رادیو مجازی اتاق ایران - 5 اردیبهشت 1403

یادداشت محمد عدالت‌خواه، کارشناس اقتصاد مسکن

حذف دهک‌های پایین از بازار چرخه مسکن

اینکه مسکن کشش رشد دوباره قیمت دارد یا نه را بازار تعیین می‌کند چراکه خریداران فعلی این بازار را سرمایه‌گذاران تشکیل می‌دهند و عملاً دهک‌های پائین از چرخه این بازار حذف شده‌اند.

محمد عدالت‌خواه

کارشناس اقتصاد مسکن
20 شهریور 1397
کد خبر : 15303
اشتراک گذاری
اشتراک گذاری با
تلگرام واتس اپ
لینک

برخی می‌گویند بازار مسکن کشش رشد مجدد قیمت را ندارد، اما باید در نظر داشت که رشد قیمت را بازار مشخص می‌کند. می‌توان گفت بازار مسکن کشش افزایش قیمت در مدت اخیر را نیز نداشته است، اما در حال حاضر خریداران مسکن مصرف‌کنندگان نیستند بلکه کسانی هستند که می‌خواهند ارزش پول‌هایشان را حفظ کنند و به‌نوعی با خرید مسکن به دنبال سرمایه‌گذاری در این بخش هستند. در نتیجه این افراد پول‌هایشان را از حالت بهره بانکی که امکان دارد با تورم و... با افت ارزش مواجه شود با سرمایه‌گذاری در این بخش به کالا تبدیل می‌کنند. به همین دلیل است که به اعتقاد من صحبت‌های نایب‌رئیس اتحادیه مشاوران املاک درباره کشش بازار مصداق ندارد.

در شرایط کنونی برای افراد و مصرف‌کنندگان همین مقداری که روی قیمت‌ها آمده است نیز افزایش بالایی است و کشش این میزان افزایش قیمت در گذشته نیز وجود نداشته است و با این افزایش ناگهانی بسیاری از دهک‌ها از بازار خرید حذف شده‌اند. در شرایط کنونی بیشتر سرمایه‌گذارانی که به دنبال حفظ ارزش پول‌هایشان بوده‌اند در این بازار تعداد بیشتری از نیاز معمول خریداری کرده‌اند؛ و شنیده شده که حتی بانک‌ها نیز اقدام به خرید می‌کنند.

در بحث افزایش قدرت خرید مردم درآمدها متأسفانه به‌گونه‌ای است که نمی‌توان انتظار داشت افرادی که تاکنون صاحب‌خانه نشده‌اند در شرایط کنونی که بار دیگر با تحریم مواجه هستیم بدون کمک صاحب‌خانه کرد، مگر اینکه دولت برای کمک به این افراد راه درآمد جدیدی پیدا کند برای مثال بخشی از دلارهایی که در دست دولت است را در نظر بگیریم که می‌تواند آن را گران‌تر از قبل عرضه کند تا با پول اضافی که به دست می‌آورد و مالیات‌هایی که دریافت می‌کند و... از درآمدهای به‌دست‌آمده خود یارانه‌ای به مردم دهد، یعنی به قشر ضعیف متقاضی مسکن چون دهک‌های یک و دو و سه طبق قانون اساسی کمک کند.

اگر دولت بخواهد به این افراد کمک کند می‌تواند توان خرید چنین افرادی را با ارائه تسهیلات و وام با بهره پایین بالا ببرد، چراکه مردم در شرایط کنونی نمی‌توانند بدون کمک مشکلات خود را در خرید مسکن برطرف کنند. کمک‌های دولت با لایحه‌های ارسال شده توسط آخوندی، وزیر راه و شهرسازی راهی به‌جایی نبرده است.

در کل پیشنهاد‌هایی که تاکنون ارائه شده نتوانسته‌اند مشکلی را حل کنند، چراکه اکثر این پیشنهاد‌ها حول ارائه وام بوده، لذا بهره این وام‌ها در مجموع بالا بوده است و عملاً موفق نبوده که درصد بی‌خانه‌های موجود را کاهش دهد یا کسی را خانه‌دار کند. برای مثال گفته شده قراردادهای مسکن را دوساله در نظر بگیرند تا افراد هر سال مجبور به نقل‌وانتقال مسکن نشوند، یکی از این پیشنهادها این مسئله است، چنین پیشنهاد‌هایی خوب هستند، اما باید دید آیا قابلیت اجرایی دارند یا خیر.

باید تسهیلات لازم را برای مالکین نیز در نظر بگیرند، چراکه اگر فشار زیادی برای اجرای این طرح بدون رضایت مالکین وارد شود بسیاری از افراد از اجاره مسکن خودداری می‌کنند. باید مکانیسم‌هایی ارائه کنیم که قابلیت اجرا داشته باشند.

در همین رابطه