نشست کمیسیون رقابت، خصوصی سازی و سلامت اداری اتاق ایران با محوریت بررسی چالش‌ها و فرصت‌های رقابت‌پذیری در صنعت بیمه برگزار شد.
نایب‌رئیس کمیسیون رقابت، خصوصی‌سازی و سلامت اداری اتاق ایران مواردی را پیرامون رقابت‌پذیری بیمه‌های کشور بیان کرد.
حسن فروزان فرد با اشاره به ضعف در فرهنگ استفاده از بیمه در کشور گفت: حادثه پلاسکو و اینکه تعداد زیادی از واحدهای تجاری آن ساختمان بیمه نبودند، به‌خوبی نمایانگر میزان استفاده از سرویس‌های مختلف بیمه‌ای در فضای کسب‌وکار است.
این عضو هیات نمایندگان اتاق ایران افزود: در ساختمانی که این‌همه خطر وجود داشته، چند درصد از فعالان اقتصادیِ مدعی میلیاردها تومان سرمایه، حاضر بودند برای حفاظت از سرمایه خود از بیمه استفاده کنند؟
فروزان فرد افزود: ظرفیت‌های بسیاری در صنعت بیمه‌ای ما وجود دارد که اگر بیمه‌ها فرهنگ‌سازی خوبی در این زمینه انجام دهند، می‌توانند به‌خوبی از این ظرفیت‌ها برای توسعه صنعت بیمه استفاده کنند.
وی به رابطه تعداد بیمه‌ها در کشور و شاخص رقابت‌پذیری اشاره کرد و گفت: طی 3 سال گذشته 30 مورد تقاضای ثبت شرکت‌های بیمه‌ای در کشور پذیرفته‌شده است. هر چه این عدد بیشتر شود نشان‌دهنده این است که رقابت میان بیمه‌ها بیشتر شده است؛ هرچند سهم بیمه ایران در این میان خیلی بیشتر است.
نایب‌رئیس کمیسیون رقابت، خصوصی‌سازی و سلامت اداری اتاق ایران اضافه کرد: بعضی موارد و رشته های بیمه ای در تعامل انحصاری با دولت و شرکت‌های دولتی است؛ این محل اشکال مهمی در صنعت بیمه است.
فروزان فرد با اشاره به نسبت توسعه اقتصادی و توسعه شرکت‌های بیمه‌ای هم گفت: با این نرخ توسعه اقتصادی در کشور و این اندازه کسب‌وکار نمی‌توان انتظار وضعیت مطلوبی برای صنعت بیمه داشت؛ چراکه رشد اقتصادی مثبت زمینه رشد صنعت‌های بیمه را فراهم می‌کند.
از منظر تعداد بیمه‌ها در کشور، صنعت بیمه رقابتی‌‌تر شده است
در ادامه نشست، رامندی کارشناس پژوهشکده بیمه، نتایج مطالعه ای در مورد بررسی و تبیین رقابت و رقابت‌پذیری در صنعت بیمه و تعیین شاخص‌های رقابتی حاکم بر صنعت بیمه را ارایه کرد.
رامندی گفت: این پژوهش وضعیت ایران را بررسی و با وضعیت کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ژاپن، تایلند، هند و ترکیه و برزیل و تعدادی از کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا مقایسه کرده است.
این کارشناس بیمه در مورد تمرکز شرکت‌های بیمه‌ای در ایران گفت: پژوهش ما نشان داد که در کشور ما نسبت تمرکز یک بنگاه بسیار بالاست و بیمه ایران حجم بسیار بالایی از بیمه‌شدگان را در اختیار دارد که البته این نسبت طی سال‌های موردبررسی کاهش‌یافته و از 55 درصد در سال 1380، به 20 درصد در سال 93 در بیمه‌های زندگی و به 40 درصد در جمع کل انواع بیمه رسیده است.
