بررسی وضعیت بازار سیمان نشان می‌دهد که این محصول اگرچه گرفتار قیمت گذاری دستوری دولت است، اما عمده بازار آن در دست دلالان است و این فرآورده با قیمت‌هایی بسیار بیشتر از نرخ مصوب به دست مصرف کنندگان می‌رسد.
کارخانجات طبق قیمت‌های مصوب دولت، هر تن سیمان را با قیمت حدود ۳۳۷ هزار تومان می‌فروشند که با توجه به اعمال هزینه‌های حمل و نقل و تخلیه و … عامل فروش باید هر تن سیمان را در حدود ۵۰۰ هزار تومان بفروشد اما بررسی میدانی از بازار سیمان خلاف این موضوع را نشان می‌دهد به شکلی که در حال حاضر قیمت سیمان پاکتی در بازار به تنی ۸۰۰ هزار تومان (هر پاکت ۵۰ کیلویی ۴۰ هزار تومان) رسیده است، یعنی هر تن سیمان تقریباً ۳۰۰ هزار تومان گران‌تر به فروش می‌رسد.
فعالان صنعت سیمان علل مختلفی از جمله قطعی برق، عدم افزایش قیمت سیمان، هزینه بالای حمل و نقل و… در پاییز را برای این موضوع اعلام کرده‌اند و معتقدند تا زمانی که دولت قیمت سیمان را آزاد نکند و یا اینکه بر اساس نرخ تورم، نرخ سیمان را تعیین نکند، بازار این محصول همچنان توسط دلال‌ها اداره خواهد شد.
قطعی برق عامل اصلی گرانی سیمان
در همین راستا، عبدالرضا شیخان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، در مورد وضعیت صنعت سیمان، اظهار داشت: در ابتدای سال ۹۹ برای افزایش ۲۰ درصدی نرخ سیمان مجوز گرفتیم و قرار بود در سه ماه سوم سال بررسی کنیم و تعدیل نرخی را اعمال کنیم؛ متأسفانه هنوز به نتیجه نرسیده اما پیگیر هستیم وقت ملاقاتی با وزیر صمت بگیریم تا ضمن تشریح مشکلات بتوانیم به راهکار مناسبی برسیم.
دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان افزود: با توجه به قیمت گذاری دستوری دولت، در درب کارخانه هر کیسه سیمان ۵۰ کیلوگرمی ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان است که با اعمال ارزش افزوده به ۱۶ هزار ۶۰۰ تومان می‌رسد؛ به این کیسه هزینه حمل می‌خورد تا به عامل فروش برسد و عامل نیز یک سود مصوب و هزینه تخلیه دارد که در نهایت قیمت یک کیسه سیمان باید بین ۲۳ تا ۲۵ هزار تومان به فروش برسد.
وی درباره علت افزایش قیمت‌ها گفت: افزایش قیمت‌ها به این دلیل بوده که گاز صنایع سیمان از ۲۳ آذر قطع شد و تا جایگزین شدن مازوت، فرایند طولانی شد که ما از موجودی کلینکر خود استفاده کردیم؛ اما متأسفانه ناگهان برق کارخانجات هم قطع شد و آسیاب کارخانه‌ها از کار افتاد و کوره‌ها غیرفعال شدند؛ به همین دلیل نتوانستیم طبق برنامه سیمان تولید و توزیع کنیم.
وی ادامه داد: وقتی برق قطع شده، کاری از دست صنایع بر نمی‌آید و نمی‌توان طبق برنامه سیمان تولید و به بازار عرضه کرد. هنوز هم برق وصل نشده است؛ از این رو کمبود سیمان موجب شده که قیمت‌ها در بازار آزاد رشد کند. البته ما در افزایش قیمت بازار آزاد دخالتی نداریم و سیمان در درب کارخانه همان ۱۶ هزار و ۶۰۰ تا ۷۰۰ تومان به فروش می‌رسد.
شیخان گفت: شوک اولی که به صنعت سیمان دادند قطع گاز و شوک دوم نیز قطع برق بود که عملاً کارخانجات را متوقف کرد؛ تا زمانی که این مسائل به صورت پایدار حل نشود، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم تولید و توزیع سیمان به روال عادی برگردد.
مخالف قیمت‌گذاری دستوری هستیم
دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در خصوص قیمت‌گذاری دستوری سیمان نیز اظهار داشت: ما صد درصد مخالف قیمت گذاری دستوری هستیم زیرا ظرفیت تولید سیمان در کشور حدود ۷۸ میلیون تن و نیاز کشور در حالت پیک، ۶۰ میلیون تن است؛ حدود ۶ میلیون تن نیز صادرات داریم؛ بنابراین بیش از ۱۰ میلیون تن مازاد داریم. وقتی قیمت سیمان آزاد شود، گرانی خاصی رخ نمی‌دهد بلکه یک تعادل قیمتی ایجاد می‌شود و به دلیل استفاده از روش درست قیمت گذاری یعنی «عرضه و تقاضا»، هم منافع کارخانجات حفظ می‌شود و هم خیال مصرف کننده از قیمت راحت می‌شود زیرا دلالی از بین می‌رود. الان با این قیمت گذاری دستوری، فقط بازار دلالی گرم شده است.
وی افزود: در حال حاضر سیمان جزو گروه کالایی ۳ است و ما راسا می‌توانیم بر اساس عرضه و تقاضا و در چارچوب ضوابط سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان قیمت گذاری کنیم. ضوابط سازمان حمایت هم مشخص است یعنی بر اساس صورت‌های مالی کارخانجات قیمت را تعیین می‌کند اما اثرات جانبی همچون گران شدن قطعات یدکی، آجرنسوز، حمل و نقل، سنگ آهن و … در صورت‌های مالی ما هنوز لحاظ نشده است.
دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان تصریح کرد: شاید در صورت مالی سود ببینید اما واقعیت این است که ادامه حیات صنعت سیمان با مشکل مواجه است؛ باید قیمت متعادل شود و اگر خواهان تداوم قیمت گذاری دستوری هستند باید نرخ تورم را در نظر بگیرند و در قیمت لحاظ کنند.
شیخان با تاکید بر اینکه قیمت گذاری دستوری، حیات صنعت سیمان را به مخاطره انداخته است، گفت: دغدغه ما کسب سود بیشتر نیست بلکه حفظ حیات صنعت سیمان است و درخواست داریم که دولت حمایت کند تا صنعت سیمان حفظ شود؛ از سال ۹۱ به بعد که رشد اقتصادی منفی هم داشتیم اما صنعت سیمان با ۶۰ درصد ظرفیت کار کرد و روی پای خود ایستاد اما هم اکنون دیگر امکان پذیر نیست زیرا هر چه قطعات یدکی خریدیم و در انبار بود مصرف کردیم؛ جایگزین کردن این قطعات یدکی با توجه به قیمت‌های گران به سختی امکانپذیر است؛ ضمن اینکه تحریم قیمت کالاهای خارجی ما همچون ماشین آلات و آجر نسوز را بسیار بالا برده است.