزه‌های کلیدی همکاری اعضای بریکس در اجلاس 2025، گفت: ایران می‌تواند از طریق حضور فعال در این پروژه‌ها، بخشی از منابع مالی لازم برای طرح‌های زیرساختی، انرژی‌های تجدیدپذیر، حمل‌ونقل و فناوری اطلاعات را جذب کند. ورود هدفمند کشور به این پروژه‌ها، امکان مشارکت فعالان اقتصادی ایران در زنجیره‌های ارزش جهانی از مسیر جنوب-جنوب را فراهم می‌کند.
کاشفی ادامه داد: یکی از تصمیمات راهبردی اجلاس ۲۰۲۵، حرکت به سوی تدوین استانداردهای مشترک صنعتی، کشاورزی و دیجیتال است. ایران با همکاری در مرکز استانداردهای بریکس، صدور گواهینامه‌های مشترک و ایجاد آزمایشگاه‌های مرجع مشترک، می‌تواند در کاهش موانع فنی تجارت، افزایش انطباق محصولات صادراتی پیش برود و جایگاه کشور را در بازارهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به‌ویژه در بازارهای آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین ارتقا بخشد.
او با اشاره به با توجه به تمرکز بریکس بر سرمایه‌گذاری در پروژه‌های حمل‌ونقل ترکیبی، گفت: ایران با موقعیت ژئوپلیتیکی ممتاز خود در مسیرهای ترانزیتی شمال–جنوب و شرق–غرب، می‌تواند در قالب طرح‌های مشترک این گروه، به کانون ژئواقتصادی جنوب جهانی بدل شود و از منابع فنی و مالی اعضا برای توسعه زیرساخت‌های هوشمند بهره‌برداری کند.
نقش اتاق ایران و اتاق‌های مشترک در بهره‌گیری از ظرفیت‌های بریکس
کاشفی با بیان اینکه اتاق‌های مشترک با کشورهای عضو بریکس، امروز در خط مقدم دیپلماسی اقتصادی کشور قرار دارند، افزود: اتاق‌های مشترک می‌توانند با تقویت پیوندهای میان بنگاه‌ها، تسهیل انتقال فناوری، طراحی سازوکارهای مالی و هدایت سرمایه‌گذاری‌های مشترک، مسیر ورود ایران به زنجیره‌های ارزش جهانی و بازارهای نوظهور را هموار کنند و به بازیگران اصلی همگرایی اقتصادی ایران با جهان جنوب تبدیل شوند.
او ادامه داد: بر این اساس ضرورت دارد که اتاق‌ها مأموریت خود را متناسب با ظرفیت‌ها و تحولات بریکس بازتعریف کنند.
کاشفی تأکید کرد: اتاق‌های مشترک می‌توانند با حضور فعال در پروژه‌های «بانک توسعه بریکس» و سازوکارهای غیردلاری تجارت، در تدوین استانداردهای مشترک و برنامه‌های توسعه تجاری با کشورهای عضو نقش‌آفرین باشند.
عضو هیات رئیسه اتاق ایران، گفت: اتاق ایران معتقد است، بهره‌گیری هدفمند از ظرفیت‌های این بلوک، نیازمند تدوین نقشه راه جامع همکاری ایران و بریکس در حوزه سیاست خارجی، سیاست اقتصادی و سیاست فناوری است؛ نقشه‌ای که باید با مشارکت وزارتخانه‌های و سازمان‌های مسئول و اتاق‌های مشترک بازرگانی و ایران ترسیم شود. ما می‌‌توانیم در اتاق ایران «میز بریکس» ایجاد کنیم و با مشارکت اتاق‌های مشترک موضوعات را منسجم دنبال کنیم.
او افزود: اتاق ایران نیز آماده است با همکاری اتاق‌های مشترک و نهادهای سیاست‌گذار، نقشه راه جامع همکاری ایران و بریکس در حوزه سیاست خارجی، سیاست اقتصادی و سیاست فناوری و چارچوب اجرایی حضور مؤثر در این بلوک اقتصادی را تدوین و پیگیری کند. با چنین رویکردی، ایران قادر خواهد بود از جایگاه «عضو جدید» به «عضو اثرگذار» ارتقا یافته و ضمن گسترش همکاری‌های چندجانبه، سهم خود را در شکل‌دهی به نظم نوین جهانی افزایش دهد.