رئیس اتاق شیراز ضمن تاکید بر اهمیت تدوین استراتژی توسعه صنعتی محصول خرما گفت: فعالیت علمی هدفمند در به‌نژادی و به‌زراعی خرما در راستای افزایش ارزش صادراتی این محصول مهم است.
محمدصادق حمیدیان، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی شیراز در گفت‌وگو با اتاق ایران آنلاین در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی خرما و صنایع وابسته، با تأکید بر لزوم تدوین استراتژی توسعه صنعتی برای محصول خرما گفت: خرما یکی از محصولات اساسی مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری ایران است که در سطح شش استان جنوبی کشور به‌صورت صنعتی و در اشل اقتصادی تولید می‌شود. بر اساس آمار موجود، حدود ۵۰۰ میلیون دلار در سال صادرات خرما داریم؛ اما ارزش ذاتی کالایی که با این رقم صادر می‌شود، حداقل ده برابر این میزان است.
حمیدیان با اشاره به اینکه علت اصلی پایین بودن ارزش صادرات خرما، نبود فعالیت علمی هدفمند در به‌نژادی و به‌زراعی این محصول است، تصریح کرد: در حوزه اصلاح نژاد و بهزایی خرما کار علمی بزرگی انجام نشده و آنچه امروز داریم، حاصل سلایق و جبر آب‌وهوایی مناطق مختلف است. از سوی دیگر، در حوزه بازاریابی و بازاررسانی نیز ضعف ساختاری داریم. این حوزه طیف بزرگی از فعالیت‌ها از جمله برندینگ، بسته‌بندی، عمل‌آوری و سایر اقدامات ارزش‌افزا را دربرمی‌گیرد که در کشور به‌درستی شکل نگرفته و موجب شده محصول به ارزش واقعی خود نرسد.
رئیس اتاق شیراز ادامه داد: مشکل اساسی این است که در توسعه کیفی موضوع، فاقد یک استراتژی توسعه صنعتی هستیم. دولت باید به‌عنوان تنظیم‌گر اصلی بخش، در کل زنجیره از مرحله تولید تا رضایت مشتری نهایی، برنامه‌ریزی کند. کشورهای مختلف رقیب ایران هستند؛ برای مثال مصر یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان خرما در دنیاست؛ اما رژیم صهیونیستی گران‌ترین خرما را در دنیا عرضه می‌کند. خرما مجول آن در بازار جهانی بالغ بر ۲۵ دلار در هر کیلوگرم قیمت دارد. این اختلاف فاحش به‌خوبی نشان می‌دهد که ما از ارزش واقعی صادرات خود فاصله زیادی داریم.
حمیدیان با اشاره به ارزش دارویی خرما تاکید کرد: خرما از معدود محصولات طبیعی است که خواص ضدسرطانی و مؤثر در تقویت مقاومت بدن دارد. از این نظر، خرما یک محصول بسیار ارزشمند است. علاوه بر آن، درخت خرما یکی از مقاوم‌ترین درختان میوه در برابر شوری خاک و آب است. در شرایط کمبود آب و افت کیفیت منابع آبی کشور، توسعه نخلستان‌ها و اصلاح نژاد این درخت می‌تواند بخشی از استراتژی تولید محصولات کیفی برای بازار جهانی باشد.
این فعال اقتصادی در بخش دیگری از سخنان خود، نگاه کوتاه‌مدت دولت در سیاست‌گذاری‌های صادراتی را یکی از موانع اصلی توسعه این صنعت دانست و گفت: دولت متأسفانه نگاه توسعه‌ای ندارد و صرفاً بر بازگشت ارز حاصل از صادرات و وضع عوارض متعدد متمرکز شده است. این سیاست‌ها در عمل قدرت توسعه بازار جهانی خرما را از بخش خصوصی گرفته است. در مقاطعی شاهد سیاست‌های حمایتی بودیم که به توسعه صادرات کمک کرد؛ اما امروز دولت به دلیل نیاز مالی، از مسیر حمایت فاصله گرفته و حتی مانع رشد صادرات شده است.
به گفته رئیس اتاق شیراز، محصول خرمای ایران باید با بسته‌بندی جدید و برگرفته از روش‌های جهانی در بازار عرضه شود. روش‌های نوین بازارسازی، بسته‌بندی استاندارد و ایجاد ارزش افزوده در کل زنجیره، لازمه رقابت در بازار جهانی است. متأسفانه صادرکنندگان ما در این زمینه هنوز از ابزارهای مدرن جهانی بی‌بهره‌اند و همین امر باعث عقب‌ماندگی ما از رقبای منطقه‌ای شده است.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران با اشاره به نقش انجمن ملی خرما گفت: در انجمن ملی خرمای ایران تلاش می‌کنیم تا خرمای ایران را آنگونه که باید و شاید، با ارزش واقعی‌اش در بازار جهانی عرضه کنیم. هدف ما این است که خرما در بازار داخلی نیز به‌عنوان محصولی باکیفیت، در شأن مردم ایران معرفی شود؛ محصولی که رضایت و لبخند را بر لب مشتری ایرانی بیاورد.
حمیدیان خاطرنشان کرد: آرزوی ما این است که خرما را از مراسم عزا بیرون بیاوریم و به مراسم عروسی ببریم. متأسفانه بسیاری از مردم به دلیل برداشت‌های فرهنگی و مذهبی گذشته، خرما را میوه‌ای برای مجالس عزا می‌دانند؛ در حالی که این محصول ارزشمند و گران‌مایه شایسته حضور در جشن‌ها و سفره‌های شادی مردم ایران است.