اعضای کمیسیون توسعه پایدار، محیط زیست و آب اتاق ایران در نشستی به بررسی راهکارهای اصلاحی مدل انرژی کشور در راستای ایفای تعهدات پیمان پاریس از منظر توسعه پایدار پرداختند.
در این نشست یونس نوراللهی، استاد دانشگاه تهران به معرفی 5 سناریو برای تحقق تعهدات ایران در پیمان پاریس تا سال 2030 پرداخت.
بر اساس اظهارات او مدل طراحی شده با همکاری تیمی از دانشگاه آلبورگ دانمارک با دانشگاه تهران بوده که وظیفه تهیه مدل انرژی اتحادیه اروپا برای سال 2030 و 2050 را نیز به عهده دارد.
این استاد دانشگاه بهینه‌سازی مصرف انرژی‌های فسیلی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را راهکار مقابله با مشکلات زیست محیطی دانست و تصریح کرد: درست است که منابع انرژی موتور محرک توسعه است اما مهم‌تر از آن چگونگی استفاده از این منابع است. بنابراین باید به دنبال آن باشیم که روش‌های استفاده از این منابع را بهینه کنیم.
وی ضعف جدی کشور را چگونگی استفاده از منابع انرژی عنوان کرد و گفت: ایران دومین دارنده منابع گاز دنیا و چهارمین دارنده منابع نفت دنیاست و در عین حال نهمین مصرف‌کننده انرژی در دنیا بوده، در حالی که هجدهمین اقتصاد را دارد و اینها با هم سازگار نیست. به طور کلی ایران 2.4 درصد انرژی دنیا را تولید و 1.8 درصد از آن را مصرف می‌کند.
نوراللهی در ادامه میزان یارانه پنهانی که برای بخش انرژی به صورت سالانه پرداخت می‌شود را معادل 69 میلیارد دلار برآورد کرد و در ادامه از رشد سالانه 3 درصد در مصرف انرژی کشور خبر داد.
استاد دانشگاه تهران نبود تنوع لازم در منابع تأمین‌کننده انرژی کشور را به عنوان معضل جدی برشمرد و تأکید کرد: ایران در تأمین انرژی خود تنها به دو منبع گاز و نفت وابسته است در صورتی که اکثر کشورهای توسعه‌یافته منابع تأمین‌کننده انرژی خود را متنوع کردند تا میزان شکنندگی اقتصاد خود را کاهش دهند. بنابراین استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند در تنوع بخشی به سبد انرژی کشور بسیار موثر باشد.
نکته دیگری که در سخنان نوراللهی به عنوان یک مسئله مهم مطرح شد، انرژی بر بودن بخش غیرمولد در ایران نسبت به بخش مولد است. امروز در ایران بخش ساختمان، حمل‌ونقل و صنعت به ترتیب بالاترین میزان مصرف انرژی را به خود اختصاص می‌دهند. در صورتی که در کشورهای توسعه‌یافته صنعت رتبه اول را دارد و ساختمان بعد از حمل‌ونقل است.
وی ادامه داد: در ایران میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای از سیستم انرژی کشور 550 میلیون تن برآورد می‌شود. میزان انتشار گاز دی‌اکسید کربن به ازای یک دلار در سال 1990 معادل 800 گرم بوده و امروز این رقم به 1190 گرم رسیده است. همین امروز در اروپا این عدد معادل 180 گرم است.
استاد دانشگاه تهران با نگاهی به مطالعه انجام شده در مورد وضعیت تقاضا و مصرف انرژی در کشور طی سال 2030، تأکید کرد: طبق پیش‌بینی‌های انجام شده در این سال میزان مصرف انرژی در کشور به 3940 تراوات ساعت می‌رسد. طبق تعهدات پیمان پاریس نیز ایران باید میزان تولید گازهای گلخانه‌ای را تا 4 درصد کاهش دهد.
وی افزود: برای این مهم 5 سناریو تدوین کردیم. اولین سناریو، ادامه روند فعلی مصرف است. سناریو دوم به افزایش راندمان نیروگاه‌های موجود مربوط می‌شود. سومین سناریو این است که هر بخش سهم خود را برای کاهش میزان تولید گازهای گلخانه‌ای ایفا کند. در سناریو چهارم وظیفه کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای را تنها به دو بخش تولید برق و مصرف صنعت محدود کردیم و در سناریو پنجم رفتن به سمت گازهای گلخانه‌ای را مطرح کردیم.
به باور این استاد دانشگاه تهران، طبق مطالعات انجام شده، سناریوی پنجم بیش‌ترین سرمایه‌گذاری را نیاز دارد و سناریوی دوم با کمترین هزینه جاری و با سرمایه‌گذاری کمتری قابلیت اجرا دارد.
وی در نهایت پیشنهاد داد: برای رسیدن به تعهدات پیمان پاریس بهترین راهکار، بالا بردن راندمان نیروگاه‌های موجود است.
در ادامه فرشید شکرخدایی، رئیس کمیسیون توسعه پایدار، محیط زیست و آب اتاق ایران از لزوم در نظر گرفتن سناریوهای جامع‌تر و همه‌جانبه‌تر برای کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای در کشور و تحقق تعهدات ایران به پیمان پاریس سخن گفت و تصریح کرد: بدون شک در این رابطه نباید فقط روی موضوع انرژی متمرکز شویم. برای مثال ایران با بحران آب نیز مواجه است. بنابراین در انتخاب مدل انرژی کشور باید روشی را انتخاب کنیم که کمترین میزان آب را مصرف می‌کند.
به اعتقاد این فعال اقتصادی بالا بردن توانمندی‌های جوامع محلی و انتخاب روشی که بتواند از مهاجرت افراد به شهرها جلوگیری کند.
شکرخدایی تأکید کرد: باید برای طراحی مدل انرژی کشور محورهای اصلی توسعه پایدار را نیز در نظر بگیریم.