شاید بیشتر بودن ارزش صادرات یک کشور در قیاس با تولید ناخالص داخلی آن در ابتدا باورنکردنی به نظر برسد اما چنین چیزی از نظر اقتصاددانان کاملاً ممکن و توجیه‌پذیر است؛ کما اینکه هم‌اکنون شش کشور در جهان چنین وضعیتی دارند.
بر اساس آمارهای سازمان تجارت جهانی (WTO)، همسایگان خاکی ایران شامل عراق، ترکیه، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان، افغانستان و پاکستان، در سال 2016 مجموعاً حدود 295 میلیارد دلار کالا وارد کرده‌اند، اما سهم تولیدات غیرنفتی ایران از این بازار بزرگ تنها 13.3 میلیارد دلار بوده است.
فرهاد آگاهی، نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران می‌گوید: تولید برخی از کالاها که در کشور صرفه اقتصادی ندارد را باید به سایر کشورها سپرد. تولید و تجارت ما باید متمرکز بر کالاهایی شود که در آن‌ها حائز مزیت هستیم.
رئیس کنفدراسیون صادرات می‌گوید: با تغییر سال، نرخ تورم در قیمت تمام‌شده همه بخش‌های کشور اثر می‌گذارد در نتیجه قیمت کالای ایرانی در بازارهای خارجی افزایش می‌یابد و این مسئله افت صادرات را به همراه دارد چراکه در بازارهای جهانی حتی افزایش قیمت یک تا دو درصدی را هم نمی‌پذیرند.
گزارش گمرک ایران از تجارت خارجی در 4 ماه ابتدایی امسال نشان می‌دهد که میزان واردات فراتر از صادرات بوده است.
نایب رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران می‌گوید: موفقیت در تجارت خارجی در گرو استفاده از فرصتهایی است که در این حوزه ایجاد می‌شود و اکنون نیز که به واسطه برخی مسائل، فرصتهایی در بازار قطر مهیا شده، لازم است در اسرع وقت برای حضور موفق در این بازار، برنامه‌ریزی کرد.
براساس آمار مرکز آمار ایران، صادرات کالاها از مبادی گمرکی در سال 95 نسبت به سال 94 رشد 4.5 درصدی داشته درحالی که واردات در این دوره کاهش 10.5 درصدی را تجربه کرده است.
راهدار، رئیس کمیسیون رقابت، خصوصی‌سازی و سلامت اداری اتاق ایران در یادداشتی تحلیلی، به استراتژی ایران در تجارت جهانی پرداخته است؛ آنچه نقش کلیدی در موفقیت ایران در این حوزه دارد، برخورداری از یک «استراتژی تجاری» کارا و هماهنگ با سایر اجزای حقوقی، اجرایی، سیاسی و اقتصادی است؛ چیزی که اقتصاد ایران سال‌هاست با آن بیگانه است.
ایران در رتبه‌بندی امکان تجارت فرامرزی در میان 136 کشور جهان، در جایگاه 132 ایستاده است. تنها کشورهای کنگو، یمن، چاد و ونزوئلا اوضاع بدتری نسبت به ایران دارند.
اسفندیار امیدبخش می‌گوید: دولت باید در ذیل تئوری تعامل با اقتصاد جهان، یک نقشه راه راهبردی برای توسعه مناسبات اقتصادی با حوزه‌های کلیدی اقتصاد جهان طراحی نمایند؛ باید الزامات لازم برای تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا در نظر گرفته شود.