نشست کمیسیون فناوری اطلاعات، ارتباطات و اقتصاد رسانه اتاق ایران با موضوع بررسی چالش‌های کسب‌وکارهای نوپا و نوآور و با حضور رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزار شد.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با اشاره به ائتلاف اتاق ایران و اتاق اصناف برای تشکیل کارگروه پیگیری مشکلات کسب‌وکارهای نوپا و نوآور گفت: این اقدام مبارک مایه امیدواری است، همچنین شما می‌دانید که سه اتاق غیردولتی اصناف و تعاون و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران دبیرخانه سه اتاق تشکیل داده‌اند و تلاش می‌کنند مسائلشان را با یکدیگر حل کنند.
غلامحسین شافعی در ادامه صحبت‌هایش موضوع مقاومت در برابر تغییرات تکنولوژیک را موردتوجه قرار داد و گفت: اگر شرایط گذشته را بررسی کنیم می‌بینیم که همیشه در برابر تغییرات مقاومت بوده است و نباید از این موضوع ناامید شد.
شافعی افزود: مقاومت در برابر تغییر در کشور ما ریشه تاریخی دارد و در حال حاضر هم در مورد بعضی استارت‌آپ‌ها این مقاومت وجود دارد اما به نظر بنده توفیق خیلی سریع‌تر حاصل می‌شود. نباید این مقاومت‌ها را خیلی بزرگ فرض کرد و باید تلاش کنیم که رفع شوند.
رئیس اتاق ایران در بخش دیگری از سخنانش موضوع اعتماد به افراد جوان‌تر در جامعه را موردتوجه قرارداد و گفت: اعتماد ما به جوان‌ها در کشور کم است و ما شاهد هستیم که به جوانی با تحصیلات و ابتکارات عالی به‌گونه‌ای نگاه و برخورد می‌شود که گویی نمی‌تواند از پس‌کاری برآید. درصورتی‌که در سایر کشورها می‌بینیم بسیاری از افراد کم سن و سال در سنین ۳۰-۳۲ سال به مدارج بالا رسیده‌اند اما در ذهن ما اصلاً چنین مواردی قابل‌قبول نیست.
شافعی که پس از شنیدن سخنان چند تن از فعالان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات سخن می‌گفت، تصریح کرد: ممکن است مشکلات زیادی وجود داشته باشد اما باید بدانیم که ما نمی‌توانیم همه آن مسائل را باهم حل کنیم، بهتر است چند اولویت را انتخاب و بر روی آنها تمرکز کنیم؛ اگر بتوانیم سالی پنج مشکل را حل کنیم پیشرفت بسیار خوبی است و نمی‌توان ۵۰ مشکل را باهم حل کرد.
او افزود: همه ظرفیت‌های اتاق مانند شورای گفتگو و کمیته ماده ۱۲ هم برای رفع مشکلات در اختیار فعالان اقتصادی است و می‌توانند مسائل خود را از این طریق پیگیری کنند.
رئیس اتاق ایران همچنین با تأکید بر نقش فضای کسب‌وکار در کسب‌وکارهای نوپا گفت: محیط کسب‌وکار مانند زمینی است که باید در آن دانه بکاریم و اگر این دانه‌ها خوب و مرغوب نباشند، حاصل خوبی هم نخواهد داد.
شافعی افزود: بهبود فضای کسب‌وکار به‌عنوان یک اولویت باید موردتوجه قرار گیرد و تا زمانی که فضای کسب‌وکار آماده نباشد، نمی‌توان نتیجه خوبی گرفت.
رئیس پارلمان بخش خصوصی کشور در بخش دیگری از سخنانش موضوع شکاف تکنولوژیک را در عرصه تولید کشور موردتوجه قرارداد و گفت: این شکاف تکنولوژیک بین تولیدات ما و تولیدات کشورهای دیگر یک مشکل اساسی در کشور است که باعث می‌شود تولیدات ما ازنظر قیمت و کیفیت با تولیدات کشورهای دیگر قابل‌رقابت نباشند.
شافعی همچنین با اشاره به سخنان برخی حاضران در مورد لزوم اصلاح بعضی قوانین و مقررات در حوزه کسب‌وکار گفت: من فکر نمی‌کنم کشوری از نظر تورم و تناقض مقررات مانند ایران باشد. همچنین گاهی قوانین با شرایط خاصی وضع می‌شوند اما آن شرایط تغییر می‌کند و بر این اساس باید آن قانون هم تغییر کند.
او افزود: فعالان اقتصادی می‌توانند مشکلات قانونی خود را از شورای گفتگو و کمیته ماده 12 در اتاق ایران پیگیری کنند؛ همچنین مصوبات این دو نهاد از ابتدای سال 96 و با شروع برنامه ششم ضامنت اجرایی پیدا می‌کنند و باید ظرف مدت یک ماه در هیات دولت مطرح شوند.
رئیس پارلمان بخش خصوصی کشور در بخشی دیگر از سخنانش لزوم تغییر کسب‌وکار متناسب با تغییرات جهانی را موردتوجه قرارداد و گفت: جاده ابریشم هم با پیوستن 67 کشور در حال تشکیل است و ما باید برای این تغییر و همچنین تغییر شرایط اقتصادی دنیا با ابزار فناوری اطلاعات آماده شویم.
