حذف صفر از واحد پولی ایده‌ای است که در بسیاری از کشورهایی که ارزش پول ملی را به مرور از دست داده‌اند اجرایی شده است. حالا با رونمایی بانک مرکزی از اسکناس‌های جدید به نظر می‌رسد این اقدام به طور جدی در دستور کار قرار گرفته است. از سوی دیگر دو واحدی بودن پول ملی ایران بین ریال و تومان دیگر دغدغه‌ای است که در این زمینه وجود دارد.
اما سوال بسیاری از مردم این است که آیا این اقدام بر تورم تاثیر مستقیم دارد یا خیر؟ در اینباره کارشناسان اقتصادی اختلاف نظرهای زیادی دارند، اما هر دو دسته بر این عقیده‌اند که این کار اگر تاثیر مثبت هم نداشته باشد، تاثیر منفی ندارد. به این معنا که تورم بیشتری را شاهد نخواهیم بود و شاید شوک روانی ناشی از آن به کاهش تورم نیز منجر شود.
در همین رابطه، احمد مجتهد، کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که آیا حذف صفر پول ملی باعث نوسان تورم می شود یا خیر؟ گفت: اگر به تجربه سایر کشورها که این کار را انجام داده‌اند نگاهی بیندازیم متوجه می‌شویم، نه تنها تورم ایجاد نمی‌شود، حتی ممکن است این کار باعث کاهش تورم هم شود و قیمت‌ها را کاهش دهد.
وی با بیان اینکه حذف صفر از واحد پولی دیر یا زود باید اتفاق بیفتد و الان به نظر من تاخیر هم افتاده است، افزود: چند سال پیش بود که ما در کنفرانس‌هایی که در موضوع سیاست‌های پولی و بانکی داشتیم، برخی از افراد مقالاتی داشتند که نشان می‌داد که این کار یعنی حذف صفر از پول ملی ضروری است و باید انجام شود و اتفاقاً تاثیرات ضدتورمی دارد.
مجتهد خاطرنشان کرد: الان هم حجم پول‌هایی که دست به دست می‌شود و کاهش ارزش پول باعث شده که مردم خود به خود یک صفر را از پول حذف کنند، به طوری که به جای ریال از تومان استفاده می‌کنند و این یعنی که یک صفر حذف شده است.
این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت: از آن طرف به دلیل تورم این ۴۰ سال می‌توان گفت که ارزش پول ما به شدت کاهش پیدا کرده است. لذا حذف صفر در اکثر کشورهایی که با تورم شدید روبرو بوده‌اند انجام پذیرفته چرا که این کار به طور کلی بسیار ضروری است و باید انجام بگیرد.
وی اضافه کرد: هرچه قدر این کار را دیرتر انجام دهیم مشکلات ما بیشتر خواهد شد. البته باید گفت که زمان انجام آن باید به گونه‌ای باید باشد که تورم پایین آمده، اما متاسفانه عملا هر زمان که ما خواستیم این کار را انجام دهیم با مخالفت‌هایی روبرو شده‌ایم.
مجتهد در اینباره تصریح کرد: به نظر من، افرادی بوده‌اند که غیر علمی به مباحث نگاه می‌کردند و اینها اجازه ندادند که این کار زودتر انجام شود. چرا که لایحه این مسئله در روزهای آخر دولت قبل به مجلس داده شد و مسکوت ماند و الان تقریبا ۷ سال از آن زمان گذشته و ما با تاخیر ۷ ساله می‌خواهیم این کار را انجام دهیم.
ریشه تورم در جای دیگری است
اما نتیجه حذف صفر از پول ملی بر تورم چیست؟ مرتضی افقه، دیگر کارشناس اقتصادی در این باره گفت: در این مورد مهم آن است که بدانیم این امر با چه هدفی صورت می گیرد. اگر منظور کم کردن هزینه‌های فکری، ذهنی، حسابداری و فیزیکی باشد، به خصوص آنکه برخی از مردم دانش کافی برای حساب و کتاب‌های این‌چنینی را ندارند، این امر می‌تواند بسیار موثر باشد.
وی افزود: اما اگر می‌خواهیم استناد به برخی کشورها داشته باشیم در این مورد که حذف صفر پول ملی همراه با کاهش تورم بوده است، من به این امر اعتقادی ندارم و معتقدم که بخش قابل توجهی از ریشه‌های تورمی ما ناشی از عوامل غیر اقتصادی است و آن قسمت اقتصادی اش هم شاید بشود با بازی کردن با متغیرهای اقتصادی مثل نقدینگی تا حدی محدودی توجیه کرد.
افقه تصریح کرد: بخش قابل توجهی از ریشه‌های تورمی کشور مزمن و غیر اقتصادی است، بنابراین بازی کردن با متغیرهای اقتصادی مثل نقدینگی هم برای کنترل این تورم تاثیرگذاری محدودی دارد.
این کارشناس اقتصادی درباره تاثیر حذف صفر از واحد پولی بر تورم یادآور شد: من اعتقاد ندارم که این کار تاثیر چندانی بر تورم داشته باشد. چرا که ریشه تورم ما در جای دیگری است.
وی در پایان گفت: کشورهایی که در این رابطه تجربه داشته‌اند آنها هم با اقدامات زیربنایی برای کاهش تورم در کنار آن حذف صفر را هم پیگیری کرده‌اند و ما نمی‌توانیم به این امید که تورم کاهش یابد صفرها را کم کنیم.