رامندی در مورد ساختار صنعت بیمه هم گفت: به این نتیجه رسیدیم که وضعیت رقابتی بیمه ما در سال‌های گذشته با کشورهای توسعه‌یافته در این زمینه تفاوت چندانی نکرده و وضعیت مطلوبی دارد؛ اما موضوع مهم آن است که اگر رقابت‌پذیری را به دو قسمت قدرت انحصاری و رفتار انحصاری تقسیم کنیم، در صنعت بیمه ما قدرت انحصاری وجود دارد اما رفتار انحصاری مشکوکی دیده نمی‌شود و بعضاً اتفاقاتی مانند نرخ شکنی در بیمه‌های درمان وجود دارد که نشان می‌دهد وضعیت رقابتی در صنعت بیمه ما مطلوب بوده است.
این کارشناس پژوهشکده بیمه در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به تحریم‌ها در کشور گفت: با توجه به اینکه سال‌ها در تحریم بوده‌ایم و شرکت‌های بیمه‌ای هم فعالیت بین‌المللی نداشته‌اند، دانش فنی و قدرت رقابتی واقعی در این شرکت‌ها رشد نکرده و رقابت به معنای واقعی رخ نداده است.
رامندی با تأکید بر لزوم فعالیت شرکت‌های بیمه‌ای خارجی در کشور گفت: اگر قرار است شرکت‌های بیمه‌ای خارجی در کشور فعالیت کنند، بهتر است شرکت‌های پیشرو بیمه ای بین المللی که زمینه انتقال فناوری و دانش بیمه گری به ایران را فراهم می‌کنند، حضور داشته باشند.
بهره‌وری؛ ملاک سنجش رقابت‌پذیری بنگاه‌ها
فرشید شکر خدایی، عضو کمیسیون رقابت، خصوصی‌سازی و سلامت اداری اتاق ایران، با اشاره به موضوع بهره وری گفت: رقابت و رقابت‌پذیری را باید از هم جدا کرد. مفهوم رقابت وضعیت شرکت‌ها را از منظر شاخص‌هایی مانند انحصار و رقابت کامل توضیح می‌دهد و بیشتر مطالعه بازار و موضوعی ریاضی است؛ اما رقابت‌پذیری مفهومی متفاوت است و نظریه‌های مختلف هرکدام به‌نوعی رقابت‌پذیری را توضیح می‌دهند. بعضی می‌گویند، دسترسی بنگاه‌ها به منابع نشان‌دهنده رقابت‌پذیری آن‌هاست بعضی معتقدند خلاقیت و نوآوری و برخی می گویند خروجی‌های یک بنگاه نشان‌دهنده میزان رقابت‌پذیری آن است.
شکر خدایی افزود: اما نظریه‌های متأخر معتقد هستند هر بنگاهی که ترکیبی از ورودی، خروجی و خلاقیت را در اختیار داشته باشد، رقابت‌پذیرتر است که همان مفهوم بهره‌وری است. در حال حاضر هم شاخص کلیدی عملکرد رقابت‌پذیری بنگاه‌ها، بهره‌وری سرمایه و نیروی کار و ترکیب این عوامل است.
شکر خدایی به مثالی در این زمینه اشاره کرد و گفت: مقایسه شاخص بهره‌وری انرژی در شرکت‌های تایرسازی ایرانی و شرکت تایرسازی بریسا ترکیه در پژوهش ما نشان داد که شاخص بهره‌وری شرکت‌های تایر سازی ایرانی یک‌پنجم بریسا است به این معنی که ما برای تولید یک حلقه تایر، پنج برابر متوسط تایر سازهای ترکیه‌ای انرژی مصرف می‌کنیم؛ که این موضوع نشان می‌دهد که ما در مصرف انرژی رقابت‌پذیر نیستیم. وی تصریح کرد: رقابت‌پذیری مفهومی نسبی است و در مقایسه با کشورها و بنگاه‌‌های دیگر، مطلوب یا نامطلوب بودن این معیار مشخص می‌شود.