شافعی همچنین با تأکید بر نقش آموزشی اتاق‌های بازرگانی در سراسر دنیا گفت: موضوع آموزش همیشه در اتاق ایران هم مطرح بوده و تلاش می‌کنیم این موضوع را پیگیری کنیم؛ چنانچه در هفته‌های گذشته در فرانسه تفاهم‌نامه‌ای آموزشی را امضا کردیم.
رئیس اتاق ایران همچنین بر لزوم توسعه منطقه‌ای و توجه برنامه‌های توسعه به ویژگی‌های مناطق هم تأکید کرد.
تشکیل کارگروه مشترک با هدف حل چالش‌های شرکت‌های نوپا و نوآور
در ادامه نشست، محمدرضا طلایی، رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات، ارتباطات واقتصاد رسانه اتاق ایران از تشکیل کارگروه مشترک میان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و اتاق اصناف ایران با هدف پیگیری و حل چالش‌ها و مشکلات شرکت‌های نوپا و نوآور خبر داد.
طلایی گفت: بخش خصوصی ما توان و ظرفیت فراوانی در حوزه فاوا دارد، اما متأسفانه مشکلات زیادی در حوزه قوانین و مقررات این حوزه وجود دارد و ما نتوانسته‌ایم رشد قابل ملاحظه‌ای داشته باشیم.
طلایی ابراز امیدواری کرد با تشکیل این کمیته مشترک میان دو اتاق غیردولتی، بتوان این مشکلات قانونی را جمع‌آوری، پیگیری و برای رفع آنها تلاش کرد.
طلایی افزود: فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور باعث تسهیل رشد و توسعه می‌شود و دولت‌های منطقه فعالیت‌های زیادی برای توسعه فاوا داشته و سعی کرده‌اند محیط مناسبی را برای این امر به وجود آورند چراکه حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات باعث رشد سایر بخش‌ها هم می‌شود.
کسب و کارهای نوآور؛ اکوسیستم جدید
همچنین نایب‌رئیس کمیسیون جوانان، کارآفرینی و کسب‌وکارهای نوین دانش‌بنیان با تأکید بر نقش کسب‌وکارهای جدید بر بالا بردن سطح رفاه جامعه و ایجاد اشتغال گفت: درعین‌حال این کسب‌وکارهای جدید برای رسیدن به موفقیت به یک اکوسیستم جدید هم نیاز دارند.
افشین کلاهی با اشاره به تشکیل کارگروه مشترک میان اتاق بازرگانی و اصناف گفت: اتاق‌های بازرگانی و اصناف در مرحله اول باید با جلسات و بررسی‌های کارشناسی باید جایگاهی برای کسب‌وکارهای جدید در اتاق‌های تعریف کنند و ساختاری مشخص برای حمایت از این کسب‌وکارها در نظر گرفته شود. همچنین باید با اصلاح بعضی قوانین و مقررات اکوسیستم مناسبی را برای فعالیت در این حوزه ایجاد کنند.
عمر 95 درصد استارتاپ‌ها 5 سال است
در ادامه جلسه، محمد ثابت، پژوهشگر کارآفرینی مطالبی را در مورد کسب‌وکارهای نوپا بیان کرد. به گفته ثابت یک ذوق‌زدگی و هیجان‌زدگی در مورد استارتاپ‌ها در کشور وجود دارد و اگر سیاست‌گذاران و تصمیم گیران متوجه این امر نباشند و آمادگی مواجه با آن را نداشته باشند، مشکلات زیادی ایجاد می‌شود.
این پژوهشگر کارآفرینی در مورد میزان موفقیت استارتاپ‌ها گفت: طبق مطالعات ما در دانشگاه، 95 درصد کسب‌وکارهایی که تأسیس می‌شوند، 5 سال دیگر زنده نیستند و 50 درصد کسب‌وکارهای نوپا، بعد از دو سال متوجه می‌شوند که مشتری ندارند و تعطیل می‌شوند.
ثابت تصریح کرد: درعین‌حال که استارتاپ‌ها باعث رشد می‌شوند اما کسب‌وکارهایی که زنده بمانند و به‌طور موفق به کار خود ادامه دهند، پدیده‌ای کمیاب است و به این کسب‌وکارها غزال گفته می‌شوند.
طبق گفته‌های ثابت، غزال‌ها کسب‌وکارهایی هستند که سالی حدود 20 درصد رشد می‌کنند و به اشتغال‌زایی و توسعه و رشد اقتصادی کمک می‌کنند و این دسته از کسب‌وکارها در همه جای دنیا نادر هستند.
این پژوهشگر کارآفرینی افزود: شکست‌های کسب‌وکارهای ناموفق دیده نمی‌شوند و ما چیزی راجع به آنها نمی‌شنویم و بر این اساساً تصور می‌کنیم که کسب‌وکارهای نوپا همیشه موفق‌اند درصورتی‌که به ازای هر کسب‌وکار موفق، چندین شکست پنهان وجود دارد.
ثابت تصریح کرد: درک این موضوع که نقش واقعی و تأثیر کسب‌وکارهای نوپا در جهان چقدر است به ما کمک می‌کند افراد را خیلی ذوق‌زده به تشکیل استارتاپ تشویق نکرده و به‌طور هیجان‌زده در این حوزه تصمیم نگیریم.