بررسی وضعیت حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی در مرزهای مشترک ایران و ترکمنستان موضوع گفت‌وگوی محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی ایران با رشید مرودف، وزیر خارجه ترکمنستان بود. در این گفت‌وگوی ویدئوکنفرانسی اسلامی و مردوف، بر ضرورت اقدام سریع برای رفع محدودیت‌های ترانزیتی بین دو کشور، گسترش همکاری‌های منطقه‌ای و نیز توسعه همکاری‌های راهبردی، اقتصادی و تجاری به ویژه در شرایط کرونا تاکید کردند.
وزیر راه و شهرسازی ایران با اشاره به تدابیر بهداشتی انجام شده در ایران که منجر به کاهش آثار کرونا در حوزه حمل و نقل شده، گفت: «اکنون مبادلات مرزی ایران در ۳۰ مرز مشترک با همسایگان برقرار است و شیوه نامه‌های بهداشتی نیز به شکل دقیق در نقاط مرزی اجرا می‌شوند.»
ایران و ترکمنستان
هنوز ترکمنستان برای بازگشایی مرزهای زمینی خود با ایران به نتیجه نرسیده است؛ آخرین بار در خبرها از تاریخ 21 خرداد برای بازگشایی مرز ایران و ترکمنستان می‌گفتند؛ وعدهای که بار دیگر عملیاتی نشد.
البته بیستم خردادماه سخنگوی گمرک ایران از افتتاح پل مرزی ایران و ترکمنستان، پل سرخس خبر داد؛ این پل با حضور مسئولان محلی به‌صورت ویدئوکنفرانسی توسط وزرای راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران و وزیر ساختمان و معماری ترکمنستان و استانداران آخال و خراسان رضوی و سفرای دو کشور افتتاح شد.
افتتاح این پل، یکی از دستورالعمل‌های طرفین برای بازگشایی مرزهای زمینی و ریلی بوده است و قرار بود تا روزهای دیگر مرزهای دو کشور دوباره برای تبادل کالای تجاری فعال شود.
از ابتدای اسفندماه امسال و با همه‌گیری بیماری کرونا کشور ترکمنستان مرزهای خود را به روی تجار و بازرگانان ایرانی بست. مرز اینچه‌برون نیز از آن زمان تاکنون بسته بوده و طرف ترکمنستانی اجازه بازگشایی مرز را نمی‌دهد. روسای جمهور دو کشور با یکدیگر تلفنی گفت‌وگو کردند تا گذرگاه‌های مرزی از جمله اینچه‌برون هرچه زودتر بازگشایی شود؛ اتفاقی که تاکنون رخ نداده اما مسئولان می‌گویند کارگروه‌های تخصصی بین ایران و ترکمنستان برای بازگشایی مرزهای سرخس و اینچه‌برون به توافق رسیده‌اند.
سخنگوی گمرک می‌گوید: در سرخس و اینچه‌برون تونل‌های ضدعفونی کالا و وسایل نقلیه برای مسیر ریلی و هم زمینی آماده‌شده که به‌محض بازگشایی مرز، دو طرف محموله‌های تجاری را با عبور از این تونل‌ها بر اساس پروتکل‌های بهداشتی ضدعفونی می‌کنند.
جاده‌ها هنوز بسته‌اند
یک ماده از آخرین وعده‌‌ها گذشت تا اینکه روز بیست‌ودوم تیرماه سخنگوی گمرک بار دیگر از وضعیت مرزهای ترکمنستان گفت: در مرزهای ترکمنستان چهار مرز زمینی سرخس، باجگیران، لطف‌آباد و اینچه‌برون در حوزه جاده‌ای بسته هستند، اما در بخش ریلی، پایانه‌های سرخس و اینچه‌برون فعالند.
امروز هم چگونگی فعالیت مرزهای میان دو کشور در گفت‌وگو وزیر راه و شهرسازی ایران با وزیر خارجه ترکمنستان مورد تاکید بود. اسلامی مرزهای ایران را مرزهای اعتمادساز و تسهیل‌کننده روابط تجاری با همسایگان خواند و ابراز امیدواری کرد، حجم مبادلات مرزی با کشورهای دوست از جمله ترکمنستان به سطح گذشته برسد و حتی از آن فراتر رود.
وزیر راه و شهرسازی با ابراز نگرانی از توقف‌های مرزی که مشکلات زیادی را برای دو کشور ایجاد کرده است، تصریح کرد: گفت‌وگوی صمیمانه و راهبردی رؤسای‌جمهوری دو کشور، نشان دهنده روابط راهبردی و بلندمدت است و پیرو تماس‌های مقامات عالی دو کشور، موظفیم که برنامه همکاری و اقدامات لازم را تدوین و مسیر دسترسی به آن را ترسیم کنیم.
اسلامی بر ضرورت تسریع در بازگشایی و روان‌سازی عبور امن از مرزهای سرخس و اینچه برون و ممانعت از توقف‌های ریلی در نقاط مرزی تاکید کرد و خواستار اقدام طرف ترکمنی برای رفع این مشکلات شد. سیاست خارجی ایران بر مبنای توسعه همکاری‌ها، اعتمادسازی و روان سازی روابط تجاری بین کشورها به ویژه با همسایگان استوار است.
اسلامی، بازگشایی مرزها برای صادرات و واردات و همچنین ترانزیت را از اهداف مورد نظر در حوزه حمل و نقل جاده‌ای عنوان کرد و افزود: می‌توان با رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی در حوزه ناوگان، سلامت در تجارت و ترانزیت را داشته باشیم. این مسیر ده‌ها سال است که فعال بوده و تجربه‌های بزرگی در این زمینه داریم و باید این شرایط را با همکاری متقابل حفظ کنیم.
رشید مرودف، وزیر امور خارجه ترکمنستان نیز در این جلسه وضعیت حمل و نقل ریلی میان دو کشور را مطلوب خواند و گفت: در حوزه حمل و نقل، همه‌گیری کرونا باعث توقف تردد و بروز مشکلاتی شده است؛ از اوایل سال جاری نیز مجبور شدیم مرزهای‌مان را ببندیم و این یک امر عمومی در ترکمنستان بوده است.
قبلا در هشتم مردادماه روسای جمهوری دو کشور هم در گفت‌وگوی تلفنی به شیوع بیماری کرونا و تاثیر آن بر کاهش تبادلات تجاری و مناسبات اقتصادی دو کشور اشاره شده است. در آن گفت‌وگو حسن روحانی اقدامات انجام شده برای رفع مشکلات حمل و نقل و برقراری تبادل کالا بین دو کشور نظیر ایجاد پل جدید جاده‌ای در مرز سرخس و از سرگیری تردد در مسیر ریلی را در راستای توسعه همکاری‌های تجاری و اقتصادی فی‌مابین مثبت ارزیابی کرد و بر اهتمام نسبت به ادامه این تلاش‌ها تاکید کرد.